رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین روز جمعه خبر داد که حجم تجارت تهران و پکن با حدود ۲۰ میلیارد دلار در سال گذشته میلادی، به کمترین میزان خود در طول ۱۶ سال گذشته رسیده است.
این خبر در آستانه سفر وانگ یی، وزیر خارجه چین، به ایران منتشر شده است که قرار است امروز جمعه، ششم فروردین، وارد تهران شود.
مجیدرضا حریری روز جمعه در گفت‌وگو با خبرگزاری ایلنا گفت: «وقتی مجموع تجارت بین‌المللی و فرامرزی ما کوچک می‌شود سهم ما از تجارت با چین هم کاهش می‌یابد، به طوری که در ۱۵ یا ۱۶ سال گذشته ایران و چین به این اندازه تجارت کم با هم نداشتند.»
به گفته وی، طبق آمار تا پایان سال ۲۰۲۰ حجم مبادلات ایران و چین «حدود ۱۶ میلیارد دلار بود که با احتساب فروش غیررسمی نفت باز هم به ۲۰ میلیارد دلار نمی‌رسد.»
این آمار در شرایطی منتشر می‌شود که خبرگزاری رویترز به تازگی گزارش کرده بود که ایران در ماه‌های اخیر، «به طور غیرمستقیم»، به میزان «بی‌سابقه‌ای» نفت به چین صادر کرده است.
بر اساس گزارش آقای حریری، سال ۲۰۱۴ حجم مبادلات دو کشور به «۵۱.۸ میلیارد دلار رسیده بود.»
مجیدرضا حریری حجم تجارت خارجی ایران در حال حاضر را به نوعی عقبگرد به میزان حجم تجارت در اواسط دهه ۱۳۸۰ عنوان کرده و علت اصلی آن را نیز «تحریم‌های سنگین در سال ۹۹ و کاهش فروش نفت» عنوان کرده است.
رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین اضافه کرد که جمهوری اسلامی، سال ۹۹، «کمی بیش از ۳۰ میلیارد دلار صادرات غیرنفتی» داشته و با وجود «محرمانه شدن» میزان دقیق صادرات نفتی، رقم آن «بسیار کم» شده است.
وی سهم ایران در اقتصاد جهانی را نیز ۰.۳ درصد در مقابل سهم ۱۷ درصدی چین از کل تجارت دنیا، بسیار ناچیز دانسته و اضافه کرد که بنابراین نمی‌توانیم بگوییم «چون وضعیت چین در دوران کرونا با رشد همراه بوده روی تجارت ما تاثیر مثبت بگذارد.»
رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و چین همچنین درباره برنامه همکاری دو کشور گفت: «پذیرش یک برنامه به معنای تاثیر اقتصادی فوری آن نیست، چراکه این برنامه باید در حوزه‌های مورد توافق به پروژه‌های تقسیم شود، برای این پروژه‌های معین قرارداد بسته شده و عملیاتی شود.»
درباره سند همکاری ۲۵ ساله بین ایران و چین هیچ اطلاعات رسمی منتشر نشده است ولی منتقدان و مخالفان جمهوری اسلامی به شدت از آن انتقاد کرده‌اند.
برخی از منتقدان، از جمله وزارت خارجه ایالات متحده، این توافق پیشنهادی را با عهدنامه ترکمانچای بین ایران و روسیه تزاری مقایسه می‌کنند، عهدنامه‌ای که بر اساس آن ایران کنترل بخش‌هایی از سرزمین خود را در جنوب قفقاز به روسیه واگذار کرد.
مقام‌های ایرانی این انتقادها را بی‌پایه دانسته و قول داده‌اند که پس از نهایی شدن متن توافق، آن را علنی بسازند.
از جمله حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، امضای قرارداد ۲۵ ساله همکاری بین ایران و چین را «گامی بزرگ» برای پیشبرد منافع مشترک تهران و پکن ارزیابی کرد.