برخی تحلیلگران کمک اعراب مهاجر در اقلیم کردستان به اقتصاد این منطقه را انکار نمی کنند اما معتقدند این مسئله در درازمدت به زیان فرهنگ و زبان کردی تمام خواهد شد.
به گزارش نشریه المانیتور آمریکا در گزارشی به مهاجرت گسترده اعراب عراق به اقلیم کردستان عراق از زمان حکومت صدام حسین تاکنون پرداخته است. بر اساس این گزارش، در سالهای اخیر حضور اعراب عراقی و سکونت دائمی آنها در اقلیم کردستان بسیار پررنگتر شده است. از نگاه این نشریه بیشتر اعرابی که در اقلیم کردستان- که از فضای سیاسی، فرهنگی و جغرافیایی متفاوتی از سایر قسمت های عراق برخوردار است- ساکن هستند مردمانی ثروتمند بوده که به رونق اقتصادی این منطقه کمک زیادی کرده اند.
برخی مقامات سابق دولت اقلیم کردستان و تحلیلگران مسائل کردها رونق اقتصادی اقلیم کردستان بر اثر سکونت اعراب در این منطقه را انکار نمی کنند اما هشدار داده اند که این مسئله ممکن است بر هویت کردی در این منطقه تاثیر منفی بگذارد.
محمد احسان از وزرای سابق دولت اقلیم کردستان در امور اقلیتها به المانیتور گفته است حضور روزافزون اعراب در اقلیم کردستان بر مسئله هویت کردی مردمان اصیل این منطقه تاثیر منفی می گذارد. او معتقد است هویت کردی در عراق بر اثر فشار حاکمان عرب در زمان رژیم صدام به خطر افتاد. امروز هم این هویت به دلیل عدم واکنش جدی به پدیده جدید بیشتر به خطر افتاده است.
اما بلال وهاب از موسسه واشنگتن برای خاورمیانه معتقد است ناسیونالیسم کردی به تغییر نگاه نیاز دارد؛ به این معنی که اقلیم کردستان عراق به حضور اعراب در اقلیم کردستان به عنوان پلی برای ایجاد ارتباط بهتر در عراق و بهبود جایگاه اقلیم کردستان نگاه کند؛ همان گونه که به کردهای ساکن بغداد و موصل چنین نگاهی دارد.
هرچند وزارت داخلی اقلیم کردستان از بیان تعداد دقیق اعراب ساکن این منطقه خودداری کرده است اما الماینتور تعداد اعراب ساکن در اقلیم کردستان را صدها هزار تن برآورد کرده است.
تعدادی از شهروندان اقلیم کردستان نگاه متفاوتی به اعراب دارند. آنها ادعا کرده اند که با توجه به این که اعراب از فرهنگ و زبان متفاوتی برخوردارند و خود را ملزوم به رعایت برخی تفاوتها نمی دانند. در نتیجه، حضور آنها در اقلیم کردستان به تغییر فرهنگ این منطقه منجر می شود.
محمد احسان نیز تایید می کند که افزایش اعراب ساکن اقلیم کردستان با توجه به این که بیشتر مکان های تفریحی و هنری بزرگ توسط آنها ایجاد شده، روی فرهنگ و زبان این منطقه تاثیر گذاشته است.
در کنار انتقاداتی که به تاثیر منفی حضور گسترده اعراب در منطقه کردنشین اقلیم کردستان می شود تاثیر حضور آنها بر رونق اقتصادی این منطقه نیز مورد تایید قرار گرفته است. محمد احسان معتقد است اگر سرمایه گذاری اعراب در حوزه هایی مانند مستغلات، مجموعه های تفریحی مانند رستوران و هتلداری نبود اقلیم کردستان عراق، با توجه به مواجه شدن با بحران اقتصادی در سال 2014 بر اثر حمله داعش و قطع بودجه از سوی بغداد با فاجعه ای اقتصادی روبه رو می شد.
اما نکته دیگری که درباره سکونت اعراب ثروتمند در اقلیم کردستان مرود توجه قرار گرفته این است که ممکن است پولهایی که در اقلیم کردستان عراق سرمایه گذاری می شود، حصل پولشویی ناشی از فساد اقتصادی باشد که از سوی اعراب؛ از عراق یا سایر کشورهای عربی به اینجا سرازیر شده است.
اما اقلیم کردستان عراق نیز در مواجهه با سیل ورود اعراب به این منطقه محدودیت هایی ایجاد کرده است از جمله این که این افراد باید معتمدان کردزبانی را به عنوان ضامن معرفی کنند تا به آنها اجازه اقامت داده شود.
نگاه به حضور اعراب در اقلیم کردستان متفاوت است: برخی آن را فرصتی برای رونق اقتصادی حتی به قول برخی ایجاد غنای فرهنگی می دانند اما برخی هم معتقدند در درازمدت هویت زبانی، فرهنگی و حتی سیاسی این منطقه ممکن است دستخوش تغییر شود.