به گفته دبیر کمیته اقدام ارزی ایران، ۳۶۳ صادرکننده بیش از ۱۱ میلیارد یورو از تعهدات ارزی خود را بازنگردانده‌اند. آن‌ها می‌گویند، به دلیل تحریم‌ها نمی‌توانند پول کالای صادر شده را از مسیر بانکی به کشور بازگردانند.
احسان قمری، دبیر کمیته اقدام ارزی ایران می‌گوید، ۳۶۳ صادرکننده ۱۱ میلیارد و ۱۰۰ میلیون یورو از تعهدات ارزی خود را به چرخه اقتصادی کشور بازنگرداندند.
ظاهرا دولت بارها از صادرکنندگانی که ارز دولتی دریافت کردند خواسته است به تعهدات ارزی خود عمل کنند و میلیاردها دلار و یورو ارز را به چرخه اقتصاد کشور وارد کنند. اما این درخواست و هشدار دولت تا کنون نتیجه‌ای نداده است.
احسان قمری، مدیر کل دفتر توسعه خدمات بازرگانی گفته است، ۷۹ واحد تولیدی و ۲۸۴ واحد صادراتی غیرتولیدی تاکنون ارز صادراتی خود را بازنگرداند. این وضع شامل تنها یک درصد از مجموع کل صادرکنندگان می‌شود.
به گفته قمری، از مجموع تعهدات ارزی ایفا نشده این گروه دو میلیارد و ۳۰۰ میلیون یورو مربوط به واحدهای تولیدی و هشت میلیارد و ۸۰۰ میلیون یورو متعلق به واحدهای غیرتولیدی است.
علاوه بر آن از مجموع ۲۴ هزار و ۶۹۸ صادرکننده ۲۴۳ نفر بین پنج تا ۱۰ میلیارد یورو تعهد معوق داشته‌اند که یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون یورو به چرخه اقتصادی کشور پرداخت نکرده‌اند.
چه عواملی باعث شده است که صادرکنندگان تا کنون تعهدات ارزی خود را به رغم هشدارهای دولت به جا نیاوردند؟
خارج کردن و یا دریافت ارز به دلیل تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران یکی از بزرگ‌ترین مشکلات اقتصاد ایران است. دولت ایران تا کنون آمار دقیقی از بازنگشتن میلیاردها دلار ارز صادراتی به کشور ارائه نکرده است. اما کارشناسان اقتصادی در صحبت‌های خود از بازنگشتن ۲۷ میلیارد دلار ارز صادراتی خبر دادند. این موضوع به گفته دولت و صادرکنندگان، با تحریم‌ها نیز مرتبط بوده است.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا با سیاست “فشار حداکثری” و با وضع تحریم‌های یک‌جانبه اقتصاد ایران را فلج کرده بود.
مشکلات ناشی از این وضعیت با روی کار آمدن جو بایدن نیز رفع نشده است بنابراین موضوع تحریم‌ها هنوز هم توجیهی است که بیشتر صادرکنندگان برای عدم بازگشت ارزهای صادراتی عنوان می‌کنند.
صادرکنندگان می‌گویند، به دلیل وجود تحریم‌ها نمی‌توانند پول کالای صادر شده را از طریق مسیر بانکی به کشور بازگردانند. حتی نمی‌توانند برخی کالاها را به مقصد ایران خریداری کنند.
حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران یک سال پیش ارز بازگردانده نشده را ۲۰ میلیارد دلار و مربوط به صادرات غیرنفتی ماه‌های آخر سال ۸۹ عنوان کرده بود.
او در این باره گفته بود: «علی‌رغم این که هیچ‌وقت دلمان نمی‌خواست یک صادرکننده را از طریق اعمال فشار و یا اقدامات قوه قضائیه تحت فشار قرار دهیم، به ناچار تصمیمات حادی را باید اتخاذ کنیم.»