نرگس محمدی، برنده جایزه نوبل و فعال حقوق بشر زندانی، پرونده فعالان محیطزیستی در ایران را یکی از «بیاساسترین و فریبکارانهترین» پروندههای نهادهای امنیتی علیه نهادهای مدنی معرفی کرد.
خانم محمدی در پستی که در حساب کاربری اینستاگرام او منتشر شده، این موضوع را پس از آزادی نیلوفر بیانی، هومن جوکار، سپیده کاشانی و طاهر قدیریان در دو روز گذشته مطرح کرده است.
این فعالان محیط زیست به همراه شمار دیگری از کنشگران این حوزه از جمله کاووس سیدامامی، مراد طاهباز و عبدالرضا کوهپایه از جمله همکاران مؤسسه «حیات وحش پارسیان» بودند که در زمستان سال ۱۳۹۶ بازداشت شدند.
پیش از این، عبدالرضا کوهپایه و سام رجبی و امیرحسین خالقی با پایان دوران محکومیت از زندان آزاد شدند. مراد طاهباز هم در مبادلهای سال گذشته از زندان آزاد شد.
کاووس سید امامی که تابعیت کانادا را هم داشت، چند روز پس از بازداشت، به طرزی مشکوک در زندان اوین جان خود را از دست داد و مدتی بعد سازمان اطلاعات سپاه پاسداران دیگر فعالان محیط زیست بازداشت شده را به «جاسوسی» و «همکاری با دول متخاصم» متهم کردند.
نرگس محمدی پس از آزادی این فعالان محیطزیست نوشته که این پرونده با «اتهامات جاسوسی، افساد فیالارض و…یکی از بیاساسترین و پوشالیترین پروندههای سپاه پاسداران علیه فعالان و نهادهای مدنی بود که سیر عجیب، غیرقانونی و غیرانسانی طی کرد.»
این فعال حقوق بشر زندانی، تأکید کرده که « صفحه به صفحه» پرونده فعالان محیطزیست در ایران با «دروغ، توهم، ادعاهای بیاساس، دسیسه و فریب» تشکیل شد و «سیستم قضایی معیوب و نامشروع و وابسته به رژیم با استناد به همان پرونده، متهمان را به کام مرگ، تحمل سلولهای انفرادی طاقتفرسا و زندانهای طولانیمدت فرستاد و مبلغ هنگفتی را هم از متهمان به جیب خود زد.»
در این پرونده آنطور که خانم محمدی نوشته، «سپاه پاسداران مرتکب قتل و شکنجه جسمی و اذیت و آزار جنسی بیشرمانه علیه متهمان شد.»
نیلوفر بیانی و سپیده کاشانی در طی سالهای زندان در نامههایی اعلام کردند که در دوره بازداشت تحت «شدیدترین شکنجههای روحی و روانی، تهدید به شکنجه فیزیکی و تهدیدهای جنسی» و «تهدید به مرگ» قرار گرفتهاند.
سپیده کاشانی در نامه خود نوشته بود که بازجویان این پرونده «ویدئوی جسد» کاووس سید امامی را برای شکنجه به او نشان دادهاند، و همسرش، هومن جوکار، را برای تهدید و شکنجه به پای چوبه دار ساختگی بردند.
این فعالان در حالی سالها در زندان به سر بردند که عیسی کلانتری، رئیس وقت سازمان محیطزیست، در اوایل دوران بازداشت آنها بارها بر بیگناهی آنها تأکید کرد.
او تأکید کرده بود «هیچ مدرکی» دال بر جاسوسی این فعالان بازداشتشده محیط زیست وجود ندارد.