علی ربیعی سخنگوی دولت میگوید ایران از ابتدا هیچ مشکلی برای انتشار کامل سند همکاری ۲۵ ساله ایران و چین نداشته اما چین به لحاظ برخی ملاحظات مایل به انتشار آن نبوده است.
آقای ربیعی امروز گفت: “ما هیچ ملاحظهای برای انتشار آن نداریم اما شاید نظر طرف چینی متفاوت باشد”.
او همچنین گفت: “یک جریان عملیات روانی بزرگی را به راه انداختهاند. بخشی از این افراد که وادادگی در مقابل بیگانگان را در سابقه خود دارند آغاز کننده این فضاسازی و دروغ پردازیها بودهاند”.
متن تفاهم سند همکاری ایران و چین هنوز برای اطلاع افکار عمومی منتشر نشده است هر چند محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران وعده داده بود “وقتی این توافق نهایی شد” جزئیات آن فاش شود.
انتشار خبر تهیه سند همکاری بلند مدت ایران و چین در اوایل تابستان انتقادهای زیادی را به دنبال داشت.
این سند سرانجام سه روز پیش امضا شد اما دولت ایران صرفا سرفصلهای این سند را منتشر کرد.
برخی از مقامهای ایران پیشتر گفته بودند دولت ایران الزامی به انتشار جزئیات این توافق ندارد و موضوع تحریمها هم عامل دیگری در پرهیز از انتشار آن است.
تهیه سند همکاری بلند مدت بین ایران و چین نخستین بار حدود پنج سال پیش و در سفر رئیس جمهوری چین به ایران مطرح شد و آیتالله خامنهای رهبر ایران نیز آن را تایید کرد.
منتقدان این سند را با قراردادهایی مانند “ترکمانچای” مقایسه و امتیاز دادن بیش از حد به چین در وضعیتی که ایران با تحریمهای آمریکا روبرو است، ابراز نگرانی کردند.
اوایل تیرماه محمود احمدینژاد رئیس جمهوری پیشین ایران، درباره قرارداد ۲۵ ساله “پنهان” و “دور از چشم ملت ایران” با یک کشور خارجی هشدار داده و گفته بود “ملت ایران آن را به رسمیت نخواهد شناخت.”
دیروز جو بایدن رئیسجمهور آمریکا در پاسخ به خبرنگاری در باره همکاری چین و ایران گفت: “سالهاست نگران این موضوع هستم.”
با وجود آن که وزارت امور خارجه ایران مسئول رسمی هماهنگی درباره این سند معرفی شده بود اما گفته شده علی لاریجانی، مشاور آیتالله خامنهای و رئیس پیشین مجلس نقش اصلی را در مذاکرات مربوط به این سند ایفا کرده است.
یکی از مشاوران آقای لاریجانی اوایل ماه مرداد خبر داد که او “نقش ویژهای” در مدیریت سند راهبردی میان ایران و چین داشته و از طرف رهبر جمهوری اسلامی مامور این کار بوده است.