لیز تراس، وزیر خارجه بریتانیا، روز سه‌شنبه، ۲۴ خرداد، تاکید کرد که نخستین پروازی که پناهجویان را از این کشور به روآندا می‌برد عملی خواهد شد و افرادی که در این پرواز نیستند، با پروازهای بعدی راهی این کشور آفریقایی خواهند شد.
پرواز نخست قرار است هفت یا هشت پناهجوی اخراجی را به کیگالی، پایتخت رواندا، برساند.
خانم تراس تاکید کرد که بریتانیا عزم کرده تا «واقعیت» تازه‌ای را ایجاد کرده و برنامه‌های قاچاقچیان انسان را برهم بزند.
وی به شبکه جهانی بی‌بی‌سی گفت که دولت بوریس جانسون برنامه اخراج پناهجویان را به عنوان «بخش کلیدی از یک برنامه راهبردی در مقابله با قاچاقچیان دهشتناکی که با امیدها و رویاهای انسان‌ها تجارت می‌کنند» عملی خواهد کرد.
به گزارش شبکه جهانی بی‌بی‌سی، با وجود آن‌که دادگاه عالی بریتانیا جمعه گذشته شکایت برای جلوگیری از آغاز پروازهای اخراج پناهجویان را رد کرد، هنوز انتظار می‌رود که شکایات دیگری در این زمینه به دادگاه‌های بریتانیا ارائه شود.
سه پناهجو نیز در آخرین ساعات پیش از پرواز، با توسل به دادگاه بریتانیا خواسته‌اند در این کشور بمانند.
اما لیز تراس گفت که دولت آماده است با همه چالش‌های قانونی روبه‌رو شود. وی مدعی شد که یک «آینده امن» در روآندا در انتظار پناهجویان اخراجی است.
در مقابل رهبران روحانی ارشد کلیسای انگلیس، که ملکه الیزابت رهبر آن است، در آستانه عملی شدن این طرح، در نامه‌ای که در روزنامه تایمز منتشر شد، طرح دولت بریتانیا را «یک سیاست غیراخلاقی و شرم‌آور» توصیف کردند.
پرنس چارلز، ولیعهد بریتانیا، نیز هفته گذشته از این طرح در محافل خصوصی انتقاد کرده بود. با این حال، سخنگوی ولیعهد تاکید کرد که در امور دولت دخالت نمی‌کند.
پرواز روز ۲۴ خرداد نخستین گام از یک برنامه آزمایشی برای یک دوره پنج ساله است که بر اساس آن، بریتانیا «پناهجویان غیرقانونی» را که به خاک بریتانیا برسند یا فعلا در این کشور هستند، به روآندا منتقل می‌کند.
بر اساس تفاهم میان بریتانیا و روآندا، تا زمانی که دولت این کشور آفریقایی درخواست احتمالی اخراج شده‌ها را برای دریافت اقامت و کار در این کشور را بررسی کند، آنان از حق مسکن و تا حدی حمایت مالی برخوردار خواهند بود.
در صورتی که روآندا درخواست پناهجوی اخراج شده از بریتانیا را تصویب کند، این فرد از آموزش و برخی حمایت‌های دیگر برخوردار خواهد شد و مجوز اقامت پنج ساله دریافت خواهد کرد.
در شرایطی که روآندا نیز این افراد را برای زندگی در خاک خود نپذیرد، آن‌ها از روآندا هم اخراج خواهند شد و باید «مسیرهای مهاجرتی جدید» را در پیش بگیرند.
در این میان، در نتیجه کوشش‌های حمید صبی، حقوقدان برجسته ایرانی در بریتانیا که دادستان «دادگاه مردمی آبان» بود، دولت جانسون ظاهرا فعلا از اخراج یک پلیس پناهجوی ایرانی که نامش در فهرست پرواز نخست بود، خودداری کرده است. بلیت صادر شده به نام این فرد در اولین پرواز به سوی رواندا، فعلا باطل شده است.
یک فرمانده نیروهای انتظامی ایران که از کشور خود گریخته، زمانی که در ترکیه بود، با صورت پوشیده از طریق ویدئوکنفرانس، در «دادگاه مردمی آبان» در خصوص دستورات جمهوری اسلامی ایران برای سرکوب کردن اعتراضات آبان سال ۱۳۹۸ شهادت داد.
اما در حالی که این فرمانده خود را برای زندگی به بریتانیا رسانده و تصور می‌کرد که به دلیل دادن شهادت در آن دادگاه درخواست پناهندگی‌اش به سرعت پذیرفته خواهد شد، نام او در میان کسانی قرار گرفت که دولت آقای جانسون قصد دارد به روآندا بفرستد.
این پناهجوی ایرانی تاکید کرده که نظر به دست باز ماموران وابسته به جمهوری اسلامی ایران در آفریقا، اگر او به روآندا اخراج شود، ماموران ایرانی او را خواهند یافت و جانش در خطر جدی است.
نهادهای حقوق بشری در جهان از اقدام بریتانیا در قبال پناهجویان به سختی انتقاد کرده‌اند، اما این تصمیم دولت مورد حمایت بخشی از افکار عمومی این کشور است. پریتی پتل، وزیر کشور بریتانیا، در یک سال گذشته طرح اخراج به روآندا را ارائه کرده و آن را با قاطعیت به پیش برده است.
تا پیش از این، موارد مشابه اخراج پناهجویان به کشورهای آفریقایی از سوی استرالیا و اسرائیل سابقه داشت.
دولت پیشین اسرائیل در زمان بنیامین نتانیاهو نیز هزاران پناهجو را، که خود عمدتا از کشورهای آفریقایی بودند، در چارچوب توافق با برخی کشورهای آفریقایی دیگر از اسرائیل بیرون راند.