حتی اگر گمانه زنی رایج را نپذیریم که انتخابات پیش رو در ایران صحنه آرایی برای روی کار آمدن رئیس قوه قضائیه، ابراهیم رئیسی، است، ترکیب هفت نامزد تأئید صلاحیت شده از سوی شورای نگهبان به تنهایی گواهی می دهد که ٤٣ سال پس از تأسیس جمهوری اسلامی، نظام مذهبی ایران اصلاح نمی‌شود که هیچ، دائماً – و صرف نظر از این که چه کسی رئیس جمهوری است – گرایشی همواره در آن دست بالا را دارد که نماد نامدارایی و خشونت در داخل و ناسازگاری با جهان بیرونی است.
در بررسی علت این موضوع قاسم شعله سعدی، حقوقدان، و صادق زیباکلام، استاد علوم سیاسی در دانشگاه تهران، در پرتو تصمیم‌گیری‌های اخیر شورای نگهبان، انگیزه‌ها و اهداف رهبر حکومت اسلامی ایران و سپاه پاسداران و اقدام‌های احتمالی یک جامعۀ عمیقاً ناراضی به پرسش‌های ما پاسخ داده‌اند.