دادگاهی حکم داده است که دونالد ترامپ نمیتواند در انتخابات ریاستجمهوری به دلیل اقداماتش پیش از شورش ۶ ژانویه ۲۰۲۱، در کلرادو نامزد شود. این چه معنایی برای انتخابات سال آینده دارد؟
این دادگاه حکم داد آقای ترامپ واجد شرایط نامزدی در رقابتهای مقدماتی این ایالت نیست، زیرا مادهای کمتر شناختهشده در قانون اساسی ایالات متحده صلاحیت افرادی را که در شورش دست داشتند، رد میکند.
آقای ترامپ گفته است که برای لغو این تصمیم به دیوان عالی ایالات متحده شکایت خواهد کرد و جدالی دادگاهی را شروع خواهد کرد که میتواند رقابت سال ۲۰۲۴ را تغییر دهد.
انتظار میرود رئیسجمهور سابق گزینه جمهوریخواهان برای رویارویی با جو بایدن رئیسجمهور دموکرات باشد.
چرا کلرادو این حکم را صادر کرد؟
حکم دیوان عالی کلرادو میگوید «شواهد روشن و قانعکنندهای دال بر دست داشتن رئیسجمهور ترامپ در شورش» پیدا کرده است.
در پایان این حکم آمده است: «اکثریت دادگاه معتقد است که ترامپ بر اساس بند ۳ متمم چهاردهم، برای تصدی پست ریاستجمهوری واجد صلاحیت نیست.»
بند ۳ افرادی را که در «قیام یا شورش» علیه قانون اساسی شرکت میکنند، از تصدی مناصب فدرال منع میکند.
این قانون به دوران پس از جنگ داخلی برمیگردد و تلاشی بود برای جلوگیری از بازگشت افرادی به پستهای دولتی که از خروج ایالتهای جنوبی از اتحادیه حمایت میکردند.
این قانون از آن زمان به ندرت مورد استفاده قرار گرفته است و این اولین بار است که از بخش ۳ برای رد صلاحیت یک نامزد ریاستجمهوری استفاده میشود.
نسبت آراء این حکم ۳ به ۴ بود، به این معنی که سه قاضی در این دادگاه معتقدند هیچ مبنای قانونی برای حذف آقای ترامپ از برگههای رأی وجود ندارد.
در این حکم طولانی و ۲۱۳ صفحهای آمده است که اقدامات آقای ترامپ در پیش از ۶ ژانویه شورش محسوب میشود. وکلای او استدلال کرده بودند که او نباید رد صلاحیت شود زیرا مسئولیت این شورش بر عهده او نبوده است.
آیا دونالد ترامپ همچنان میتواند در انتخابات سراسری شرکت کند؟
بله. این حکم تنها در کلرادو نافذ است در نتیجه آقای ترامپ همچنان میتواند در رقابتهای انتخاباتی حزب در سایر ایالتها شرکت کند.
او بسیار جلوتر از رقبای جمهوریخواه خود است، بنابراین همچنان میتواند نامزدی حزب خود را بدون رقابت در کلرادو به دست آورد.
جو بایدن در کلرادو در برابر دونالد ترامپ در سال ۲۰۲۰ با اختلاف زیادی پیروز شد و بعید است که آقای ترامپ برای پیروزی در انتخابات نیاز به پیروزی در این ایالت داشته باشد.
اما این حکم میتواند پیامدهای گستردهتری برای انتخابات سراسری داشته باشد.
دهها ایالت دیگرِ ایالات متحده با شکایتهای مشابهی تلاش میکنند تا مانع نامزدی آقای ترامپ شوند و این تصمیم میتواند احتمال موفقیت برخی از آنها را بیشتر کند.
اگر از نامزدی او در ایالاتی که او و آقای بایدن در آن رقابت نزدیکی دارند منع شود، این میتواند در انتخاباتی که انتظار میرود بسیار نزدیک و تنگاتنگ باشد، حیاتی و تعیین کننده باشد.
گام بعدی چیست؟
تیم کارزار انتخاباتی ترامپ قبلاً گفته است که به دیوان عالی ایالات متحده، عالیترین دادگاه ایالات متحده، شکایت خواهد کرد.
آنها تصمیم خواهند گرفت که آیا در سال جدید به این پرونده بپردازند یا نه، اما زمان آن مشخص نیست.
اگر تیم او تا ۴ ژانویه درخواست تجدید نظر کرده باشد، نام آقای ترامپ تا زمانی که دیوان عالی رأی خود را صادر کند، روی برگه رأی در کلرادو باقی خواهد ماند.
قضات باید استدلالهای قانونی را بررسی کنند که زمانبر است، اما آنها برای تصمیمگیری قبل از انتخابات مقدماتی در ۵ مارس تحت فشار خواهند بود.
با افزایش حساسیتها روی تصمیم دیوان عالی، رأی آنها میتواند در سطح ملی نافذ باشد و بر پروندههای قضایی در جاهای دیگر هم اثر بگذارد.
توازن دیوان عالی در سالهای اخیر به سمت و سوی محافظهکارانهتری تغییر کرده است که این تغییر تا حدی به لطف سه قاضی منصوب شده توسط رئیسجمهور ترامپ است.
نظر کارشناسان حقوقی در این مورد چیست؟
در اینجا دو موضوع حقوقی اصلی باید در نظر گرفته شود.
یکی این است که آیا اقدامات آقای ترامپ در پیش از تهاجم به ساختمان کنگره آمریکا برابر با شورش است یا نه.
مورد دیگر این است که آیا ریاستجمهوری هم از مناصبی است که دارندگان آنها مشمول ممنوعیت در بند ۳ هستند یا نه.
دادگاه بدوی در کلرادو قبلاً حکم داده بود که آقای ترامپ دست به شورش زده است اما این قانون برای منصب ریاستجمهوری اعمال نمیشود.
این حکم اخیر با حکم قبلی مخالفت دارد و متخصصان ارشد حقوقی در مورد اینکه آیا این قانون باید در مورد آقای ترامپ اعمال شود یا نه اختلاف نظر دارند.
تاثیر سیاسی آن چیست؟
تیم کارزار انتخاباتی او میگوید که این حکم نمونه دیگری از استفاده از سیستم قضایی برای آزار نامزد آنهاست.
استیون چونگ سخنگوی کمپین آقای ترامپ گفت که رأیدهندگان در کلرادو از حق انتخاب نامزدی که میخواهند نماینده آنها باشند محروم هستند.
حتی برخی از مخالفان سیاسی آقای ترامپ این حکم را غیر دموکراتیک توصیف کردهاند.
کریس کریستی جمهوریخواه، منتقد سرسخت که با او رقابت میکند، می گوید: «من فکر میکنم رأیدهندگان ایالات متحده باید از رئیسجمهور شدن او جلوگیری کنند.»
آقای ترامپ از زمان ترک قدرت در سال ۲۰۲۱ با چالشهای حقوقی متعددی از جمله چندین کیفرخواست مجرمانه روبرو بوده است.
این چالشها هیچ اثری بر محبوبیت او نداشتهاند و در واقع به نظر میرسد که به حامیان او انرژی داده و تسلط او را بر رقابت جمهوریخواهان بیشتر کردهاند.