وزیر سابق راه و شهرسازی می‌گوید دور زدن تحریم صدها میلیارد دلار هزینه داشته و “ذی‌نفعان” در پی حفظ شرایط موجود هستند. معاون دفتر رئیس جمهوری نسبت به پیامد “نگرانی از رفع تحریم و احیای برجام” هشدار داد.
وزیر راه و شهرسازی در دولت اول و سال نخست دولت دوم حسن روحانی یکی از مشکلات اصلی جمهوری اسلامی را عدم قطعیت در عرصه‌های مهم عنوان کرد و برای آن چند مثال زد.
عباس آخوندی می‌گوید هنوز سرانجام برجام مشخص نیست، چهار سال است دو لایحه باقیمانده برای پیوستن به گروه ویژه اقدام مالی (FATF) بلاتکلیف هستند و از زمان ریاست جمهوری اکبر هاشمی رفسنجانی تا کنون بحث پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی مطرح بوده بدون این که به نتیجه برسد.
او در گفت‌وگویی که خبرگزاری ایلنا اول اردیبهشت منتشر کرد می‌گوید سیاست‌گذاری درست می‌تواند مشکلات را حل کند و ایران تا به اقتصاد جهانی نپیوندد هیچ اتفاقی رخ نخواهد داد و حتی قادر نخواهد بود مسئله پاندمی کرونا و واکسیناسیون را حل کند.
آخوندی با بیان این که عدم قطعیت خود را در روند نزولی شاخص‌ها نشان می‌دهد گفت: «تا زمانی که این تفکر وجود دارد که ایران تافته جدا بافته است روند نزولی نمودارها ادامه دارد.»
این سیاستمدار باسابقه که در انتخابات مناقشه‌برانگیز ریاست جمهوری سال ۸۸ از حامیان مهم میرحسین موسوی بود، می‌گوید انتخابات امسال می‌تواند این روند را تغییر دهد اما “اگر کسانی که منادی قطع روابط با خارج هستند مانند مجلس کنونی سر کار باشند، عدم قطعیت‌ها و گرفتاری‌ها افزایش پیدا می‌کند”.
اکثریت قاطع مجلس، مخالفان احیای برجام
اکثریت قاطع کرسی‌های دوره یازدهم مجلس شورای اسلامی در اختیار گروه‌های مختلف جناح موسوم به اصولگرایان است که همه در مخالفت با توافق هسته‌ای و برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) اتفاق نظر دارند و برای به شکست کشاندن تلاش‌ها برای احیای برجام تلاش زیادی می‌کنند.
میزان مشارکت در انتخابات مجلس یازدهم کمتر از ۴۳ درصد و کمترین میزان در همه دوره‌ها بود. اصولگرایان امیدوارند با غیبت احتمالی اکثریت رای‌دهندگان در انتخابات امسال نامزد مورد نظر خود را بر مسند ریاست جمهوری بنشانند و به “حاکمیت یکدست” برسند.
وزیر سابق راه می‌گوید روند نزولی اقتصاد ایران با روی کار آمدن محمود احمدی‌نژاد در سال ۸۴ شروع شد و این روند به جز دوره کوتاه اجرای برجام تا کنون ادامه داشته است.
او با اشاره به مخالفان داخلی برجام گفت: «یک عده‌ای که در وضع موجود منافع آشکار دارند، حاضر نیستند تغییری در آن ایجاد شود.»
در دوره ریاست جمهوری احمدی‌نژاد که قطعنامه‌های تحریمی علیه جمهوری اسلامی یکی پس از دیگری تصویب می‌شد بحث دور زدن تحریم‌ها هم بیش از گذشته مطرح بود.
دور زدن تحریم‌ها از جمله با کمک کسانی مانند بابک زنجانی انجام می‌شد که زمانی خود را بسیجی اقتصادی می‌خواند و بعد به اتهام فساد اقتصادی محاکمه و به اعدام محکوم شد.
دور زدن تحریم، فساد نهادینه صدها میلیارد دلاری
به گزارش ایلنا، عباس آخوندی دور زدن تحریم را پرهزینه می‌داند و ادعا می‌کند این کار طی ۱۶ سال اخیر بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیارد دلار هزینه به اقتصاد ایران تحمیل کرده است. او افزود این کار باعث شکل گرفتن یک فساد بزرگ و نهادینه شده که “ذی‌نفعان جدی” دارد.
آخوندی به ایلنا گفت: «این ذی‌نفعان با شعارهای مختلف به دنبال حفظ شرایط موجود هستند. متاسفانه فساد به شدت گسترش یافته و بر اقتصاد ایران سایه افکنده است.» طرفداران توافق هسته‌ای بارها مخالفان را “کاسبان تحریم” خوانده‌اند.
با توجه به ادامه رایزنی‌ها میان ایران و کشورهای موسوم به ۴+۱ بر سر احیای برجام و افزایش احتمال به نتیجه رسیدن آن در دو ماه آخر دولت حسن روحانی، مخالفت‌های اصولگرایان با این روند نیز شدت گرفته است.
“اختلال خطرناک در فهم از امنیت ملی”
برخی تحلیلگران معتقدند اصولگرایان نگرانند که با احیای برجام پیش از انتخابات ریاست جمهوری شانس پیروزی آسان نامزد مورد نظر آنها، با افزایش مشارکت در انتخابات کاهش یابد.
علیرضا معزی، معاون ارتباطات و اطلاع‌رسانی دفتر ریاست جمهور دوم اردیبهشت، ظاهرا با اشاره به سخنان آخوندی نوشت اگر این تحلیل درست باشد باید پذیرفت که “اختلال سیستماتیک و خطرناکی در فهم امنیت ملی” رخ داده است.
دعوت ۲۲۰ نماینده از رئیس قوه قضائیه
با توجه به اظهارات وزیر سابق راه، نگرانی اصولگرایان در ارتباط با احیای برجام فراتر از بر هم خوردن “سناریوی پیروزی قطعی” فرد مورد نظر آنها در انتخابات ریاست جمهوری است و از میان رفتن یا دشوار شدن تجارت پرسود دور زدن تحریم‌ها هم می‌تواند باشد.
جواد کریمی قدوسی، از نمایندگان افراطی مخالف توافق هسته‌ای در مجلس، اول اردیبهشت در یک پیام توئیتری مدعی شد ۲۲۰ نماینده با امضای بیانیه‌ای از ابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضائیه دعوت کرده‌اند نامزد انتخابات ریاست جمهوری شود.
بسیاری از اصولگرایان معتقدند رئیسی که منصوب علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی در قوه قضائیه است تنها کسی است که همه گروه‌های این جناح در مورد او اتفاق نظر دارند و با وجود شکست در انتخابات قبلی می‌تواند در این دوره پیروز شود.
به هر تقدیر این اتفاقی نادر است که در کشوری که ادعای استقلال قوا را دارد، اکثریت قانونگذاران از رئیس قوه قضائیه بخواهند برای رسیدن به ریاست قوه مجریه وارد صحنه شود.