تحقیقات ایران اینترنشنال نشان می‌دهد که سه تحلیلگر ایران که از نزدیک با رابرت مالی، نماینده رئیس‌جمهوری آمریکا در امور ایران کار کرده اند، عضو شبکهای بودند که تهران ایجاد و هدایت کرده است. این گزارش مشترک با سمافور بر اساس هزاران ایمیل دیپلمات‌های ایرانی صورت گرفته است.
«طرح کارشناسان ایران» توسط وزارت خارجه ایران در سال ۱۳۹۲ به منظور گسترش قدرت نرم تأسیس شد.
اعضای این گروه همزمان برای اندیشکده‌های مطرح غرب کار می‌کردند و به آمریکا و اروپا مشاوره می‌دادند. علی واعظ، آرین طباطبایی، دینا اسفندیاری و عدنان طباطبایی از جمله اعضای این شبکه بودند.
● «طرح کارشناسان ایران» توسط وزارت خارجه ایران در سال ۱۳۹۲ به منظور گسترش قدرت نرم تأسیس شد
● اعضای این گروه همزمان برای اندیشکده‌های مطرح غرب کار می‌کردند و به آمریکا و اروپا مشاوره می‌دادند
● گزارش مشترک ایران اینترنشنال و سمافور بر اساس هزاران ایمیل دیپلمات‌های ایرانی صورت گرفته است
این گزارش تحقیقی بر پایه هزاران ایمیلی است که بین دیپلمات‌های ایرانی و اعضای این شبکه رد و بدل شده است.
ایران‌اینترنشنال پس از دستیابی به این ایمیل‌ها از منبعی که نامش برای ما محفوظ است، با همکاری رسانه آمریکایی سمافور آنها را بررسی کرد. گزارشی که می‌خوانید، حاصل تحقیق مشترک ایران‌اینترنشنال و سمافور است هر چند دو رسانه، مطالب خود را جداگانه و به طور مستقل تهیه کرده اند.
رابرت مالی در دهه گذشته به طور متناوب در دولت آمریکا فعالیت داشته و گاه عهده‌دار مناصب حساس دیپلماتیک بوده است. در فاصله این دوره‌ها، او در گروه بین‌المللی بحران فعالیت می‌کرده است. یکی از سه تحلیلگر همکار مالی که پیشتر به آنان اشاره شد، در وزارت امور خارجه آمریکا برای او کار کرده است. دیگری در گروه بین المللی بحران زیر دست او کار می‌کرد و هنگام حضور مالی در دولت، مشاور غیررسمی او بود، و سومی تنها در گروه بحران برای او کار کرده است.
مالی در تیر ماه سال جاری، پس از تعلیق مجوز امنیتی‌اش در پی تحقیقاتی که درباره عملکرد او آغاز شده بود به مرخصی اجباری فرستاده شد. علت قطعی تعلیق او هنوز اعلام نشده است.
این گزارش تحقیقی، دریچه‌ای تازه به عملیات پنهان وزارت امور خارجه ایران در دوران مذاکرات هسته‌ای با قدرت‌های جهان باز می‌کند و عمق و وسعت کارزار نفوذ تهران در واشینگتن و دیگر پایتخت‌های غربی را نشان می دهد.
وزارت خارجه ایران در اواخر سال ۱۳۹۲ حلقه‌ای از تحلیلگران و محققان خارج کشور را تحت عنوان «طرح کارشناسان ایران» (The Iran Experts Initiative) تشکیل داد و طبق اسناد بررسی شده، برای سال‌های متمادی از این شبکه برای گسترش حوزه نفوذ خود در صحنه جهانی استفاده کرد.
تشکیل این حلقه – که در مکاتبات داخلی میان دیپلمات‌های ایرانی از آن به عنوان «شبکه جوانان» نیز یاد شده است – و نقش آن در شکل‌دهی و تبلیغ سیاست‌های تهران در جهان، پیشتر در هیچ رسانه‌ای گزارش نشده است.
جو بایدن پس از تکیه زدن بر مسند ریاست‌جمهوری آمریکا در سال ۱۳۹۹، راب مالی، یکی از دیپلمات‌های ارشد دولت اوباما را به خدمت گرفت تا توافق هسته ای ۱۳۹۴ موسوم به برجام را که مالی در مذاکرات آن نقش داشت، احیا کند. این توافق که هدفش محدود کردن فعالیت‌های هسته‌ای ایران بود، توسط دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری پیشین آمریکا، کنار گذاشته شد. ترامپ برجام را بدترین توافق تاریخ نامید و تحریم‌های فلج‌کننده‌ای را دوباره بر ایران تحمیل کرد.
در بهمن ۱۳۹۹، کم‌تر از یک ماه پس از انتصاب مالی به عنوان نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، او آرین طباطبایی، محقق خاورمیانه در اندیشکده «صندوق مارشال آلمان» مستقر در واشینگتن را به تیم خود در وزارت خارجه آمریکا آورد تا به مذاکرات با ایران کمک کند. طباطبایی تقریباً ۱۵ ماه در این سمت فعال بود.
مالی همچنین سعی کرد علی واعظ، مدیر فعلی پروژه ایران در گروه بین‌المللی بحران را وارد تیم خود در وزارت خارجه آمریکا کند، اما استخدام واعظ با مشکل روبه‌رو شد. به گفته یکی از همکاران سابق واعظ و دو منبع آگاه – که نخواستند نامشان فاش شود – او نتوانست مجوز امنیتی لازم برای استخدام در وزارت خارجه آمریکا را به دست آورد و به این ترتیب استخدام او منتفی شد.
مالی با بی‌اعتنایی به عدم صدور مجوز امنیتی برای واعظ، او را کماکان به عنوان فرد مورد اعتماد خود حفظ کرد، به طوری که به گفته دو منبع مطلع، واعظ تا همین اواخر پیش‌نویس توییت‌های او را تهیه می‌کرد.
اگرچه مالی به طباطبایی و واعظ به عنوان مشاوران معتمد خود می‌نگریست، اما تحقیقات ایران‌اینترنشنال نشان می‌دهد که این دو تحلیلگر، ارتباطات پنهانی با گروه موسوم به «طرح کارشناسان ایران» داشتند؛ شبکهای که توسط جمهوری اسلامی ایران تأسیس شده و تحت نظارت وزارت خارجه این کشور بود.
براساس ایمیل‌ها و اسناد، دینا اسفندیاری نیز که در اواخر ۱۳۹۹ توسط مالی در گروه بین‌المللی بحران استخدام شد، عضوی از «طرح کارشناسان ایران» بود.
مت میلر، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در پاسخ به سوال ایران‌اینترنشنال درباره این ایمیل‌ها و اسناد گفت که دولت بایدن، آرین طباطبایی را «به خاطر تخصص او در مسائل هسته‌ای و سایر مسائل سیاست خارجی» برای ایفای نقش‌های مختلف در دولت ایالات متحده منصوب کرده و آنها «به خدمات او افتخار می‌کنند.»
میلر همچنین گفت که وزارت خارجه آمریکا در مورد «اسنادی که ظاهرا از دولت ایران درز کرده است» اظهارنظر نمی‌کند.
گروه بین‌المللی بحران که در حال حاضر، واعظ و اسفندیاری را در استخدام خود دارد در مکاتبه با ایران‌اینترنشنال، هدایت کارکنان خود از سوی دولت ایران را تکذیب کرد.
راب مالی درخواست ما برای اظهارنظر درباره این ایمیل‌ها را بی‌پاسخ گذاشت. یک سخنگوی دیگر وزارت خارجه آمریکا نیز گفت: «مالی هنوز در مرخصی است. ما به خاطر ملاحظات در حفظ حریم خصوصی فعلا حرف بیشتری برای گفتن نداریم.»
این ایمیل‌ها که در فاصله سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۴۰۰ فرستاده شده‌اند، بخشی از هزاران ایمیل متعلق به مصطفی زهرانی، مدیرکل سابق امور راهبردی وزارت خارجه ایران و مشاور محمدجواد ظریف، وزیر خارجه پیشین ایران است.
این ایمیل‌ها همچنین شامل کپی گذرنامه، رزومه، دعوتنامه برای کنفرانس، بلیط هواپیما، درخواست ویزا، رسید پرداخت، مقالات دانشگاهی و مکاتبات گسترده با مقامات وزارت خارجه ایران، کارکنان دانشگاه و دانشجویان است که به نوبه خود به تایید اصالت این اسناد کمک کردند.
ادامه گزارش در سایت ایران اینترنشنال
***