زباله‌گردی و اکنون اشتغال در حوزه پسماند شهری، از جمله فعالیت نام‌ونشان‌دار در لباس پاکبانی، این روزها شماری از کودکان ایرانی را نیز شامل می‌شود. گزارش‌هایی از به‌کارگیری رسمی برخی کودکان در شغل رفتگری، در حالی منتشر می‌شود که قوانین کار در ایران، به‌کارگیری کودکانی را که به پانزده سالگی نرسیده‌اند، ممنوع کرده‌است.
از مدتی پیش، برخی از پیمانکاران حوزه خدمات شهری در منطقه ۵ تهران، به‌خلاف قانون و ضوابط شهرداری «کودکان را در حوزه پاکبانی» به‌کارمی‌گیرند. این گزارشی است که خبرگزاری کار ایران بر پایه مشاهدات میدانی و بررسی یکی از خبرنگارانش منتشر کرده‌است.
این خبرگزاری با یادآوری وعده‌های سالیان اخیر مسئولان شهری در راستای «ساماندهی زباله‌گردی کودکان» و «جلوگیری از به‌کارگیری کودکان» توسط پیمانکاران حوزه پسماند مناطق شهرداری تهران، تصریح می‌کند که نه‌فقط این امر محقق نشد، یلکه اخیرا مواردی از پاکبانی کودکانی که لباس رسمی پیمانکاری شهرداری، بر تن دارند نیز دیده شده‌است.
برپایه این گزارش، از ظاهر این کودکان هویدا است که اغلب‌شان کمتر از ۱۵ سال سن دارند. از جمله آن‌ها دو کودک هستند که در منطقه ۵ تهران در حوالی میدان دوم صادقیه، ابتدای بلوار فردوس شرقی و کوچه‌ها و خیابان‌های اطراف آن، شب‌هنگام در حال جاروزدن مشاهده شدند.
خبرنگار ایلنا تاکید می‌کند که برپایه مشاهدات، در درازای روز نیز دو کودک دیگر در همین محدوده به جاروکردن معابر شهری مشغول بوده‌اند. همه این کودکان لباس پیمانکاران شهرداری تهران را با «لوگو و نشان مخصوص» برتن می‌کنند.
این در حالی است که قوانین رسمی کار در کشور ایران، به‌تاکید هرگونه به‌کارگیری کودکان زیر ۱۵ سال را ممنوع اعلام کرده‌است.
از سوی دیگر، مدیرکل امور خدمات شهری شهرداری تهران نیز با تایید مورد پیش‌گفته، اظهار کرده‌است که شهرداری با پیمانکاران متخلف برخورد خواهد کرد.
تهیه‌کننده این گزارش اما نسبت به تحقق این واکنش، تردید کرده و وعده‌های انجام‌نشده مقامات شهری، از جمله پیروز حناچی، شهردار سابق و علیرضا زاکانی، شهردار کنونی تهران را به‌یاد می‌آورد.
برپایه این گزارش، علیرضا زاکانی، از ابتدای روی کار آمدن خود در مرداد ۱۴۰۰، برای ساماندهی کودکان کار و زباله‌گرد در پایتخت وعده‌هایی داده‌بود.
او در تاریخ ۲۷ دی‌ماه ۱۴۰۱ در واکنش به فیلمی که از رفتگری یک کودک ۱۱ ساله افغانستانی در ایران منتشر شد، با تاکید بر خلاف بودن این امر، از پی‌گیری و برخورد در صورت صحت موضوع خبرداد؛ اما شواهد حاکی است که با وجود این وعده، کودکان همچنان در منطقه پنجم شهرداری به پاکبانی در لباس رسمی مشغول هستند.
این گزارش می‌افزاید «در خردادماه سال ۱۳۹۹ نیز پیروز حناچی، شهردار وقت تهران با ابلاغ یک بخش‌نامه در راستای ممنوعیت زباله‌گردی کودکان، وعده داده‌بود که این پدیده ظرف یک سال به‌طور کامل در پایتخت پایان خواهد یافت». این مهم نیز هرگز محقق نشده‌است.
کودکانی که در لباس رفتگری برای تامین زندگی تلاش می‌کنند، صرفا بخشی از «کودکان کار» در ایران محسوب می‌شوند.
گزارش‌هایی در سال‌های اخیر، از اشتغال کودکان در «کار سخت» از جمله در معادن ایران نیز، پرده برداشته‌اند.