پرسش‌های خبرنگارانی که رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه، را هنگام بازگشت از سفرهای خارجی همراهی می‌کنند بار دیگر استقلال رسانه‌ها در این کشور را در کانون توجه‌ها قرار داده است.
منتقدان می‌گویند که پرسش‌هایی که در این سفرها از رئیس‌جمهوری پرسیده می‌شوند نه برندگی لازم را دارند و نه به مسائل کلیدی روز می‌پردازند، و صرفا تریبون دیگری به آقای اردوغان می‌دهند تا روایت رسمی خود را ارائه کند.
آقای اردوغان مرتب با خبرنگارانی که مجوز حضور در هواپیما را کسب کرده‌اند و با او به سفرهای خارجی می‌روند صحبت می‌کند.
زمان انتشار گفته‌های او باید طبق برنامه قبلی باشد و هم‌زمان توسط رسانه‌های این خبرنگاران به عنوان “خبر فوری” پخش می‌شود.
متن گزارش گفته‌های او تقریبا در همه رسانه‌ها یکسان است، و به نظر نمی‌رسد که طبق روال عادی تهیه خبر تولید شده باشند.
به خبرنگاران مستقل یا شاغل در رسانه‌های مخالف دولت مجوز حضور در این سفرها داده نمی‌شود، لذا ترکیب افراد حاضر می‌تواند سرنخ‌های خوبی درباره رسانه‌ها و اشخاص نظرکرده آقای اردوغان به دست بدهد.
اما پرسش‌هایی که هنگام بازگشت از جلسه گروه ۲۰ مطرح شد با انتقادات کم‌سابقه‌ای همراه بود.
روزنامه اینترنتی مستقل پنجره روز ۲ نوامبر نوشت که “مشکلات اقتصادی” ترکیه، از جمله تورم شدید و کاهش ارزش لیر، اصلا مورد توجه خبرنگاران حاضر قرار نگرفته بود.
این روزنامه در تیتر خود نوشت “مساله همه افزایش قیمت‌ها است، به جز خبرنگاران داخل هواپیما”.
به گفته این روزنامه “قیمت‌ها هر روز در ترکیه بالا می‌رود، اما سختی‌های مالی جایی در مخیله خبرنگارانی که راجع به چندین مساله دیگر سوالاتی طرح کردند نداشت.”
اونسال اونلو، خبرنگار مستقل، نیز از پرسش‌های خبرنگاران همراه آقای اردوغان انتقاد کرد.
او روز ۲ نوامبر در شبکه یوتیوبی خود ویدیویی تحت عنوان “در هواپیما نه افزایش قیمت داریم و نه خبرنگار” منتشر کرد.
او در این ویدیو گفت “بزرگترین مشکل ترکیه چیست؟ فقر و گرسنگی. اما هیچ پرسشی راجع به این مسائل نمی‌شنوید، چون اصلا پرسیده نشد.”
او با اشاره به تامین هزینه‌های هواپیمای اردوغان از محل بیت‌المال اضافه کرد “برای من جای سوال است که شما اگر دنبال کشف حقیقت نیستید چرا سوار آن هواپیما می‌شوید.”
فاروق بیلدرچی، منتقد قدیمی، نیز روز ۳۰ اکتبر در اقدامی مشابه از اخلاق روزنامه‌نگاری افرادی که آقای اردوغان را همراهی کرده بودند انتقاد کرد.
او گفت که پرسش‌ها “نسبتا محدود” بود و به خیلی از “مشکلات و رسوایی‌های امروز ترکیه” پرداخته نشد.
آقای بیلدرچی به این مساله اشاره کرد که بسیاری از خبرنگاران هنگام طرح پرسش با بیان نظر خود و انتقاد از اپوزیسیون “کار اردوغان برای دادن پاسخ را راحت می‌کنند”.
مساله دیگری که مورد اشاره او قرار گرفت این بود که از ۱۹ خبرنگاری که آقای اردوغان را در بازگشت از سفر اخیرش به جمهوری آذربایجان همراهی می‌کردند تنها ۱۱ نفر از او سوال پرسیده بودند، در حالی که هر نفر حق داشت یک سوال بپرسد.
او می‌گوید “این یعنی هیچ مساله‌ای برای آن‌ها اهمیت نداشت، در حالی که ده‌ها موضوع هست که در این جلسه مطرح نشد.”
هیچ کدام از خبرنگاران حاضر در پرواز به این انتقادها واکنش نشان نداده‌اند.