سه کشور فرانسه، بریتانیا و آلمان روز سهشنبه پنجم اسفند از ایران خواستند که به طور کامل با آژانس بینالمللی انرژی اتمی همکاری کند و از گامهایی که باعث کاهش شفافیت میشود برگردد.
وزیران خارجه این سه کشور در بیانیه مشترکی تصریح کردند: «ما…عمیقا از اقدام ایران برای متوقف کردن پروتکل الحاقی و اقدامات شفاف در چارچوب برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) متاسف هستیم».
این بیانیه می افزاید: «ما از ایران میخواهیم تمام اقداماتی که باعث کاهش شفافیت میشود را متوقف کرده و به وضعیت سابق بازگردد، ضمن اینکه با آژانس همکاری کامل داشته باشد».
روز دوشنبه آیتالله علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی در سخنانی گفت که اگر لازم باشد، «مثلا برای پیشران هستهای یا کارهای دیگر ممکن است غنیسازی را به ۶۰ درصد هم برسانیم».
«ایران در مورد ذرات اورانیوم کشف شده توضیح دهد»
اندکی پیش از صدور بیانیه سه کشور اروپایی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی گفت ایران باید در مورد ذرات مواد هستهای از جمله وجود اورانیوم در مکانهایی که این ذرات نباید وجود داشته باشند پاسخ دهد.
رافائل گروسی در نشست یک اندیشکده آمریکایی تاکید کرد که روند مربوط به ایران تاکنون نتایج مثبتی نداشته است.
پیشتر خبرگزاری رویترز، در روز دوم اسفند، به نقل از منابع دیپلماتیک گزارش داده بود که بازرسان آژانس، آثار ذرات اورانیوم را در مکانهایی پیدا کردهاند که احتمالا حدود ۲۰ سال غیرفعال بودند.
بر اساس این خبر که پیش از سفر یک روزه رافائل گروسی به تهران اعلام شد، «منابع مطلع» گفته بودند که آژانس در دو سایت مشکوک ایران آثار ذرات اورانیوم را کشف کرده است و مدیرکل قصد دارد که مقامات جمهوری اسلامی را به دلیل عدم ارائه توضیح در این زمینه، بازخواست کند.
اظهارات روز سهشنبه آقای گروسی و بیانیه سه کشور اروپایی با توقف اجرای پروتکل الحاقی توسط تهران همزمان شده است که به بازرسان آژانس اجازه میداد سرزده از تاسیسات هستهای ایران بازرسی کنند.
دولت حسن روحانی میگوید که توقف اجرای این پروتکل در راستای قانون «اقدام راهبردی برای لغو تحریمها»ست که مجلس شورای اسلامی روز ۱۱ آذر امسال تصویب کرد.
بر اساس این قانون، دولت ملزم شد که اگر تا سوم اسفند، تحریمهای مالی، بانکی و نفت علیه جمهوری اسلامی لغو نشود، اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی متوقف شود.
مدیرکل آژانس روز دوم اسفند به تهران سفر کرد تا با ایران به توافقی برای ادامه بازرسیها دست یابد.
آقای گروسی روز سهشنبه در این زمینه گفت که با تهران توافق شد به مدت سه ماه نظارتها بر تاسیسات هستهای ایران ادامه پیدا کند ولی اطلاعات آن جمعآوری و بعدا در اختیار آژانس قرار گیرد.
او تصریح کرد: «این سیستمی است که به ما اجازه میدهد تا نظارت و ثبت همه فعالیتهای کلیدی را که در این دوره صورت میگیرد ادامه یابد به طوری که در پایان بتوانیم همه اطلاعات را در اختیار بگیریم».
مدیرکل آژانس میگوید: «به عبارت دیگر، ما متوجه خواهیم شد که دقیقا چه اتفاقی رخ داده است، دقیقا چه تعداد قطعه ساخته شده و دقیقا چه میزان مواد، تولید یا غنیسازی شده است».
سازمان انرژی اتمی ایران در زمینه این توافق گفته است که تهران «به مدت سه ماه اطلاعات دوربینهای تاسیساتی را که در پیوست مشخص شده ضبط میکند و نزد خود نگه خواهد داشت».
این سازمان افزوده است: «در این مدت آژانس نه به این تاسیسات و نه به اطلاعات دوربینها هیچ دسترسی نخواهد داشت و اطلاعات منحصرا نزد ایران باقی میماند. اگر پس از سه ماه تحریمها به طور کامل لغو شد ایران این اطلاعات را در اختیار آژانس میگذارد وگرنه اطلاعات برای همیشه پاک خواهد شد».