پیروزی ابراهیم رئیسی در انتخابات ریاست جمهوری ایران واکنش‌های زیادی را در رسانه‌های اروپایی به دنبال داشته است. بیشتر مطبوعات اروپایی به مشارکت پایین در این انتخابات و نقش رئیسی در کشتار ۶۷ اشاره کرده‌اند.
روزنامه “تایمز” لندن در شماره روز دوشنبه ۲۱ ژوئن (۳۱ خرداد) خود در تحلیلی درباره انتخاب ابراهیم رئیسی به ریاست جمهوری در ایران نوشته است: «حالا رئیسی باید تصمیم بگیرد که آیا می‌خواهد برای بازگشت به توافق اتمی برجام با قدرت‌های جهانی به توافق برسد یا اینکه شیادی ایران را برای غنی‌سازی سریعتر اورانیوم و در نهایت تولید سلاح اتمی ادامه دهد. البته این دومی ترجیح رئیسی و آیت‌الله خامنه‌ای است.»
در ادامه تحلیل این روزنامه آمده است: «اما تندروها نیز ممکن است مجبور به حصول یک توافق شوند. برنامه اتمی ایران زیر سایه ترور دانشمندان هسته‌ای و حملات سایبری قرار گرفته و دولت بایدن به نظر آماده است تا در صورت احیای توافق اتمی، برخی تحریم‌ها علیه ایران را بردارد. از سوی دیگر نخست‌وزیر جدید اسرائيل همانند سلف خود نتانیاهو همچنان سیاست خصمانه علیه جمهوری اسامی را ادامه داده و آماده است که بدون حملات مستقیم و آشکار به ایران خسارت وارد کند.»
“خشونت بیرحمانه رییسی”
روزنامه “تاگس آنتزایگر” چاپ زوریخ درباره انتخاب رئیسی نوشته است: «رئیسی با خشونتی بیرحمانه در مقابل مخالفان و دشمنان سیاسی برای نظام ثبات به وجود آورده است. او یکی از مسئولان کشتار جمعی مخالفان رژیم در اواخر دهه ۸۰ میلادی (کشتار زندانیان سیاسی در تابستان ۱۳۶۷) به دستور خمینی بوده و نیز در مقام ریاست قوه قضاییه در سرکوب اعتراضات سال ۲۰۱۹ (آبان ۹۸) دست داشته است. برای بسیاری از مردم به خصوص جوانان این بدان معنی است که حقوق بشر باز هم کمتر مورد توجه خواهد بود و آزادی‌های کوچک در خطر قرار خواهند گرفت.»
غرب بر سر دوراهی
روزنامه هلندی “فولکس کرانت” در نسخه روز دوشنبه ۲۱ ژوئن خود درباره انتخابات ایران نوشته است: «انتخاب رئیسی به عنوان رئیس جمهور غرب را در برابر یک دوراهی سخت قرار داده است. تحت ریاست جمهوری جو بایدن در آمریکا، مذاکرات برای احیای توافق اتمی با ایران در جریان است؛ چیزی که اروپا پس از خروج آمریکا از توافق به شدت خواهان آن بوده است. این مذاکرات که روز یکشنبه متوقف شد، اکنون از منظر دیگری قابل مشاهده است: تا کنون هدف این بود که با یک توافق تحریم‌ها برداشته می‌شوند و اقتصاد ایران نفسی می‌کشد و این به نفع اصلاح‌طلبان ایران مانند رئیس جمهور کنونی حسن روحانی بود. اما حالا اگر این توافق صورت بگیرد، موهبت برداشته شدن تحریم‌ها نصیب تندروها و رئیسی می‌شود.»
این روزنامه همچنین به دست داشتن ابراهیم رئیسی در کشتار زندانیان سیاسی در سال ۱۳۶۷ اشاره کرده و نوشته است، در صورت برداشته شدن تحریم‌ها “چنین فردی می‌تواند مقابل مردم بایستد و بگوید آنچه را که روحانی نتوانست انجام دهد، من انجام دادم”.
“امیدی که به یاس بدل شد”
روزنامه سوئیسی “نویه زورشر” چاپ زوریخ در تحلیلی به انتخابات ایران پرداخته و نوشته است: «امید ایرانیان برای باز شدن فضای اجتماعی و لیبرال شدن سیاست بارها به یاس تبدیل شده است. امروز دیگر هیچکس این توهم را ندارد که آیت‌الله علی خامنه‌ای محافظه‌کار چنین اجازه‌ای بدهد. حتی سپاه پاسداران، شاخه نظامی قدرت نیز صراحتا گفته که اجازه نمی‌دهد قدرت سیاسی یا منافع اقتصادی‌اش به خطر بیفتد.»
در ادامه این تحلیل آمده است: «بسیاری از رأی‌دهندگان معتقدند که این انتخابات متقلبانه بوده و به همین دلیل نخواسته‌اند که به این صحنه‌سازی با رأی خود مشروعیت بدهند. بر خلاف انتخابات قبلی خامنه‌ای این بار حتی به ظاهر هم سعی نکرد که یک انتخابات رقابتی را ممکن سازد. پس از این انتخابات آخرین بقایای نمای دموکراتیک جمهوری اسلامی نیز به دست تندروها افتاد.»
معضل مشارکت پایین
روزنامه “نویه دویچلند” درباره انتخابات ایران نوشته است: «رئیسی و آنچه که او پشتش ایستاده چیزی نیست که اکثریت ایرانیان می‌خواهند. باید مشارکت پایین در این انتخابات را دید، این یک مشکل برای رژیم است.»
این روزنامه با اشاره به سابقه رئیسی نوشته است: «گذشته رئیسی نزدیک شدن او به آمریکا و در نتیجه برداشته شدن تحریم‌ها را که بسیار برای ایران ضروری است، به شدت مشکل می‌کند. رییس جمهور جدید قابل اعتماد نیست، روشن است که از او چه کاری ساخته است. بدون بهبود وضعیت اقتصادی فشار افکار عمومی بر رژیم و در پی آن سرکوب بیشتر می‌شود.»
فاصله میان مردم و حکومت
روزنامه “زود دویچه” که یکی از معتبرترین روزنامه‌های آلمان است درباره انتخاب رئیسی نوشته است: ««فاصله و جدایی میان رهبری و بخش بزرگی از مردم کاملا مشهود است. مردم خواهان رفاه اقتصادی و زندگی در کشوری هستند که با دنیا سر سازش داشته باشد. اکثریت ایرانیان به ایدئولوژی، فساد و سوءمدیریت رژیم معترض هستند و آن را برنمی‌تابند. مردم این مخالفت را از برخی راه‌ها نشان داده‌اند: آنها انتخابات را تحریم کردند یا رأی‌های باطله به صندوق انداختند.»
نزدیک شدن به بمب اتم و سرکوب بیشتر اعتراضات
دیگر روزنامه معتبر آلمان، “فرانکفورتر روندشاو” نوشته است: «این نشانه خوبی نیست که شخصی به شدت محافظه‌کار چون ابراهیم رئیسی رئیس جمهوری ایران و پس از آن نیز در آینده احتمالا جانشین آیت‌الله خامنه‌ای خواهد بود. این برگزیده رده‌های بالای قدرت سیاسی در ایران سرکوب مخالفان را که در پاییز ۲۰۱۹ (آبان ۹۸) به عنوان رییس قوه قضاییه انجام داده بود، ادامه خواهد داد. رییسی و رژیم ملاها نمی‌توانند تنها با سخت‌گیری و خشونت وضعیت متشنج کنونی را آرام کنند. این باید برای او پیامی باشد که نیمی از مردم انتخابات را تحریم کردند. آنها (رییسی و جناح تندرو) با فقر وحشتناک و خشم روزافزون روبرو هستند.»
این روزنامه در ادامه نوشته است: «تندروهای حاکم برای رشد اقتصادی نیازمند این هستند که با کمک یک توافق جدید تحریم‌های آمریکا برداشته شود. اروپا و آمریکا اما می‌خواهند که تهران پیش از هرچیز به غنی‌سازی اورانیوم پایان دهد. شکست این مذاکرات ایران را به بمب اتمی نزدیکتر و سرکوب اعتراضاتی را که رو به افزایش هستند بیشتر خواهد کرد.»
ضرورت بازبینی رفتار اروپا و امریکا مقابل ایران
روزنامه “نویه اوسنابروکر” چاپ شمال آلمان درباره انتخابات ایران نوشته است: «حتی نیمی از واجدان شرایط نیز در انتخابات شرکت نکردند. اکثریت شهروندان پشت سر رهبر انقلاب و شورای نگهبان که مرکزیت قدرت در ایران را به دست دارند، نیستند. ملاها ایران را بیش از پیش در عرصه بین‌المللی منزوی کرده و از نظر اقتصادی به عقب برده‌اند و رییس جهور جدید، ابراهیم رئیسی نیز همین راه را ادامه خواهد داد.»
در ادامه این مطلب آمده است: «رفاه و رشد و شکوفایی مردم در مرکز توجه او [رئیسی] نیست. اینطور که از وضعیت کنونی این کشور می‌توان فهمید، در زمانی کوتاه تغییری رخ نخواهد داد. جامعه جهانی در تلاش نجات توافق اتمی است اما وضعیت حقوق بشر در ایران را به کلی نادیده گرفته است. این وضعیت باید تغییر کند. آلمان و اتحادیه اروپا باید دستورالعملشان در مقابل حاکمان جمهوری اسلامی را به سرعت بازبینی کنند.»
سیلی به صاحبان قدرت
روزنامه ایتالیایی “کوریره دلاسرا” چاپ میلان در نسخه روز یکشنبه ۲۰ ژوئن درباره انتخابات ایران نوشته است: «انتخابات ریاست جمهوری در ایران آنطور که صاحبان قدرت پیش‌بینی کرده بودند، پیش نرفت: از پیروزی قاضی−ملا، ابراهیم رییسی تا مشارکت پایین که یک سیلی به صاحبان قدرت بود. اگر تهران هم می‌خواست مانند سایر دیکتاتورها ژست دموکراتیک بگیرد باید رقم مشارکت در انتخابات را دستکاری می‌کرد اما به جای آن ایران با روش خودش عمل می‌کند که با بقیه فرق دارد: پیچیده‌تر و متکثرتر.»
این روزنامه ایتالیایی در ادامه نوشته است: «رئیسی عمامه سیاه رییس جمهور شد و جناح مقابلش، اصلاح طلبان، بیرون از قدرت ماندند. محافظه‌کارها نمی‌خواهند موفقیت‌شان را در سایه مشارکت پایین قرار دهند. روز جمعه از هر دو ایرانی یک نفر رأی نداد و از میان آنهایی هم که رأی دادند نزدیک به چهار میلیون رأی باطله به صندوق انداختند.»
“جای رییسی در زندان است”
روزنامه بریتانیایی تلگراف، چاپ لندن در شماره روز یکشنبه ۲۰ ژوئن خود درباره انتخابات ایران نوشته است: «مردی که در انتخابات دستکاری‌شده در ایران به پیروزی رسید، باید در زندان باشد به جای انکه بر مسند قدرت بنشیند. ابراهیم رئیسی جوانترین عضو هیأت مرگ در تهران در سال ۱۹۸۸ بود که متهم به اعدام سه هزار زندانی سیاسی است.»
تلگراف در ادامه نوشته است: «این واقعیت که دولت بایدن در تلاش است تا با این رژیم فاسد برای نجات برجام به توافق برسد؛ رژیمی که مردم خودش را سرکوب کرده و عامل فساد اقتصادی است، یک نقطه تراژیک است.»
این روزنامه بریتانیایی توافق برجام را که در زمان دولت اوباما با ایران امضا شد “ساده‌انگاری” دولت‌های غربی دانسته که فکر می‌کردند در پی آن “یک گلاسنوست جدید” رخ خواهد داد که بر “تروریسم و امپریالسم ایرانی” و برنامه موشکی این کشور که یک روز می‌تواند از آن برای حمله اتمی استفاده کند، غلبه خواهد کرد.
تلگراف در ادامه نوشته است: «رئیسی یک تندرو در سیاست خارجی است و دوست دارد که توافق اوباما را به دلیل امتیازهای اقتصادی آن دوباره احیا کند، اما نمی‌توان اطمینان داشت که او پول به‌دست‌آمده از این توافق را خرج اهداف نظامی برای اتمی شدن کشورش نکند.»
احتمال اعتراضات خیابانی
روزنامه اسپانیایی “لاوان‌گاردیا” روز دوشنبه نوشته است: «اولویت اول رییس جمهور جدید این است که چرخ اقتصادی کشور را هرچه سریعتر دوباره به حرکت درآورد و به این منظور ضروری است که آمریکا و کشورهای غربی تحریم‌ها را بردارند. اما سرخوردگی مردم و بی‌اعتمادی نسبت به دولت که در زمان شیوع پاندمی کرونا بیشتر هم شد، چالش‌های داخلی هستند. برای این حکومت دینی روشن است که آینده‌اش و شاید برجاماندنش در دراز مدت وابسته به بهبود وضعیت اقتصادی است. اگر رئیسی نتواند این کار را انجام دهد، همینطور به دلیل وضعیت بد کرونا، به زودی مردم جان به لب رسیده به خیابان‌ها بازخواهند گشت.»
“موتوری که به روغن‌سوزی افتاده”
روزنامه “استاندارد” چاپ بلژیک نیز در شماره روز دوشنبه خود به انتخابات ایران پرداخته و در مطلبی نوشته است: «وقتی نیمی از ایرانی‌ها ریاست جمهوری رئیسی را رد کرده‌اند، بعید است که او به عنوان رئیس جمهور بتواند محبوبیت به دست آورد. ایران با پروژه‌های نظامی‌اش توانسته در خاورمیانه از کشور همسایه‌اش عراق تا سوریه و لبنان و یمن “موفقیت” کسب کند اما در کشور خودش موتور قدرت مدت‌هاست که به روغن سوزی افتاده است.»
این روزنامه در ادامه نوشته است: «رژیم خروج دولت ترامپ از برجام در سال ۲۰۱۸ و اعمال تحریم علیه ایران را مقصر این وضعیت می‌داند اما فساد داخلی و سوءمدیریت اقتصادی منجر به افزایش فقر و بیکاری در سطحی بسیار بالا شده است. ایران در تمامی خاورمیانه بالاترین آمار ابتلا به کرونا و مرگ و میر ناشی از آن را دارد. بسیاری از ایرانی‌ها دیگر به اصلاح از درون رژیم و نیز به میانه‌روها که تنها مطابق استانداردهای رژیم عمل می‌کنند، امیدی ندارند.»
