وزیر دفاع آمریکا برای اولین بار بعد از حدود دو دهه دستور اجرای برنامه‌ای اضطراری را داده که بر اساس آن پنتاگون می‌تواند برای نقل و انتقالات هوایی از هواپیماهای تجاری و غیرنظامی استفاده کند.
بر اساس بیانیه پنتاگون، لوید آستین، وزیر دفاع آمریکا، برای افزایش توان انتقال و جابجایی در برنامه خروج شهروندان و کارکنان آمریکا از افغانستان، فاز اول برنامه “ناوگان هوایی ذخیره غیرنظامی” را فعال کرده است.
این سومین بار در تاریخ شکل‌گیری این برنامه اضطراری است که دستور اجرای آن صادر می‌شود.
وزارت دفاع آمریکا تصریح کرده است که این پروازها وارد فرودگاه بین‌المللی کابل نخواهند شد بلکه برای انتقال افرادی استفاده می‌شوند که بعد از خروج از افغانستان به صورت موقت در اماکن امن یا پایگاه‌هایی در کشورهای دیگر منتظر پرواز به آمریکا هستند
پیشتر رسانه‌های آمریکایی گزارش داده بودند که این هواپیماها برای انتقال افرادی که از کابل به کشورهایی مانند امارات و قطر منتقل شده‌اند، پرواز خواهند کرد.
به گفته پنتاگون ۱۸ هواپیما از خطوط هوایی تجاری مانند امریکن ایرلاینز، اطلس ایر و دلتا ایرلاینز در این برنامه حضور دارند.
به گفته پنتاگون برنامه اضطراری استفاده از هواپیماهای ذخیره تجاری اولین بار در “عملیات طوفان/سپر صحرا” در سال ۱۹۹۱ و بار دوم در جریان “عملیات آزادسازی عراق” بین فوریه ۲۰۰۲ و ژوئن ۲۰۰۳ اجرا شده است.
پیشروی سریع طالبان و تسلط غافلگیرکننده آنها بر کابل، وضعیت خروج شهروندان کشورهای دیگر به ویژه آمریکا و بریتانیا را با مشکل جدی و بی‌برنامگی و هرج و مرج روبرو کرده است.
فرودگاه حامد کرزی کابل که مردم افغانستان برای خروج از کشور با هواپیماهای غربی به آن هجوم آورده‌اند، در یک هفته گذشته شاهد صحنه‌های تکان‌دهنده‌ای بود.
به گفته مقام‌های بریتانیا هفت شهروند افغانستان در جریان این رخدادها کشته شده‌اند، اما خبرگزاری رویترز به نقل از یک مقام ناتو گزارش داده که در یک هفته گذشته دست کم ۲۰ نفر جان خود را از دست داده‌اند.
بوریس جانسون، نخست وزیر بریتانیا اعلام کرده است که سران کشورهای گروه هفت روز سه‌شنبه ۲۴ اوت در جلسه‌ای اضطراری درباره وضعیت افغانستان و خروج شهروندان و کارکنان افغان کشورهای خارجی گفت‌وگو می‌کنند.
علاوه بر بریتانیا که رهبری دوره‌ای گروه هفت را بر عهده دارد، آمریکا، فرانسه، ایتالیا، آلمان، ژاپن و کانادا هم در این گروه حضور دارند.
انتقاد تند پوتین از طرح کشورهای غربی
هم‌زمان ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، طرح کشورهای غربی را برای انتقال پناهجویان افغانستان به کشورهای نزدیک و همسایه روسیه را رد کرده و گفته روسیه نمی‌خواهد که در مرزهایش “شبه‌نظامیان در قالب پناهجو ظاهر شوند.”
بر اساس این طرح پناهجویان افغان به کشورهای آسیای مرکزی منتقل می‌شوند تا روند رسیدگی به درخواست ویزای آنها برای ورود به آمریکا و اروپا طی شود.
آقای پوتین با انتقاد تند از این طرح گفت: “آیا این طرح به این معناست که آنها بدون ویزا به این کشورها، همسایه‌های ما، فرستاده می‌شوند در حالی که خودشان (غربی‌ها) حاضر نیستند آنها را بدون ویزا بپذیرند؟”