مجلس دوازدهم شورای اسلامی روز دوشنبه، یک هفته پس از مرگ ابراهیم رئیسی و همچنین تحت تاثیر روند برگزاری انتخابات زودهنگام ریاستجمهوری آغاز به کار کرد.
گشایش مجلس جدید درحالی است که پیشبینی میشود برخی از اعضای آن، هم نامزد ریاست مجلس و هم نامزد انتخابات ریاستجمهوری شوند.
در روز افتتاحیه مجلس دوازدهم، علاءالدین بروجردی رئیس هیئت رئیسه سنی مجلس است، اما این ریاست یک روز بیشتر دوام ندارد.
بروجردی ۷۴ ساله است و پیشتر نیز در پنج دوره مجلس، نماینده بوده است.
او که از چهرههای اصولگرا به شمار میرود، در چهار سال اخیر به عنوان رئیس انجمن دوستی ایران و چین فعالیت میکرد.
پس از تصویب اعتبارنامههای نمایندگان، قرار است در روز سهشنبه، هیئت رئیسه مجلس برای یک دوره یک ساله انتخاب شود.
چه کسانی نامزد ریاست مجلس شدهاند؟
علیرضا سلیمی که به عنوان نماینده تهران به مجلس دوازدهم راه یافته، روز شنبه، به خبرگزاری تسنیم گفت که تاکنون محمدباقر قالیباف، مجتبی ذوالنور و منوچهر متکی برای ریاست مجلس دوازدهم اعلام نامزدی کردهاند.
در چهار سال گذشته قالیباف ریاست مجلس را برعهده داشته است.
محمدباقر قالیباف، فرمانده پیشین نیروی انتظامی و شهردار سابق تهران است. او ۴۰ سال سابقه فعالیت نظامی، سیاسی، اقتصادی، انتظامی و مدیریت شهری دارد، اما در ۱۵ سال اخیر، نام او بیش از هر چیز با پروندههای بزرگ فساد اقتصادی گره خورده است.
اکنون نام او در حالی به عنوان نامزد ریاست مجلس مطرح است که ممکن است او یک بار دیگر نامزد انتخابات ریاست جمهوری نیز بشود.
قالیباف از ۱۳۸۴ تا انتخابات گذشته ریاست جمهوری، بارها نامزد این انتخابات شده اما هر بار شکست خورده است.
مهمترین رقیب قالیباف در رسیدن به ریاست مجلس، مجتبی ذوالنوری نایب رئیس دوم مجلس یازدهم شورای اسلامی است.
ذوالنوری ۶۰ ساله، که در دو دوره گذشته مجلس نیز نماینده بوده، از چهرههای تندرو جمهوری اسلامی به شمار میرود.
او از نیروهای بسیار نزدیک به سپاه پاسداران است و پیشتر به مدت ۲۳ سال فرمانده تیپ روحانیون بوده است.
ذوالنوری که از مخالفان سرسخت برجام نیز بوده، در آستانه انتخاب رئیس مجلس، انتقادهایی را علیه قالیباف مطرح کرده است.
او روز یکشنبه در نشستی با منتخبین مجلس دوازدهم گفت که اگر یک نماینده بخواهد وزیری را استیضاح کند «هئیت ریسه نفوذ میکند و مانع استیضاح میشود» و این که «امروز حتی آییننامه داخلی مجلس اجرایی نمیشود».
منوچهر متکی وزیر خارجه ایران در دوران محمود احمدینژاد نیز خود را برای انتخابات ریاست مجلس نامزد خواهد کرد.
روز شنبه پنجم خرداد، دفتر متکی در اطلاعیهای اعلام کرد که او از کاندیداتوری برای ریاست مجلس شورای اسلامی دوازدهم انصراف نداده است.
در این اطلاعیه آمده است: «آقای متکی مصمم به ایجاد تحول در مجلس دوازدهم بوده و به هیچ عنوان و به نفع هیچ فرد یا جریان خاصی از هدف خود منصرف نخواهد شد.»
این در حالی است که متکی درباره قالیباف گفته است: «قالیباف یک چشم به صندلی ریاست مجلس دارد و یک چشم به صندلی ریاستجمهوری. احتمالاً تصور میکند که اگر رئیس مجلس نشود، رئیسجمهور هم نمیشود.»
تلاش متکی برای رسیدن به ریاست مجلس در حالی است که پیشتر یک بار شورای نگهبان صلاحیت او برای انتخابات ریاست جمهوری را رد کرده است.
او در سال ۹۲، نامزد انتخابات ریاستجمهوری شد اما در جمع افراد سرشناسی قرار گرفت که صلاحیتشان توسط شورای نگهبان تأیید نشد.
در برخی گزارشها از حمید رسایی نیز به عنوان نامزد ریاست مجلس یا نامزد نایبرئیسی مجلس نام برده شده است.
رسایی پیشتر نماینده مجلس در دورههای هشتم و نهم بود. او که از حامیان دولت محمود احمدینژاد به شمار میرفت، بعدا به منتقد دولت حسن روحانی تبدیل شد.
صلاحیت او در انتخابات مجلس دهم رد شد و برای مجلس یازدهم نیز نتوانست رای کافی را بیاورد.
نامهای علی نیکزاد نایب رئیس مجلس یازدهم، محمود نبویان نفر اول انتخابات مجلس در تهران، مرتضی آقاتهرانی دبیر پیشین جبهه پایداری، و حمیدرضا حاجیبابایی وزیر پیشین آموزش و پرورش به عنوان نامزدهای احتمالی ریاست مجلس دوازدهم ذکر شده است.
در هر صورت، هر کسی که برای ریاست مجلس شورای اسلامی انتخاب شود، بلافاصله عضو شورای سه نفرهای خواهد شد که بر اساس قانون اساسی پس از مرگ ابراهیم رئیسی تشکیل شد.
این شورا که دو عضو دیگر آن رئیس قوه قضائیه و معاون اول رئیسجمهور است، وظیفه برگزاری انتخابات و واگذاری قدرت مجریه به رئیسجمهور جدید را دارد.