سازمان حقوق بشر ایران روز یکشنبه ۲۴ مهر خواستار «تشکیل یک مکانیسم تحقیق مستقل تحت نظر سازمان ملل متحد برای رسیدگی به کشتار معترضان و اتفاقات زندان اوین» به‌منظور جلوگیری از «بروز فجایع بزرگ‌تر» شد.

این سازمان با اشاره به «پیشینه جمهوری اسلامی در کتمان حقایق و نظر به سابقه‌ کشتار در زندان‌ها و عادی‌بودن دروغگویی میان مقام‌های مسئول» اعلام کرده که در خصوص آتش‌سوزی در زندان اوین «توضیحات رسمی را نمی‌پذیرد».

شامگاه شنبه ویدئوهایی از آتش‌سوزی گسترده، وقوع انفجارهای متعدد و همچنین صدای تیراندازی در محوطه زندان اوین منتشر شد.

خبرگزاری میزان وابسته به قوه قضائیه ایران روز یکشنبه اعلام کرد که در جریان این آتش‌سوزی چهار زندانی از «محکومین سرقت بر اثر استنشاق دود ناشی از آتش سوزی‌ها» جان خود را از دست داده، ۶۱ زندانی مجروح شده و از ده زندانی که به مراکز درمانی منتقل شده‌اند، حال چهار تن نیز وخیم است.

این خبرگزاری علت حادثه را «درگیری برخی زندانیان بند ویژه سرقت و محکومیت‌های مالی زندان اوین و آتش‌سوزی در کارگاه خیاطی زندان اوین» اعلام کرده است.

در همین حال خبرگزاری فارس، نزدیک به سپاه پاسداران، دلیل آتش‌سوزی در زندان اوین را «درگیری صوری محکومان مالی و سارقان و آتش زدن انبار لباس و کارگاه کارآفرینی زندان» و گسترش آن عنوان کرد.

این خبرگزاری در گزارشی دیگر از کشته شدن چند زندانی به‌دلیل رفتن روی مین در حین فرار از زندان خبر داد ولی ساعاتی بعد این خبر را تکذیب کرد.

آتش‌سوزی در زندان اوین که این روزها شمار زیادی از بازداشت‌شدگان اعتراضات در آن به‌سر می‌برند، هم‌چنین اظهارات ضد و نقیض مقامات جمهوری اسلامی در این زمینه با واکنش‌های گسترده داخلی و بین‌المللی روبرو شده است.

سازمان حقوق بشر ایران «تنها راه درک کامل حقایق و مسؤول شناختن مرتکبان این فجایع» را «ورود فوری جامعه بین‌الملل به این پرونده و ایجاد یک سازوکار جهانی زیر نظر سازمان ملل متحد» عنوان کرده است.

آتش‌سوزی در زندان اوین یک هفته پس از انتشار اخباری در خصوص شورش و درگیری بین زندانیان و نیروهای حکومتی در زندان مرکزی رشت (لاکان) صورت گرفته است.

بر اساس گزارش‌های تایید‌نشده شش زندانی جان خود را در این درگیری از دست داده‌اند.