پیام‌های انتخابات پاکستان؛ شکست احزاب دینی، توفیق نامزدهای مستقل، بسترسازی برای جوانانبا پایان انتخابات در پاکستان سرانجام بازیگران عمده به دنبال جذب متحد و مؤتلف بر آمدند و در نهایت حزب مسلم لیگ نواز شریف میانداری دولت جدید را به خود اختصاص داد و در یک ائتلاف حزبی و تقسیم قدرت با حزب مردم و برخی احزاب کوچکتر زمینه تشکیل دولت را فراهم کرد که در آینده نزدیک زمام امور را به دست خواهد گرفت.انتخابات مجالس ملی و ایالتی پاکستان علیرغم همه حرف و حدیث‌ها و فراز و نشیب‌های تلخ و شیرین خاتمه یافت. سرانجام این کشور در مسیر تشکیل دولت در پایتخت و دولت‌های ایالتی در چهار ایالت پنجاب، سند، بلوچستان و خیبر پختونخواه قرار گرفت.در این میان روز گذشته، هفتم اسفند ماه ایالت پنجاب برای اولین بار شاهد سروزیری مریم نواز شریف به عنوان اولین زن سروزیر در این ایالت بود. در این رقابت مهم مریم نواز شریف با ۲۲۰ رای بر رقیب خود آقای رانا آفتاب احمد خان از شورای اتحاد سنی(SIC) که از حمایت نمایندگان مستقل طرفدار عمران خان برخوردار بود پیروز شد. او در حالیکه با پدر و عموی خود شهباز شریف همراهی می‌شد ردای سروزیری پنجاب را بر قامت کشید و سوگند یاد کرد.ایالت پنجاب حدود ۶۰ درصد از جمعیت ۲۴۰میلیونی پاکستان را تشکیل می‌دهد و همیشه نقش عمده در صحنه سیاست پاکستان ایفا کرده است. سروزیری در ایالت پنجاب نوعی سکوی پرش به سمت نخست وزیر شدن در پاکستان محسوب می‌شود. نواز شریف که سه دور سمت نخست وزیری پاکستان را به عهده داشت از سروزیری پنجاب آغاز کرد. شهباز شریف برادر کوچکتر نواز شریف نیز از سروزیری پنجاب به نخست وزیری دست پیدا کرد. اکنون به یمن انتخابات و هنر ائتلاف و رقص و انعطاف تحزب، ایالت پنجاب شاهد سروزیری مریم نواز شریف شد و طی روزهای آینده شاهد نخست‌وزیری شهباز شریف در اسلام آباد خواهیم بود. به روایتی می‌توان حزب مسلم لیگ شاخه نواز شریف را برنده انتخابات اخیر دانست.انتخابات پاکستان هر عیب و نقص یا هر انتقاد و ایرادی که داشت ولی یک نقطه قوت داشت که فعالیت احزاب و رسانه آزاد را می‌توان گل سر سبد آن توصیف کرد.در واقع رقابت‌های انتخاباتی در این کشور از تنوع خوبی در حوزه احزاب و کاندیداهای مستقل برخوردار بود. گرچه این بار میدان انتخابات پاکستان عملا سه قطبی شده بود یعنی حزب نواز شریف، حزب مردم متعلق به بلاول بوتو و طرفداران مستقل عمران خان محبوس در زندان، سه بازیگر عمده این انتخابات محسوب می‌شوند، با این وجود احزاب ملی کوچکتر و کاندیداهای مستقل نیز فرصت بازیگری و رقابت خود را به معرض نمایش گذاشتند.با پایان انتخابات سرانجام بازیگران عمده به دنبال جذب متحد و مؤتلف بر آمدند و در نهایت حزب مسلم لیگ نواز شریف میانداری دولت جدید را به خود اختصاص داد و در یک ائتلاف حزبی و تقسیم قدرت با حزب مردم و برخی احزاب کوچکتر زمینه تشکیل دولت را فراهم کرد که در آینده نزدیک زمام امور را به دست خواهد گرفت.ائتلاف بین دو حزب نواز شریف و حزب مردم بلاول بوتو برای تشکیل دولت در اسلام‌آباد فرصتی برای طرفداران عمران خان و متحدان آن جهت تشکیل دولت را از میان برد. بنابراین آنها در بهترین حالت به عنوان اپوزیسیون در پارلمان حضور خواهند یافت که برای شکوفایی دموکراسی مغتنم است. بدیهی است در صورت ناکامی دولت ائتلافی، اپوزیسیون می‌تواند با استفاده از ماده قانونی «رای عدم اعتماد» دولت را به چالش کشاند و در صورت موفقیت به طریق دموکراتیک آن را ساقط کنند. مریم نواز شریف، سروزیر ایالت راهبردی پنجاباز نکات قابل توجه انتخابات اخیر پاکستان می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:اول؛ شکست احزاب دینی مثل جماعت اسلامی، جمعیت علمای اسلامی شاخه‌فضل الرحمان، چهره‌های وابسته به گروههای تکفیری چون سپاه صحابه و لشکر جنگوی و گروه مجلس وحدت مسلمین (شیعه نزدیک به ایران) با کسب یک کرسی.دوم؛ علیرغم اینکه عمران خان و برخی از رهبران حزب تحریک انصاف در زندان بودند ، حزب از نماد انتخاباتی خود محروم بود و ارتش رغبتی به کسب کرسی قابل توجه برای طرفداران عمران خان نداشت ولی از قرار معلوم بخش قابل توجهی از جامعه شهری و طبقه متوسط و جوانان با رویگردانی از احزابی چون مسلم لیگ نواز شریف و حزب مردم و تمرد از توصیه ارتش و سایر پدرخوانده‌ها به کاندیداهای مستقل طرفدار عمران خان رای دادند. این تحول موجب تعجب محافل سیاسی در پاکستان شد و صفحه جدیدی در چگونگی پروسه رای گیری در پاکستان را رقم زد که نوعی موفقیت برای جامعه مدنی و روند دموکراسی در پاکستان به شمار می‌رود.سوم؛ جامعه پاکستان از دو قطبی سنتی به سه قطبی و متکثر و حضور گسترده و ناراضی از وضع موجود شباهت پیدا کرد، جوانان و طبقه متوسط شهری فرصتی برای ایفای نقشی خارج از چارچوب‌های تعریف شده سنتی یافتند که طبعا به عنوان یک فاکتور مورد توجه قرار خواهد گرفتچهارم؛ ارتش پاکستان به جای حضور عریان در صحنه سیاسی و توسل به کودتا، اتخاذ روش‌های نرم را سرمشق خود قرار داده که نوعی موفقیت برای جامعه مدنی پاکستان محسوب می‌شود.پنجم؛ در پاکستان همانگونه که تجارت و بازرگانی به صورت خانوادگی صورت می‌گیرد سیاست نیز به نوعی خانوادگی است و خانواده‌‌های مشهور این فرصت را از دست نمی‌‌دهند و با حضور فعال در انتخابات و صحنه سیاسی برای خود حاشیه امنیتی و حفاظت از سرمایه خود فراهم می‌کنندششم؛ نسل قدیم سیاستمداران عرصه را برای جوان‌گرایی و جانشینان جوان خود فراهم می‌کنند. نواز شریف که به خاطر مشکلات قلبی ، عمل باز قلب کرده و شهباز شریف که از سرطان خون‌رنج می‌برد راه را برای نسل جوان خاندان شریف هموار کردند که‌سروزیر شدن مریم نواز شریف در همین راستا است. آصف علی زرداری نیز بلاول را به عنوان یادگار خاندان خود در صحنه سیاست پاکستان در نظر گرفته که طبعا یک پست کلیدی در دولت جدید به او اختصاص خواهد یافت.نواز شریف با تجربه سه بار نخست وزیری اکنون پست نخست وزیری را به برادر کوچکتر خود محول کرده و دختر خود را بر سکوی سروزیری ایالت پنجاب نشانده و خود با کوله باری از تجربه به عنوان حامی و مددکار و مشاور حزب در حکمرانی بر کشور و اعتلای حزب انجام وظیفه می‌کند.منصوب شدن مریم نواز شریف به عنوان سروزیر ایالت پنجاب علاوه بر جوان‌گرایی و پررنگ شدن نقش بانوان پاکستان نوید دیگری به صحنه سیاسی پاکستان می‌دهد که در صورت پیش رفتن دلخواه برنامه‌های حزب مسلم لیگ نواز، در آینده شاهین خوشبختی بر سر مریم نواز سایه می‌افکند و جامه نخست وزیری تنها کشور اتمی مسلمان را بر قامت وی می‌پوشاند.شرایط فعلی در پاکستان دو بازیگر عمده صحنه سیاسی پاکستان که در گذشته رقیب و حتی در مقاطعی دشمن یکدیگر محسوب می‌شدند را در قالب یک دولت ائتلافی متحد کرده و به دوستانی با منافع مشترک تبدیل کرده است. گرچه ممکن است که این دولت ائتلافی مقتدر نباشد ولی با تجربه سیاسی نخبگان این دو حزب برای حل مشکلات داخلی پاکستان تلاش خواهد کرد زیرا در صورت تغافل و ناتوانی در حل مشکلات داخلی اقتصادی و امنیتی این فرصت برای اپوزیسیون جهت به چالش کشیدن دولت و ساقط کردن آن شبیه دولت عمران خان فراهم است.
