برپایه لایحه قانون جدیدی که پیشنویس آن روز چهارشنبه ٢٣ اوت/ اول شهریور(سنبله) از تصویب دولت ائتلافی آلمان گذشت، از این به بعد مهاجران میتوانند پس از ۵ سال اقامت قانونی در آلمان، مشروط به آن که از کمکهای اجتماعی استفاده نکنند، برای تابعیت آلمان درخواست دهند. این قانون به مهاجران کمک میکند تا در مدت کوتاهتری، شهروندی آلمان را به دست آورند.
به بنیاد این قانون تازه، مهاجرانی که زبان آلمانی را به خوبی آموخته و موقعیت شغلی مناسبی داشته باشند، از امتیاز بیشتری برخوردار خواهند بود و میتوانند پس از سه سال اقامت قانونی، شهروندی آلمان را تقاضا کنند. روند رسیدگی به تقاضاها نیز در صورت ارائه اسناد و مدارک لازم، کوتاهتر از گذشته خواهد بود.
طرحی برای جذب بهترین مغزهای جهان
شرط درخواست تابعیت آلمان برای مهاجران در حال حاضر ٨ سال است و شرط تامین معاش متقاضی و خانواده او در قانون فعلی هم قید شده است. به این ترتیب، مدت انتظار برای درخواست شهروندی به طور عمومی سه سال و به طور خاص ۵ سال کوتاه میشود.
اظهارات خانم نانسی فزر، وزیرکشور آلمان از حزب سوسیال دموکرات هنگام اعلام کلیات مصوبه جدید دولت نشان میدهد که هدف اصلی از سرعت بخشیدن به اعطای تابعیت، جذب نیروهای ماهر و متخصص است.
به گفته کارشناسان، آلمان برای تامین نیاز بازار کار و جمعیت رو به کاهش خود، به سالانه ٤٠٠ هزار مهاجر نیاز دارد.
روزنامه تاگس اشپیگل که در برلین منتشر میشود، به نقل از وزیرکشور نوشته است:
ما تنها در صورتی می توانیم بهترین مغزهای جهان را جذب کنیم که آنها بتوانند در مدتی کوتاه با برخورداری از همه حقوق دموکراتیک، عضو کامل جامعه ما شوند.
امکان چندملیتی شدن
نکته مهمتر در مصوبه جدید دولت این است که مهاجران در آینده، حق خواهند داشت ضمن کسب تابعیت آلمان، تابعیت پیشین خود را نیز کسب کنند و حتی صاحب تابعیت چند کشور باشند. به این معنی که دیگر موظف نیستند هنگام دریافت شهروندی آلمان از تابعیت یا تابعیتهای دیگر انصراف بدهند.
در حال حاضر مهاجران معدودی از کشورها، از جمله ایران از این امتیاز برخوردار هستند، اما اکثریت مهاجران ناگزیرند میان تابعیت آلمان و زادگاه خود یکی را برگزینند.
روی دیگر سکه
برلین همزمان با تصویب پیش نویس قانون جدید تابعیت، استرداد پناهجویانی را که درخواست پناهندگی آنها رد شده است، آسانتر از گذشته کرده است. در چارچوب این قانون، ١٦ ایالت خودگردان آلمان اجازه دارند این گروه از پناهجویان را برای ٢٨ روز در اردوگاههای شبیه بازداشتگاه تحت مراقبت قرار دهند تا پیش از استرداد مخفی نشوند.
تاکنون مدت نگهداری پناهجویان دریافتکننده حکم ترک خاک در اردوگاههای ویژه بسیار کوتاهتر بود و بسیاری از آنها امکان داشتند به کلیساها پناه ببرند یا نزد دوستان و بستگان خود مخفی شوند و به زندگی مخفی در آلمان ادامه دهند. این کار البته برای خانوادهها دشوارتر از افراد مجرد بود.
افزایش بازگرداندن پناهجویان
تعداد پناهجویانی که در شش ماهه ژانویه تا ژوئن سال جاری از آلمان به مبدا سفر خود بازگردانده شدند، نسبت به زمان مشابه در سال گذشته ٢٧ درصد افزایش یافت و به ٧ هزار و ٨٦١ تن رسید.
در ماه دسامبر سال ٢٠٢٢ اعلام شد که بیش از ٥٦ هزار پناهجو در سراسر آلمان حکم ترک خاک گرفتهاند و باید به کشور خود یا کشوری که از آن به آلمان سفر کردهاند بازگردانده شوند. بر این تعداد هر روز با رسیدگی به درخواستهای پناهندگی افزوده میشود. آلمان در این میان کشورهای حوزه بالکان و شمال آفریقا را امن اعلام کرده و بازگرداندن پناهجویان به این کشورها را برای آنها خطرناک نمیداند. اما از بازگرداندن پناهجویان مردود ایرانی و افغانستانی خودداری میشود.