در حالی که از ساعات اولیه صبح جمعه تمام رسانههای دولتی در ایران حمله منتسب به اسرائیل را به «سه ریزپرنده» محدود دانستهاند، خبرگزاری رویترز به نقل از یک مقام ارشد جمهوری اسلامی نوشت که تهران فعلا قصد «مقابله به مثل فوری» ندارد.
به گزارش بهار نیوز، روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز به نقل از منابعی که آنها را «مقامات امنیتی اسرائیل» نامید، نوشت اسرائیل در طول شب به ایران حمله کرده است. این پاسخ حملهای است که جمهوری اسلامی روز ۲۵ فروردین به خاک اسرائیل انجام داد. نیویورک تایمز همچنین روز جمعه به نقل از «سه منبع ایرانی»، بدون بردن نام آنها، نوشت که پایگاه هوایی شکاری در شمال غرب شهر اصفهان هدف حمله بامدادی منتسب به اسرائیل بوده است. خبرگزاری مهر به نقل از یک منبع آگاه نوشته بود صدای انفجار شنیده شده در آسمان منطقه زردنجان در استان اصفهان ناشی از «انهدام سه ریزپرنده در آسمان توسط پدافند غیر عامل بود» و «حادثهای برای پایگاه هشتم شکاری اصفهان رخ نداده است».
روزنامه واشینگتن پست جمعه به نقل از «یک منبع اسرائیلی» نوشت حمله انجام شده در ایران پیامی است که «ما میتوانستیم چنین اقدامی را در درون ایران انجام دهیم». این مقام که نام او برده نشد، افزوده اسرائیل توان حمله در داخل خاک ایران را دارد و به حمله شنبه شب، ۲۵ فروردین، ایران به اسرائیل پاسخ نشان داده است. رون بن ییشای، مفسر نظامی روزنامه یدیعوت آخرونوت، نوشته است عوامل تصمیمگیرنده در رویداد بامداد جمعه قصد داشتهاند حملهای را سامان دهند که جمهوری اسلامی ایران امکان مهار آن را داشته باشد «بدون آنکه نیازی به تبادل مجدد ضربات با اسرائیل باشد».
به نوشته یدیعوت آخرونوت، نظر به اخبار منتشره در رسانههای ایران مبنی بر بازگشت وضعیت به حالت عادی و بیانیههای مختلفی که نهادهای حکومت ایران منتشر و تلاش کردهاند تا شرایط را عادی نشان دهند، این احتمال تقویت شده که جمهوری اسلامی ایران قصد دارد این رویداد را خاتمهیافته تلقی کند.
سوریه حمله اسرائیل به این کشور همزمان با ایران را تأیید کرد؛ عمان محکوم کرد
عاموس هرئل، مفسر روزنامه هاآرتص روز جمعه نوشت اسرائیل در روزهای گذشته در تله راهبردی در تمامی عرصهها گرفتار شد ولی نظر به حمله «محدود» صورت گرفته در اصفهان و انکارهای ایران در خصوص آن، ممکن است جمهوری اسلامی ایران خود را از نشان دادن واکنش دوباره معاف بداند. این روزنامهی مخالف دولت بنیامین نتانیاهو وضعیت را اما همچنان «خطرناک» نامید.
رئیسجمهور و فرماندهان ارشد سپاه پاسداران در روزهای گذشته گفته بودند اگر اسرائیل به حمله موشکی و پهپادی ایران پاسخ دهد، اسرائیل را «تا حد انهدام» با «موشکهای پرقدرتتر که در حمله شنبه شب استفاده نشد»، هدف قرار خواهند داد.
ارتش اسرائیل در پی حملات شنبهشب ایران به سوی اسرائیل در ارزیابیهای جدیدی تخمین زده که شمار موشکهای بالیستیک، کروز و پهپادهای گسیل شده ایران از ۶۰۰ فروند فراتر بوده و رقمی که روز یکشنبه در خصوص «بیش از ۳۰۰ پرتابه» بیان شده بود، تخمین اولیه بود. هرتسی هالِوی، رئیس ستاد ارتش اسرائیل، این هفته با حضور در پایگاه هوایی نواتیم در جنوب اسرائیل که یکی از اهداف حمله ایران بود، تأکید کرد که پرتاب این همه موشک و پهپاد ایران نمیتواند بدون پاسخ باشد.
بنی گانتس، وزیر ارشد عضو کابینه جنگ و یوآو گالانت، وزیر دفاع اسرائیل نیز در روزهای گذشته بر لزوم پاسخگویی به ایران تأکید کرده و گفته بودند کشورشان به معادله جدیدی از سوی تهران که قدرت بازدارندگی اسرائیل را کاهش دهد، تن در نخواهند داد.
در شرایطی که یهودیان در اسرائیل خود را برای برگزاری جشن مذهبی «پسح» آماده میکردند، این احتمال در روزهای اخیر تقویت شده بود که هر نوع واکنش احتمالی اسرائیل به حمله نظامی ایران، به بعد از عید «پسح»، تا حدود اواسط اردیبهشت، موکول شود. سکوت روزهای گذشته نخستوزیر اسرائیل این احتمال را افزایش داده بود که این کشور هنوز در حال سنجش نهایی تصمیم خود در واکنش به حمله ایران است.
بنیامین نتانیاهو، که تصمیم و مسئولیت نهایی در خصوص دادن ماموریتهای نظامی به ارتش بر عهده اوست، در روزهای اخیر در بیان سخنانی در خصوص نوع و ماهیت اقدام احتمالی کشورش علیه ایران احتیاط کرده و روز پنجشنبه در نشست با سران موساد و شباک، تنها در ارتباط با خطر «فروپاشی از درون در صورت اختلافات» هشدار داده بود. ستاد پشت جبهه اسرائیل در بامداد جمعه دستور تازهای در خصوص عملکرد احتیاطی به مردم ارائه نکرده و اوضاع در شهرها ظاهرا عادی به نظر میرسد.
رسانههای اسرائیل تأکید دارند ارتش توان خود را کماکان در حالت آمادهباش قرار داده تا در صورت شلیک دوباره موشک و پهپاد از سوی ایران، با آن مقابله شود. حمله تازه منتسب به اسرائیل در ایران در شرایطی است که ارتش اسرائیل در روز یکصد و نود و ششم از جنگ خود با گروه افراطی حماس در غزه قرار دارد و بر اساس گزارش رسانههای این کشور، برای ورود زمینی به رفح آماده میشود.
تحلیل جروزالم پست از شکل حمله متقابل اسرائیل به ایران
روزنامه اسراییلی جروزالم پست در تحلیلی نوشت حمله منتسب به اسرائیل به ایران در نزدیکی یک سایت اتمی حاوی این «پیام غیرقابل انکار» به حکومت ایران بوده که «ما تصمیم گرفتیم این بار به سایتهای هستهای شما ضربه نزنیم اما میتوانستیم شدیدتر از این عمل کنیم».
این روزنامه به نقل از منابعی که نام آنها را نبرد، نوشت در حمله بامداد جمعه، ۳۱ فروردین، متعلقات نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران در اصفهان، «تقریبا در مجاورت سایتای هستهای» هدف ضربه بود. به نوشته جروزالم پست، حمله تنها با هدف آسیب رساندن انجام نشده، بلکه ارسال «پیام روشن» درباره «آسیبپذیر» بودن و احتمال حمله به سایتهای هستهای ایران دیگر هدف آن بوده است.
این روزنامه با اشاره به موشکهایی که از جتهای جنگی برای کور کردن رادارها شلیک میشود، چنین حملهای را «قابل تکرار» نامیده است. با این همه جروزالم پست نوشت عوامل حمله با خودداری از هدف قرار دادن سایت هستهای در اصفهان یا سایر سایتهای اتمی ایران مانند نطنز و فردو، خواستند به سران تهران نشان دهند که در پی جنگ و کشاندن اوضاع به یک گرداب منطقهای نیستند. این روزنامه در تحلیل دیگری تأکید کرده که ارتش اسرائیل در پی راهکاری در برابر حمله شنبه شب ایران به اسرائیل بوده که در عین حال کار را به یک رویارویی مستقیم و دامنهدار نکشاند.
خویشتنداری، ترجیعبند واکنشها به حمله متقابل اسرائیل به ایران
وزارت خارجه چین در واکنش به حمله منتسب به اسرائیل در ایران در بامداد جمعه، اعلام کرد پکن با هر رفتاری که به تشدید تنش در خاورمیانه منجر شود، مخالف است. نخستوزیر بریتانیا نیز در یک سخنرانی در لندن تأکید کرد که او خواهان آرامش در خاورمیانه است. ریشی سوناک گفت تشدید قابل توجه تنش در منطقه به نفع هیچ کس نیست. سوناک در عین حال بر حق اسرائیل در دفاع از خود اشاره کرد. همزمان دولت مصر نیز از گزارشهای ادامه درگیری میان اسرائیل و ایران ابراز نگرانی شدید کرد. قاهره در بیانیه خود نسبت به عواقب گسترش نزاع و عدم ثبات در منطقه هشدار داد.
عمان حمله اسرائیل به ایران را محکوم کرد
سخنگوی وزارت خارجه عمان: سلطنت عمان، ادامه تنش در منطقه را زیر نظر دارد و حمله صبح امروز اسرائیل به اصفهان در ایران را محکوم میکند. همچنین حملات نظامی پیاپی اسرائیل در منطقه را محکوم میکند. «سلطنت عمان بار دیگر از جامعه جهانی میخواهد راههایی برای حل و فصل ریشههای بحران از راه گفتوگو و اقدامات دیپلماتیک و سیاسی بیابد و بر تلاشها برای آتشبس در غزه و اجرای قوانین بینالمللی و قطعنامههای سازمان ملل متحد به منظور ایجاد راهحلی عادلانه و دائمی برای مسئله فلسطین تمرکز کند تا امنیت و ثبات و صلح فراگیر در منطقه حکمفرما شود.»
واکنش رئیس کمیسیون اروپا
رئیس کمیسیون اروپا ایران، اسرائیل و متحدان آنها را به شکیبایی و خودداری از بحرانیتر کردن اوضاع خاورمیانه فرا خواند.
اورسولا فون درلاین جمعه هنگام دیدار با نخستوزیر فنلاند در شهرکی در فاصله ۲۵ کیلومتری از مرز فنلاند با روسیه، گفت حفظ ثبات منطقه یک نیاز قاطع است و همه طرفها باید از اقدامات بیشتر خودداری کنند. خانم فوندرلاین این هفته در سخنانی در نشست امنیتی و دفاعی در بروکسل حمله نظامی جمهوری اسلامی ایران به اسرائیل را در حالی که تهران متحد کره شمالی و روسیه است، نشان تشکیل «اتحاد جدید اقتدارگرایان» نامیده و گفته بود این اتحاد میخواهد نظم مبتنی بر قوانین بینالملل را از بین برده و دموکراسیها را به نقطه شکست بکشاند.
انتقاد شدید از واکنش یککلمهای وزیر تندروی اسرائیل
یائیر لاپید، رهبر جناح اپوزیسیون اسرائیل، واکنش تلویحی ایتامار بن گویر، وزیر امنیت ملی به حمله منتسب به اسرائیل در ایران را مورد انتقاد شدید قرار داد. بن گویر در انتقاد غیرمستقیم از حمله آن را ظاهرا نشانه ضعف و ناکافی دانسته و از واژه «مترسک» استفاده کرده بود.
یائیر لاپید در پاسخ به این دولتمرد نوشت: «هرگز یک وزیر کابینه امنیتی تا این حد به وجهه و جایگاه بینالمللی اسرائیل لطمه نزده بود.»
به نوشته لاپید که مدتی سال گذشته نخستوزیر بود، ایتامار بن گویر با نوشته «غیرقابل بخشایش و یککلمهای خود موفق شد از تهران تا واشینگتن، اسرائیل را به استهزا گرفته و شرمنده کند». لاپید در انتقاد از بنیامین نتانیاهو افزود اگر هر نخستوزیر دیگری بر سر کار بود، همین امروز بن گویر را از کابینه بیرون میانداخت. ایتامار بن گویر که با موج انتقادها از خود روبهرو شده، گفته است که از پست خود پشیمان نیست و آن را پاک نخواهد کرد.
واکنش عضو تندروی کابینه نتانیاهو به حمله اسرائیل: «مترسک»!
در پی انتشار گزارشها در خصوص «حمله اسرائیل به ایران» در بامداد جمعه در حالی که ارتش و دولت این کشور در این خصوص سکوت کردهاند، ایتامار بنگویر، وزیر امنیت ملی اسرائیل در پستی کوتاه در شبکه ایکس نوشت: «مترسک». به گفته رسانههای اسرائیل، ایتامار بن گویر که رهبر جنبش «اقتدار یهودی» و عضو تندروی کابینه امنیتی- سیاسی است، واکنشی را که اسرائیل در قبال حمله شنبه شب ایران به اسرائیل نشان داده، نشان ضعف و ماستمالی کردن قضیه دانسته است. بن گویر در حالی که عضو کابینه جنگ اسرائیل نیست و فاقد سابقه نظامیگری یا خدمت در ارتش است، از آغاز جنگ ارتش اسرائیل در باریکه غزه تصمیمات و اقدامات ارتش در قبال حماس را ضعیف دانسته و پیاپی از دولتمردان تصمیم گیرنده انتقاد و ائتلاف کابینه را به فروپاشی تهدید میکند.
او در روزهای گذشته واژه «مترسک» را در توصیف وضعیت جاری ارتش در قبال حماس در غزه نیز به کار برده بود. به گفته شبکه کان اسرائیل، در میانه سکوت ارتش و دولت نسبت به حمله منتسب به اسرائیل در ایران، واکنش ایتامار بن گویر به نوعی پذیرش تلویحی مسئولیت اسرائیل در این رویداد نیز هست.
با این حال، عامیخای بن الیاهو، وزیر میراث اسرائیل که عضو جنبش «اقتدار یهودی» است، در دفاع از واکنش ایتامار بن گویر، به شبکه کان اسرائیل گفت در شرایطی که جمهوری اسلامی ایران به سوی بمب هستهای پیش میرود، اسرائیل میبایست از وضعیت همدلی ایجاد شده در جهان با اسرائیل پس از حمله گسترده موشکی و پهپادی ایران به اسرائیل، برای نشان دادن یک واکنش قاطع علیه جمهوری اسلامی استفاده میکرد. وزیر میراث اسرائیل به شبکه کان گفت او نظامی نیست، عضو کابینه جنگ یا کابینه امنیتی- سیاسی نیست و خبری از نحوه عملیات منتسب به اسرائیل در ایران ندارد اما اسرائیل «باید اقداماتی را برای حفظ برتری نظامی و اقتدار خود در پیش بگیرد».
در این میان، تالی گوتلیب، تنها نماینده کنست از حزب حاکم لیکود است که روز جمعه در پستی در شبکه ایکس ظاهرا در واکنش به حمله منتسب به اسرائیل در ایران نوشت که او به ارتش اسرائیل افتخار میکند. گوتلیب نیز در دوره اخیر در انتقاد از ائتلاف دولت بنیامین نتانیاهو، خواهان اقداماتی قاطعتر در تقابل با مخالفان داخلی و دشمنان بیرونی است. مقامات ارشد حزب لیکود خانم گوتلیب را به نداشتن ثبات روانی و واکنشهای «غیرمحتاطانه» او را مسبب وارد شدن زیان به منافع اسرائیل متهم میکنند.
استرالیا روز جمعه از شهروندان خود خواست اسرائیل را ترک کنند
بیانیه دولت کانبرا تأکید کرده که سطح تهدید امنیتی ناشی از تهدیدهای تلافیجویانه و حملات تروریستی در منطقه افزایش یافته و جان شهروندان این کشور ممکن است در معرض خطر باشد. این بیانیه افزود که امکان حملات تروریستی علیه اسرائیل و منافع اسرائیل در سراسر منطقه نیز مطرح است و ممکن است وضع به سوی وخامت بیشتر برود.
سفارت آمریکا در اسرائیل نیز جمعه در دستورالعملی از کارمندان و شهروندان خود در این کشور خواست از تلآویو، اورشلیم و شهر بئرشبع خارج نشوند. سفارت آمریکا هفته گذشته نیز پیش از حمله موشکی و پهپادی ایران به اسرائیل، بیانیه مشابهی صادر کرده بود که تحلیلگران در رسانههای اسرائیل آن را نشانی از احتمال حمله ایران به پایگاههای نظامی اسرائیل در خارج از این مناطق اعلام شده تعبیر کرده بودند.
هشدار به کشتیهایی که از آبهای منطقه میگذرند
شرکت عملیات تجارت دریایی بریتانیا جمعه به کشتیهایی که از آبهای منطقه، شامل خلیج فارس و بخش غربی اقیانوس هند عبور میکنند هشدار داد که نظر به افزایش فعالیت پهپادها سطح هوشیاری خود را افزایش دهند. این شرکت با اعلام آگاه شدن از حمله نظامی اسرائیل به ایران در بامداد جمعه افزود که در حال حاضر نشانهای در دست نیست که کشتیهای تجاری هدف حمله باشند. این هشدار از خدمه کشتیهایی که نزدیک این مناطق عبور میکنند، خواست با درپیش گرفتن تدابیر احتیاطی، هر نوع تحرکات مشکوک در منطقه را گزارش دهند.