شصتمین کنفرانس امنیتی مونیخ از امروز جمعه شانزدهم فوریه به مدت سه روز در شهر مونیخ آلمان برگزار می‌شود. مقامات ۱۸٠ کشور جهان، امسال در شرایطی در این نشست شرکت می‌کنند که جهان با بحران‌های امنیتی بی‌سابقه‌ای روبرو است.
کنفرانس امنیتی مونیخ در شرایطی برگزار می‌شود که جهان بار دیگر طی ۶۰ سال گذشته، با وضعیت پیچیده و تیره و تار سیاسی مواجه شده است. این نشست که با حضور ۸۰۰ تن از جمله حدود ۵۰ نفر از روسای دولت‌‌های جهان برگزار می‌شود، در وهله اول به مهمترین بحران‌های جهانی از جمله جنگ اوکراین و جنگ غزه خواهد پرداخت.
روسیه و ایران، همچون سال گذشته غایبان این نشست هستند و به آن دعوت نشده‌اند. از سوی دیگر، همان گونه که انتظار می‌رفت، مقامات برجسته جهانی از جمله اولاف شولتس، صدراعظم آلمان و همچنین ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین در کنفرانس امنیتی امسال در مونیخ شرکت خواهند کرد.
این نخستین بار پس از حمله روسیه است که زلنسکی در نشست امنیتی مونیخ حاضر می‌شود. به گفته کارشناسان، حضور او بیش از هر زمان دیگری برای وضعیت اوکراین مهم است، چرا که همبستگی میان متحدان اوکراین در خطر فروپاشی قرار دارد.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
اگرچه جو بایدن، رئیس‌جمهوری ایالات متحده آمریکا در این نشست حضور ندارد اما معاون او کامالا هریس و همچنین آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا از مهمترین میهمانان اولین روز این نشست هستند. صحبت‌های هریس در هتل “بایریشر هوف” با تکیه بر موضوعات اصلی کنفرانس سه روزه امسال، بر روی جنگ اوکراین، جنگ در خاورمیانه و همچنین بر روی این پرسش متمرکز خواهد بود که در صورت پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری نوامبر آمریکا چه اتفاقی خواهد افتاد؟
این که آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل متحد به عنوان سخنران افتتاحیه این نشست انتخاب شده ممکن است برای همه شرکت‌کنندگان، به خصوص هیئت اسرائیلی حاضر در جلسه خوشایند نباشد. کریستف هویسگن، رئیس کنفرانس امنیتی مونیخ امیدوار است که این سخنرانی، نگاهی فراتر از جنگ‌ها و مناقشه‌های کنونی در جهان ارائه دهد. هویسگن می‌گوید: «در تمامی بحران‌‌ها می‌پرسیم: کورسوی امید کجاست؟»
مواضع گوترش در ماههای اخیر در خصوص عملیات نظامی اسرائیل علیه سازمان تروریستی حماس در نوار غزه، مورد انتقاد شدید مقامات اسرائیلی قرار گرفته است و پیش از این، الی کوهن، وزیر خارجه سابق اسرائیل، دوره ریاست گوترش بر سازمان ملل متحد را “تهدیدی برای صلح جهانی” خوانده بود.
گوترش درپی اوج‌گیری حملات تلافی‌جویانه اسرائیل به نوار غزه، آمار مرگ و میر غیرنظامیان و پیامدهای انسانی جنگ غزه را “غیرقابل قبول” خوانده و بارها خواستار برقراری آتش‌بس شده است.
موضوعات اصلی: اوکراین، خاورمیانه و ترامپ
از جمله موضوعات اصلی نشست امسال بحث پیرامون سرنوشت جنگ اوکراین است که به طور فزاینده‌ای با مسائل و چالش‌های پیمان ناتو گره خورده است. از این رو بحث پیرامون سطح هزینه‌های دفاعی اعضای ناتو، از جمله موضوعات مهم نشست امنیتی امسال مونیخ خواهد بود. آلمان که از مدت‌ها پیش، در اختصاص دو درصد از تولید ناخالص داخلی خود برای بودجه دفاعی ناکام مانده بود، در سال ۲۰۲۴ به این تعهد ناتو عمل خواهد کرد.
کریستین لیندنر وزیر دارایی آلمان و همچنین اولاف شولتس، صدراعظم این کشور تاکید کرده‌اند که این میزان، باید در سال‌های آتی نیز به همین شکل باقی بماند.
با این حال، این پرسش که تامین مالی این میزان از بودجه دفاعی چگونه تضمین خواهد شد، بی پاسخ مانده است. بوریس پیستوریوس، وزیر دفاع آلمان نیز با حضور در این نشست قصد دارد کشورهای عضو پیمان آتلانتیک شمالی، ناتو، را به آمادگی برای مقابله با تهدیدهای امنیتی روسیه فرابخواند.
شکاف در بین متحدان اوکراین در ماههای اخیر، مقامات کی‌یف را در خصوص آینده جنگ با روسیه نگران کرده است. در محافل اروپایی اغلب این پرسش مطرح می شود که آیا متحدان غربی اوکراین، می‌توانند حمایت خود را از جنگ دفاعی علیه روسیه حفظ کنند؟
جمهوری‌خواهان در کنگره آمریکا ماه‌هاست که مانع ارسال تسلیحات و تجهیزات نظامی جدید برای اوکراین شده‌اند. اگرچه با تصویب یک بسته کمکی توسط سنا در روز سه‌شنبه ۲۴ بهمن، کورسوی امیدی برای ادامه کمک‌ها به اوکراین ایجاد شده است، اما این بسته حمایتی هنوز باید در مجلس نمایندگان آمریکا نیز به تصویب برسد. بسیاری از کارشناسان بر این باورند که اروپا بدون کمک‌های ایالات متحده قادر نخواهد بود از اوکراین حمایت کند.
چندی پیش، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری سابق ایالات متحده و نامزد انتخابات آتی این کشور، با سخنانش، به طور غیرمستقیم، محور جدیدی را به موضوعات بحث کنفرانس امسال مونیخ اضافه کرد. ترامپ با بیان سخنانی تهدیدآمیز مبنی بر اینکه “در صورت عدم پرداخت سهم ناتو از سوی کشورهای عضو، دیگر در شرایط اضطراری از آن‌ها محافظت نخواهد کرد”، واکنش‌های بسیاری را در بین متحدان و مخالفان خود برانگیخت.
با این وجود، تنی چند از مقامات آمریکایی از جمله حدود ده‌ها نفراز اعضای کنگره آمریکا از حزب جمهوری‌خواه، ممکن است مفهوم و معنای اظهارات ترامپ را به صورت دقیق‌تری توضیح دهند.
با این همه، وضعیت بحرانی در جنوب نوار غزه و جست‌وجوی ناامیدانه برای یافتن راه‌حل‌هایی برای مناقشه خاورمیانه، احتمالا حتی بیش از اوکراین، موضوع گفتگوهای نشست امسال مونیخ خواهد بود.
اسحاق هرتسوگ، رئیس‌جمهوری اسرائیل و اسرائیل کاتس، وزیر امور خارجه این کشور از جمله میهمانان نشست امنیتی مونیخ خواهند بود و همچنین نمایندگانی از تشکیلات خودگردان فلسطینی و کشورهای عربی مانند قطر، عربستان سعودی، اردن و مصر نیز در این کنفرانس شرکت می‌کنند. بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل به این نشست دعوت نشده است.
به گفته کارشناسان، برای آن‌ها تنها یک موضوع مورد بحث در اجلاس مونیخ وجود خواهد داشت: چگونه می‌توان مناقشه خاورمیانه را پیش از تشدید بیشتر آن و قبل از به آتش کشیده شدن کل منطقه تحت کنترل درآورد؟