مصطفی پورمحمدی، یکی از چهرههای امنیتی جمهوری اسلامی که سابقه وزارت در وزارتخانههای کشور، اطلاعات، و دادگستری را در دولتهای مختلف ایران داشته است، در مصاحبهای تلویزیونی از کشف ۲۰۰ عملیات «جاسوسی و خرابکاری اقتصادی» در کشور طی سال گذشته خبر داد.
این مقام امنیتی در بخشی از سخنانش به عملیات انفجار پیجرهای حزبالله اشاره کرد و گفت: «یک عملیات پیجر که بسیار عملیات اطلاعاتی پیچیدهای است که البته آن قسمتی که به سمت ما برمیگردد، با بیاحتیاطی هم همراه بوده است، ببینید که چقدر خسارت وارد کرد.» این اظهار نظر از سوی پورمحمدی در حالی مطرح میشود که موضوع پیجرهای حزبالله اخیراً در رسانههای داخلی جنجالبرانگیز شده است.
هفته گذشته، مسعود اسداللهی، که در تلویزیون جمهوری اسلامی بهعنوان «کارشناس مسائل منطقهای» معرفی شد، در یک برنامه تلویزیونی درباره نقش ایران در تهیه و توزیع پیجرها در بین نیروهای حزبالله صحبت کرد. او مدعی شد که «ایران واسطه خرید پیجرها از تایوان بوده است». این اظهارات به سرعت با واکنش نهادهای مختلف جمهوری اسلامی مواجه شد و این ادعا را تکذیب کردند. علاوه بر این، اسداللهی به دستگاه قضایی احضار شد تا توضیحاتی در مورد سخنان خود ارائه دهد.
این اتفاقات در حالی رخ داده که مسئله تجهیز و تأمین نیروهای حزبالله لبنان همواره یکی از محورهای اصلی سیاست منطقهای جمهوری اسلامی ایران بوده است. اظهار نظرهای اخیر درباره واسطهگری ایران در تهیه تجهیزات مخابراتی و سپس تکذیب آن از سوی مقامات رسمی نشان از حساسیتهای موجود در این موضوع دارد.
این تنشها بیانگر چالشهای پیچیدهتری در سیاستهای اطلاعاتی و امنیتی ایران در حوزههای منطقهای است، جایی که هرگونه ادعای همکاری یا واسطهگری با گروههای شبهنظامی میتواند تبعات سیاسی و امنیتی وسیعی به همراه داشته باشد.
اظهارات مصطفی پورمحمدی در خصوص کشف ۲۰۰ عملیات «جاسوسی و خرابکاری اقتصادی» در ایران و بحث پیرامون پیجرهای حزبالله، نشاندهنده حساسیتها و پیچیدگیهای موجود در سیاست امنیتی جمهوری اسلامی ایران است. این نوع اظهارنظرها زمانی که از سوی چهرهای همچون پورمحمدی مطرح میشود، معمولاً هدفهای چندگانهای را دنبال میکند. تحلیل این سخنان از چند زاویه قابل بررسی است:
- تلاش برای نمایش قدرت امنیتی و اطلاعاتی: سخنان پورمحمدی در مورد کشف عملیاتهای جاسوسی و خرابکاری اقتصادی میتواند تلاشی برای نمایش قدرت و تواناییهای امنیتی و اطلاعاتی ایران در برابر تهدیدات داخلی و خارجی باشد. او با بیان این آمارها، سعی دارد به جامعه داخلی و دشمنان خارجی این پیام را منتقل کند که دستگاههای امنیتی ایران قادر به شناسایی و خنثیسازی عملیاتهای پیچیده جاسوسی هستند و این کشور از لحاظ امنیتی همچنان در موضع قدرتمندی قرار دارد.
- پاسخ به انتقادات و حاشیههای اخیر: موضوع پیجرهای حزبالله که در سخنان مسعود اسداللهی مطرح شد و با تکذیب رسمی از سوی نهادهای مختلف مواجه گردید، نشاندهنده نوعی اختلاف و آشفتگی در روایت رسمی جمهوری اسلامی است. تکذیب سریع این ادعا و احضار اسداللهی به دستگاه قضایی، حاکی از حساسیت شدید مقامات نسبت به هرگونه اطلاعاتی است که میتواند به نقش ایران در تجهیز حزبالله اشاره داشته باشد. این رویکرد نشاندهنده این است که جمهوری اسلامی نمیخواهد این موضوع در سطح عمومی و رسانهها بحث شود، زیرا میتواند پیامدهای سیاسی و بینالمللی به همراه داشته باشد.
- پیشگیری از تحریمهای بیشتر و فشارهای بینالمللی: اعتراف به تجهیز و پشتیبانی نظامی از گروههایی مانند حزبالله میتواند بهانهای برای تحریمهای بیشتر علیه ایران توسط کشورهای غربی و بهویژه آمریکا فراهم کند. با توجه به تلاشهای دیپلماتیک اخیر ایران برای بهبود روابط با برخی از کشورهای عربی و همچنین کاهش تنشها در منطقه، جمهوری اسلامی نمیخواهد بهانههای تازهای به دست مخالفان خود بدهد. از این رو، تکذیب سریع اظهارات اسداللهی و تأکید بر عدم ارتباط مستقیم با خرید تجهیزات برای حزبالله میتواند بخشی از این استراتژی باشد.
- پیامدهای داخلی و رقابتهای جناحی: مسئله پیجرها و اختلافنظرها در مورد نقش ایران در این زمینه میتواند به اختلافات جناحی در داخل نظام جمهوری اسلامی مرتبط باشد. این نوع افشاگریها گاهی اوقات به عنوان ابزاری برای تضعیف جناحهای مخالف در درون حاکمیت استفاده میشود. بیان اینگونه اطلاعات و سپس تکذیب آنها میتواند بخشی از بازی قدرت بین جناحهای مختلف باشد که هر کدام سعی دارند جایگاه خود را در سیاست داخلی و خارجی تثبیت کنند.
- تغییرات در سیاستهای اطلاعاتی و امنیتی: اشاره پورمحمدی به «بیاحتیاطی» در عملیاتهای اطلاعاتی و خسارات ناشی از آن، ممکن است نشانهای از نیاز به بازنگری در استراتژیهای امنیتی و اطلاعاتی جمهوری اسلامی باشد. این احتمال وجود دارد که تغییراتی در رویکردهای اطلاعاتی در حال انجام باشد و این اظهارات بخشی از زمینهسازی برای این تغییرات در سیاستها و برنامههای امنیتی ایران باشد.
بهطور کلی، سخنان اخیر پورمحمدی و مسائل پیرامون پیجرهای حزبالله نشان میدهد که جمهوری اسلامی در شرایط پیچیدهای از نظر اطلاعاتی و امنیتی قرار دارد و تلاش میکند با کنترل و مهار این مسائل، از تبعات منفی آن در سطح داخلی و بینالمللی جلوگیری کند. تداوم این تنشها ممکن است به تغییرات قابلتوجهی در رویکردهای امنیتی و سیاستهای منطقهای ایران منجر شود.