سولی نینیستو، رئیس جمهوری، و سانا مارین، نخست وزیر فنلاند خواستهاند که تقاضای این کشور برای عضویت در ناتو “بدون تاخیر” تسلیم این سازمان شود.
این درخواست در واکنش به افزایش حمایت عمومی مردم فنلاند از عضویت کشورشان در ناتو پس از تهاجم روسیه به اوکراین صورت گرفته و رهبران فنلاند در بیانیه مشترک خود گفتهاند که درخواست رسمی برای عضویت در ناتو ظرف چند روز آینده تسلیم خواهد شد.
فنلاند که ۱۳۰۰ کیلومتر مرز مشترک با روسیه دارد تاکنون از عضویت در ناتو خودداری کرده بود تا مانع از ناخرسندی روسیه در همسایگی خود شود اما با حمله روسیه به اوکراین، این نظر تغییر یافته است.
در نظرخواهیهای صورت گرفته در فنلاند پس از حمله روسیه به اوکراین، اکثریت قابل توجهی از مردم از عضویت کشورشان در ناتو حمایت کردند.
دولت فنلاند تصمیم خود را روز یکشنبه و پس از بررسی پارلمان و مشورت با شخصیتهای ارشد سیاسی به طور رسمی اعلام خواهد کرد.
سوئد هم گفته است که در همان روز تصمیم مشابهی را اعلام خواهد کرد.
روسیه تهدید کرده است که اگر دو دولت سیاست دیرینه خود در عدم تعهد نظامی را کنار بگذارند، در واکنش به آن اقدام خواهد کرد اما نوع اقدامات خود را مشخص نکرده است.
قبل از حمله روسیه به اوکراین، مقامات روسی با ابراز ناخرسندی نسبت به گسترش ناتو به مرزهای آن کشور پس از فروپاشی اتحاد شوروی سایق، دولت اوکراین را به تلاش برای پیوستن به این سازمان متهم کرده بودند.
ظاهرا جنگ روسیه در اوکراین به جای جلوگیری از گسترش ناتو، باعث ترغیب کشورهای دیگر به تلاش برای کسب عضویت این سازمان شده است.
روابط فنلاند و روسیه
فنلاند در دوره تزاری تحت حکومت روسیه بود اما پس از انقلاب بلشویکی، اعلام استقلال کرد و استقلال آن مورد قبول دولت سوسیالیستی روسیه (بعدا شوروی) قرار گرفت.
در سال ۱۹۳۸ و همزمان با اشکار شدن جاهطلبیهای نظامی آلمان نازی، شوروی با اظهار عدم اعتماد به اهداف آلمان، خواستار آن شد تا فنلاند بخشهایی از خاک خود را جهت تقویت مواضع دفاعی شوروی، به آن کشور واگذار کند که با مخالفت دولت فنلاند مواجه شد.
پس از امضای معاهده عدم تجاوز بین آلمان نازی و شوروی در تابستان سال ۱۹۳۹، نیروهای شوروی با توافق آلمان به خاک فنلاند تجاوز کردند اما با مقاومت پیشبینی نشده نیروهای فنلاندی مواجه شدند.
تجاوز شوروی به فنلاند با واکنش جهانی مواجه و باعث اخراج شوروی از جامعه ملل شد.
درگیری بین دو طرف، موسوم به جنگ زمستانی، تا مارس سال ۱۹۴۰ و امضای توافقنامه مسکو ادامه یافت و با تلفات سنگین نیروهای شوروی و ضربه سنگینی به اعتبار جهانی آن کشور همراه بود.
برخی تاریخشناسان ناتوانی آشکار ارتش شوروی در برابر نیروهای اندک فنلاندی را یکی از عوامل تشویق آلمان نازی به نادیده گرفتن معاهده با شوروی و حمله به آن کشور در سال ۱۹۴۱ دانستهاند.
براساس توافقنامه مسکو، فنلاند بخشی از خاک خود را به روسیه داد.
در جنگ دوم جهانی، فنلاند برای مدتی از بیم حمله مجدد شوروی به همکاری با آلمان پرداخت اما بعدا موضع بیطرفی در جنگ را اتخاذ کرد.
پس از پایان جنگ، این کشور با مقاومت در برابر فشار شوروی، نظام دموکراسی پارلمانی را برگزید و در سیاست خارجی نیز، همکاری با شوروی و بیطرفی در قبال رقابت بین شرق و غرب را انتخاب کرد. ظاهرا حمله روسه به اوکراین، که جوانبی مشابه حمله شوروی به فنلاند در بیش از هشتاد سال پیش دارد، باعث تغییر در این موضع شده است.
فنلاند در حال حاضر دارای ارتشی نیرومند و مجهز به تسلیحات و تجهیزات پیشرفته است و عضویت آن در ناتو به تقویت بنیه نظامی این سازمان هم کمک خواهد کرد.
علاوه بر فنلاند، دولت سوئد نیز گفته است خواستار عضویت در پیمان ناتو خواهد شد. چنین تصمیمی به معنی آن است که این کشور، که از اواسط قرن نوزدهم کمابیش همواره موضع بیطرفی در منازعات و رقابتهای نظامی بینالمللی را در پیش داشته، برای اولین بار رسما این رویکرد را تغییر خواهد داد.
سوئد دارای یک ارتش بسیار نیرومند و تولید کننده تسلیحات پیشرفته است و به خصوص قدرت دریایی آن کمک قابل توجهی به اقتدار ناتو در منطقه خواهد کرد.
در حال حاضر، علاوه بر سوئیس، کشورهای اتریش و جمهوری ایرلند تنها کشورهای عمده اروپای غربی هستند که همچنان بیطرفی نظامی خود را حظ کردهاند هر چند هر دو کشور عضو اتحادیه اروپا هستند.