همزمان با رد گزارش درباره تغییرات اعلامنشده در تاسیسات هستهای فردو و انتقاد ایران از آژانس درباره «برداشت نادرست» و رسانهای شدن گزارشها، فرانسه میگوید ایران مسئول بنبست در مذاکرات احیای برجام است.
روز چهارشنبه رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، از تغییرات اعلامنشده در تاسیسات فردو ابراز نگرانی کرد و گفت ایران بدون اطلاعرسانی به آژانس «تغییراتی اساسی» در ارتباط با غنیسازی اورانیوم با غلظت بالا داده است.
مقامهای ایرانی نگرانی مدیرکل آژانس را رد کرده و بازرس آژانس را به اشتباه متهم کردهاند.
از سوی دیگر کاترین کولونا، وزیر خارجه فرانسه، در مصاحبهای با الشرق الاوسط، گفته است که مذاکرات احیای برجام به بنبست رسیده و «مسئولیت این وضعیت کاملا به گردن ایران است. ایران فرصت را غنیمت نشمرد و با وجود ارائه بهترین پیشنویس ممکن، متنی را که هماهنگکننده اروپایی پس از ماهها مذاکره برای بازگشت به تعهدات برجام داد نپذیرفت.»
مذاکرات احیای برجام عملا تعطیل شده و مقامهای غربی میگویند با توجه به اعتراضات ایران بازگشت به توافق برای آنها بالاترین اولویت را ندارد. هرچند، همچنان اغلب آنها میگویند این توافق را بهترین راه برای مهار برنامه هستهای ایران میدانند.
در عین حال تاسیسات هستهای ایران در دوره تعلیق تعهدات برجامی هدف حملات و خرابکاریهایی بوده که عمدتا به اسرائیل نسبت داده میشود. حملات مشابهی تاسیسات موشکی و پهپادی ایران را نیز هدف قرار داده است.
«مساله هستهای تنها مایه نگرانی نیست»
روز گذشته رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، ایران را متهم کرد که با انجام تغییرات بدون اطلاع دادن به آژانس تعهدات پادمانی خود را نقض کرده است.
اما امروز، پنجشنبه، محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران با ابراز تاسف از گزارش آژانس درباره فردو گفت که برداشت بازرس آژانس از بازدیدش از سایت اتمی فردو نادرست بوده است و ایران بلافاصله توضیحات را ارائه کرده است: «فیلم آن موجود و قابل ارائه است.»
آقای اسلامی از اینکه گزارشهای آژانس درباره هیچ کشوری به جز ایران «بلافاصله رسانهای نمیشود» انتقاد کرد.
یک گزارش محرمانه آژانس به کشورهای عضو شورای حکام خبر داده که بازرسان در بازدید سرزده از تاسیسات فردو متوجه تغییر عمده نحوه اتصال دو آبشار سانتریفیوژهای آی ار-۶ شدهاند، تغییری که ایران پیشتر به آژانس اطلاع نداده بود. مشاهده کردهاند که نحوه اتصال بین به شکل اساسی تغییر کرده بدون اینکه ایران آن را به آژانس بینالمللی انرژی اتمی اطلاع داده باشد.
تاسیسات اتمی فردو در دل کوهی در نزدیکی قم در جنوب تهران قرار دارد. اصل جود این تاسیسات هم در ابتدا به آژانس اعلام نشده بود اما در دوره ریاست جمهوری باراک اوباما در آمریکا وجود چنین تاسیساتی افشا شد.
دیشب بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران هم اظهارات آقای گروسی را رد کرد و گفت که احتمالا اطلاعات او به روز نشده است.
او از ارسال پاسخ ایران به آژانس درباره نحوه بهرهبرداری از سایت غنی سازی فردو خبر داد.
کاترین کولونا، وزیر خارجه فرانسه که سفری به خاورمیانه کرده، به روزنامه الشرق الاوسط گفته است که مساله هستهای تنها مایه نگرانی در ارتباط با ایران نیست.
خانم کولونا حکومت ایران را متهم کرده است که با اقداماتش ثبات منطقه و همسایگان را تهدید میکند.
او گفته: «اگر به همه مسائل نگاه کنیم با وضعیت روشنی روبرو هستیم، از جمله مساله هستهای و همین طور افزایش عظیم زرادخانه موشکی و پهپادی ایران، به اضافه استفاده آنها در عراق و ارسالشان به روسیه. ایران منشاء بیثباتی است.»
با این همه خانم کولونا گفته که فرانسه و متحدانش همچنان به دنبال راه حلی دیپلماتیک در خصوص پرونده هستهای ایران هستند و از ایران میخواهند به اجرای تعهدات بینالمللی خود برگردد.
همزمان با سفر خاورمیانهای وزیر خارجه فرانسه، بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، به پاریس رفته است و گزارشها حاکی از آن است که فشار بر ایران یکی از محورهای گفتگوی او با امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه است.
اسرائیل عمدتا عامل حملات و خرابکاریها علیه تاسیسات هستهای ایران دانسته میشود.
ایران اسرائیل را مسئول حمله به تاسیسات اصفهان دانست
در همین حال نماینده ایران در سازمان ملل در نامهای به دبیرکل و رئیس دورهای شورای امنیت، اسرائیل را مسئول حمله به مجتمع کارگاهی وزارت دفاع در اصفهان معرفی کرد و این اقدام را «نقض قوانین بینالمللی» دانست.
به گزارش ایسنا، سعید ایروانی در این نامه گفته ایران «حق مشروع و ذاتی خود را برای دفاع از امنیت ملی و پاسخ قاطع به هرگونه تهدید یا اقدام نادرست» اسرائیل در هر کجا و هر زمان که لازم بداند، «محفوظ میدارد.»
سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در این نامه تأکید کرده که شورای امنیت سازمان ملل متحد باید مسئولیت خود بر اساس منشور را انجام دهد و اقدام اسرائیل را محکوم کند و از این کشور بخواهد «به برنامههای خطرناک و فعالیتهای مخرب خود در منطقه پایان دهد».
این نامه همچنین ازاستقبال یک مقام اوکراینی از حمله به کارگاه وزارت دفاع انتقاد کرده و آن را «غیرمسؤولانه و نقض آشکار قوانین بینالمللی» دانسته است. وزارت دفاع ایران در بیانیهای اعلام کرد «شامگاه هشتم بهمن ۱۴۰۱ حوالی ساعت ۲۳:۳۰ حمله ناموفق با استفاده از ریزپرنده به یکی از مجتمعهای کارگاهی وزارت دفاع صورت گرفت».
یک روز پس از این حادثه، روزنامه وال استریت ژورنال به نقل از مقامات آمریکایی و برخی از منابع متخصص گزارش داد حمله سه «ریزپرنده» – پهپاد – به یک مجتمع کارگاهی وزارت دفاع در ایران «کار اسرائیل» بوده است.
مقامهای ایرانی این عملیات را «ناموفق» اعلام کردند اما روزنامه جروزلمپست در گزارشی نوشت بر خلاف ادعاهای ایران، حمله پهپادی به کارگاهی در اصفهان «موفقیت فوقالعادهای» در پی داشت.
اسرائیل به طور رسمی واکنشی به این حمله نشان نداده است.
در پی حمله به زیرمجموعه وزارت دفاع، مشاور رئیس جمهور اوکراین در صفحه توییترش خطاب به مسئولان ایرانی نوشته بود «ما به شما هشدار دادیم و منطق جنگ به هیچ کس رحم نمیکند».
اوایل خرداد ماه امسال نیز در مرکز نظامی پارچین وابسته به وزارت دفاع انفجاری صورت گرفت و یک مهندس کشته شد و یک کارمند هم زخمی شد.