بعد از رزمایش سپاه پاسداران در مرزهای ارمنستان و آذربایجان که به تازگی پایان یافت، منابع وابسته به سپاه صریحاً به دولت آذربایجان هشدار می‌دهند که در منطقۀ نخجوان جنبش‌هایی وجود دارد که خواهان الحاق به ایران هستند.
رزمایش نیروهای سپاه در مرزهای آذربایجان و ارمنستان که طی هفتۀ گذشته انجام شد، به گفتۀ معاون هماهنگ‌کننده سپاه “چندین پیام داشت”.
سردار علی‌اکبر پورجمشیدیان نخستین پیام را خطاب به دولت آذربایجان و در عین حال اسرائیل دانسته و گفته است: “کشورهای همسایه ادعا کردند که حضور صهیونیست‌ها (اسرائیل) توهمی است که ایران دارد. ما هم امیدواریم که این توهم باشد چرا که اگر واقعیت داشته باشد تبعات حضور اسرائیل را خواهند دید”… تهران از چندین سال قبل بارها به باکو در مورد همکاری با اسرائیل هشدار داده است. به گفتۀ مقامات سپاه “تلاش اسرائیل برای گسترش پایگاه‌های خود در برخی کشورهای همسایه ایران در شمال‌غرب کشور”، مطلقاً برای جمهوری اسلامی قابل قبول نیست.
آنهایی که روسری‌ها را بر می‌دارند…
پیام دیگر رزمایش سپاه، قدرت‌نمایی در داخل کشور است. پورجمشیدیان صریحاً گفته است: “آنهایی که در خیابان روسری از سر برمی دارند و بلوا می‌کنند بدانند که این انقلاب مزین به خون هزاران شهید است و با در آوردن چند روسری خدشه‌ای به آن وارد نمی‌شود”.
نظر سپاه به نخجوان
پیام سوم رزمایش نیز همچنان مستقیماً برای باکو و تا اندازه‌ای خطاب به آنکارا است. به نوشتۀ خبرگزاری تسنیم “از زمان آغاز جنگ دوم قره‌باغ بیم آن می‌رفت که بر اثر این جنگ، تغییرات اساسی در مرزهای ایران با ارمنستان و آذربایجان رخ دهد و بر منافع و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تأثیرات فراوانی داشته باشد”.
تسنیم که متعلق به سپاه پاسداران است توضیح می‌دهد که “دلیل اهمیت این منطقه برای ایران آن است که کشور ارمنستان دروازه صادرات و ترانزیت کالا از ایران به‌سمت اروپا است و از همین روی گذرگاه‌های مرزی مشترک ایران و ارمنستان اهمیت فراوانی در حوزه اقتصادی ایران دارند”.
منطقۀ خودمختار نخجوان تکه‌ای از کشور آذربایجان است که به لحاظ جغرافیایی از آن جدا مانده است. باکو با حمایت‌های رجب طیب اردوغان اصرار دارد که این دو قطعه را به نحوی به یکدیگر متصل کند. اما تهران نگران است که آذربایجان بخواهد این اتصال را با دست انداختن به خاک ایران محقق کند.
در این شرایط، سپاه پاسداران رزمایش اخیر را با اتخاذ مواضع سیاسی بسیار تهاجمی و حتی تحریک‌آمیز برگزار کرد. خبرگزاری تسنیم می‌نویسد که نیروهای سپاه در جلو چشم قوای آذربایجان از رود ارس عبور کردند.
همچنین در روزهای اخیر، منابع نزدیک به سپاه مدعی منطقۀ نخجوان شده و گفته‌اند که نخجوانی‌ها خواهان بازگشت به “سرزمین مادری” خود هستند.
کانال سپاه پاسداران در تلگرام که گهگاه پرسش‌هایی را تحت عنوان نظرسنجی مطرح می‌کند، از کاربران پرسیده است: “به عنوان یک ایرانی آیا از تلاش‌های هم‌وطنان‌مان در منطقۀ نخجوان برای بازگشت و الحاق نخجوان به ایران حمایت می‌کنید؟”
همین کانال در جای دیگری از تشکیل جنبشی در جمهوری خودمختار نخجوان خبر می‌دهد که “خواهان بازگشت نخجوان به ایران هستند”.
سپاه سپس تهدید می‌کند که “آنهایی که فکر می‌کنند می‌توانند با امنیت ملی دیگران بازی کنند حواس‌شان باشد که دل‌های بسیاری در منطقه با ایران و سرزمین مادری است”.
هیچ خبر موثقی در مورد تشکیل جنبش‌های جدایی‌طلبانه در نخجوان در دست نیست.