طالبانی ها در میانه کشمکش بر سر قدرت در حزب اتحادیه میهنی کردستان، تمام اختیارات پسر عموی خود را سلب کرده اند و این مسئله مردم را نسبت به آغاز مجدد درگیری داخلی میان کردها نگران کرده است.
کشمکش قدرت بر سر رهبری در حزب اتحادیه میهنی، به عنوان دومین حزب سیاسی قدرتمند کردستان عراق یکبار دیگر تشدید شد زیرا یکی از مدعیان رهبری حزب اعلام کرد که از این رقابت خارج نمی شود. این مسئله ترس از بی ثباتی طولانی مدت در امن ترین و متحدترین منطقه طرفدار غرب در عراق را افزایش داده است.
لاهور طالبانی ، رئیس مشترک برکنار شده اتحادیه میهنی کردستان یا (PUK) روز سه شنبه اعلام کرد که مقامات حکم بازداشت وی را صادر کرده اند و ده ها نفر مسلح و غیرمسلح در دو روز گذشته، در تلاش برای وادار کردن او به خروج از عراق، در خارج از منزل وی در سلیمانیه تجمع کرده اند.
او در کودتای بدون خون ریزی توسط عموزاده هایش بافل طالبانی و قباد طالبانی در ماه گذشته از تمام قدرت خود خلع ید شد. او گفت که قصد عقب نشینی ندارد و “با این نقشه روبرو خواهم شد” و “تا آخرین نفس ملتم را ترک نخواهم کرد.”
این ماجرا در بحبوحه افزایش خشم عمومی اتفاق می افتد که مسبب آن را نخبگان دارای قدرت در دولت اقلیم کردستان – یعنی حزب دموکرات کردستان (KDP) به رهبری خانواده بارزانی و PUK یا اتحادیه میهنی میدانند که جلال طالبانی پدر مرحوم قباد آن را تاسیس کرده است. نچیروان بارزانی رئیس اقلیم کردستان عراق و پسر عمویش مسرور بارزانی نخست وزیر است. قباد طالبانی معاون نخست وزیر است و برخلاف لاهور طالبانی که آشکارا با بارزانی ها دشمنی می کند، روابطی عالی با حزب دموکرات کردستان عراق دارد.
کردهای عراق که مدتی طولانی تحت تعقیب بوده اند از سال 1991 تحت حمایت ارتش آمریکا امور خود را اداره کرده اند. با این حال تصور می شود که خانواده های حاکم بر اقلیم کردستان، با منفعت طلبی خود، خودمختاری این منطقه را که به سختی به دست آمده، از بین برده اند. به نظر می رسد نزاع ها بر سر قدرت و ثروت- که زمانی حزب دمکرات کردستان را در تقابل خونینی با اتحادیه میهنی قرار داد- خود خانواده ها را درگیر کرده است. این در حالی است که شهروندان عادی برای تأمین مخارج خود به سختی تلاش می کنند و جوانان همواره این منطقه را در جستجوی کار ترک می کنند.
بر خلاف بارزانی ها که بسیار خوددار هستند، طالباني ها اختلافات خود را علنی در نبرد برای جانشینی که پس از مرگ جلال طالبانی، اولين رئيس جمهور عراق پس از صدام در سال 2017 صورت گرفت، به نمایش گذاشتند. توافق بافل و لاهور در سال 2020 عمدتا برای دفع چالش های تحمیل شده از سوی بیگانگان و تحکیم قدرت خانواده بر این حزب بود اما بسیاری می گویند که این سازش از ابتدا محکوم به شکست بود.
بر اساس گزارش ها، مقامات آمریکایی به بافل طالبانی و برادرش در مورد هرگونه تشدید تقابل که منجر به درگیری خشونت آمیز شود هشدار داده اند. ایالات متحده چندین پایگاه در منطقه تحت کنترل کردها دارد که اخیراً مورد حمله شبه نظامیان عراقی قرار گرفته است. درگیری بین گروه های کرد می تواند آسیب زدن ها و فرصت های بیشتری را برای داعش ایجاد کند زیرا این گروه به دنبال بازگرداندن موقعیت از دست رفته خود است.
رمزی ماردینی، یکی از همکاران موسسه پیرسون دانشگاه شیکاگو که اطلاعات عمیقی از منطقه دارد، می گوید: «من معتقدم سیاستگذاران ایالات متحده نمی خواهند دست کم علناً درگیر شوند تا آشکار نشود که از یک طرف علیه طرف دیگری در این حزب حمایت می شود. اما تلاشهای مستمر برای کاهش تنشها در پشت صحنه و تشویق به حل اختلاف بدون خشونت وجود دارد. »
ماردینی افزود: «مشکل این است که رد و بدل تماس ها و پیام های خصوصی بین افراد اعتبار چندانی به هشدارها و مواضع سیاسی نمی دهد. اگر ایالات متحده موضع خود را علنی و رسمی اعلام کند، ممکن است به هر دو طرف کمک کند تا از آن به عنوان گزینه خروج برای حفظ ظاهر و کاهش تنش استفاده کنند. تمایل کافی در اقلیم کردستان برای جلوگیری از هرگونه درگیری مسلحانه وجود دارد اما باید این علاقه مندی ها در یک نقطه کانونی فعال و متمرکز شود».
آروز ییلماز، محقق مهمان در هامبورگ که سالهای زیادی را صرف مطالعه کردستان عراق کرده است، معتقد است عقل حکم می کند که این اختلافات در اصل یک مسئله خانوادگی است اما کاهش نفوذ ایالات متحده در عراق، فضایی را ایجاد کرده است که در آن توازن مجدد قدرت، در مقابل هم قرار دادن بازیگران محلی در برابر دیگران اجتناب ناپذیر شده است. او به المانیتور گفت: اتحادیه میهنی ضعیف ترین ارتباط را داشت. بنابراین، جای تعجب نیست که نقطه شروع این تقابل در این حزب اتفاق افتاد.
ظاهراً لاهور طالبانی در آغاز تقابل- حداقل به طور موقت- بازی را واگذار کرده بود. او در 19 جولای در سخنرانی خود گفت که کنار می رود تا بتواند بی گناهی خود را ثابت کند. بافل طالبانی اما همچنان پسر عمویش را تحت فشار قرار داده است. او حامیان لاهور طالبانی در سرویس های امنیتی را برکنار کرده و چندین رسانه و تجارت وابسته به پسرعمویش را تعطیل کرده است. رسانه های نزدیک به بافل طالبانی، همچنان لاهور را متهم به اخاذی ، قاچاق و تلاش برای قتل می کنند.
او روز دوشنبه گفت که از طریق دادگاه های محلی در سلیمانیه به دنبال راه حل قانونی است. اما دادگاهها از رسیدگی به پرونده وی خودداری کردند.
عبدالله حویز، پژوهشگر مقیم لندن می گوید « من فکر نمی کنم وضعیت لاهور در حال حاضر خیلی امیدوار کننده باشد. همه حامیان قدیمی PUK طرف بافل را گرفته اند و دیگران در راس رهبری حزب نیز به سمت او می روند زیرا می بینند که لاهور در حال باختن است. »
بسیاری از افراد تلاش کرده اند تا میانجیگری کنند اما بافل گفته است که « حتی یک درصد احتمال» برای آشتی وجود ندارد. حویز به المانیتور گفت: « اولویت فوری لاهور دیگر بازپس گیری موقعیت قبلی خود نیست بلکه ماندن در سلیمانیه است».
اتحادیه میهنی تحت رهبری بافل طالبانی، روز گذشته برای ارزیابی اوضاع جلسه ای برگزار کرد اما در مورد مذاکرات اظهار نظر چندانی نکرد. در بیانیه پایانی آن آمده است که موضوع اصلی بحث “حفظ امنیت در اقلیم کردستان و سلیمانیه” بود.
اقدام لاهور طالبانی برای خلع رهبران کهنه کار حزب اتحادیه کردستان احتمالاً سقوط وی را تسریع کرد. با این حال او همچنان از حمایت قابل توجهی در میان کادرهای رده متوسط و پایین حزب برخوردار است. لفاظی های ضد حزب دمکرات کردستان او همسو با مردم در سلیمانیه، به اندازه احساسات ضد اتحادیه میهنی کردستان در مناطق تحت کنترل حزب دموکرات کردستان تعیین کننده است. دوستی قباد طالبانی با بارزانی ها، بسیاری را –در سلیمانیه- خشمگین کرده است.
وینتروپ راجرز ، سردبیر ارشد NRT ، یکی از رسانه های اپوزیسیون مستقر در سلیمانیه: گفت که « {لاهور} هنوز از حمایت قابل توجهی در داخل حزب، به ویژه کادرها و افراد زیر در سطح پایه برخوردار است.» او افزود: اظهارات او در روز دوشنبه بسیار مهم بود زیرا به نظر می رسید که او از ایده کناره گیری که خود پیشنهاد کرده بود پا پس کشیده است. راجر گفت: « بنابراین اگر او کنار می رفت، ما نمی دانیم چگونه این اتفاق می افتاد. گزینه های جایگزین ماندن او یا فشار بیشتر بر او برای [رفتن] است. ما نمی دانیم کدام یک محقق خواهد شد.»
و این برای میلیون ها کرد عراقی که از تکرار “براکوژی” مخوف- واژه کردی برای برادرکشی- می ترسند، عمیقا نگران کننده است. ماردینی از موسسه پیرسون می گوید: « من معتقدم این پاکسازی(برکناری لاهور) به روشی که برادران طالبانی انتظار داشتند رخ نداد چرا که پسر عمویشان اقدامشان را بلوف خواند و ایستادگی کرد. هیچ یک از دو طرف دعوا نمی خواهد اما نمی توان درگیری مسلحانه را رد کرد. »
منبع: المانیتور
ترجمه: سرویس جهان خبرگزاری کردپرس