عباس عراقچی، نماینده ایران در مذاکرات احیای توافق هسته‌ای با قدرت‌های جهانی، اعلام کرد که جمهوری اسلامی مشروط بر آن که ایالات متحده و بریتانیا به تعهدات خود عمل کنند، آماده آزادی فوری ۱۰ زندانی است.
آقای عراقچی در رشته توییتی که روز شنبه ۲۶ تیر منتشر کرد به مذاکرات هسته‌ای وین و بحث تبادل زندانیان با ایالات متحده و بریتانیا پرداخت، اما مشخص نکرد که ایران از این دو کشور چه درخواستی در ازای آزادی زندانیان دارد یا خواستار آزادی چه کسانی است.
وی در این رشته توییت واشینگتن و لندن را متهم ساخت که با «اهداف سیاسی» هم مانع تبادل زندانیان و هم دسترسی به توافقی برای احیای برجام شده‌اند.
ایران و ایالات متحده شش دور مذاکرات غیرمستقیم را در وین با هدف بازگشت تهران به تعهدات هسته‌ای خود و لغو تحریم‌های آمریکا انجام داده‌اند تا توافق هسته‌ای موسوم به برجام بار دیگر احیا شود. اما اکنون فاصله میان دور ششم مذاکرات با دور بعدی طولانی شده است.
عباس عراقچی در رشته توییت خود تعلیق مذاکرات را مربوط به دوره انتقالی برای تشکیل دولت جدید ایران دانسته و با «دموکراسی» نامیدن جمهوری اسلامی تاکید کرده که گفت‌وگوهای وین باید در انتظار دولت جدید بماند تا آغاز شود.
انتخابات اخیر ریاست جمهوری ایران که به پیروزی ابراهیم رئیسی انجامید کمترین آمار مشارکت را به نسبت همه دوره‌های قبلی این انتخابات داشت، انتخاباتی که صداهای منتقد و مخالف با نظارت استصوابی شورای نگهبان از همان ابتدا اجازه ورود به آن را نداشتند و در نتیجه تحلیل‌گران آن را فاقد ویژگی‌های دمکراتیک می‌دانند.
آقای عراقچی در ادامه توییت خود با اشاره به دوره انتقال قدرت به دولت بعدی ایران نوشت که «ایالات متحده و بریتانیا باید این امر را درک کنند و دیگر بحث تبادل انسان‌دوستانه [زندانیان] را – که آماده اجراست – به برجام ربط ندهند.»
وی افزود: «به گروگان گرفتن این تبادل [زندانیان] با اهداف سیاسی هیچ دستاوردی نخواهد داشت.»
این دیپلمات ایرانی در نهایت عنوان کرد: «ده زندانی از همه طرف‌ها شاید همین فردا آزاد شوند اگر که ایالات متحده و بریتانیا تعهدات خود را طبق توافق انجام دهند.»
به تازگی رابرت مالی، نماینده ویژه ایالات متحده در امور ایران، طی یک نشست مجازی با عنوان «کمک به گروگان‌ها در سرتاسر جهان» به موضوع زندانیان آمریکایی در ایران پرداخت و به‌طور ضمنی از مذاکره میان واشینگتن و تهران بر سر آزادی آن‌ها خبر داد.
آقای مالی در آن نشست تاکید کرد دولت جو بایدن خواهان آزادی تمام آمریکایی‌هایی است که به طور ناعادلانه در ایران زندانی هستند و توافق برای آزادی تنها بخشی از آن‌ها را نخواهد پذیرفت.
این اظهارات را سخنگوی دولت ایران نیز تایید کرد و گفت که دولت آقای بایدن از همان روزهای ابتدای روی کار آمدن خود بر موضوع آزادی زندانیان آمریکایی تمرکز کرده است و جمهوری اسلامی هم «به‌خاطر نیات انسان‌دوستانه» آماده تبادل آن‌هاست.
علی ربیعی افزود: «ما قبلا بارها اعلام کردیم که جمهوری اسلامی ایران به‌خاطر نیات انسان‌دوستانه آماده تبادل همه زندانیان سیاسی در مقابل آزاد کردن همه زندانیان ایرانی در سراسر جهان است که با دستور و خواست آمریکا محبوس شده‌اند.»
سیامک نمازی، مراد طاهباز، فعال محیط زیست، و عماد شرقی، یک بازرگان ایرانی-آمریکایی، از جمله افراد دو تابعیتی زندانی در ایران هستند.
باقر نمازی، پدر سیامک نمازی هم که برای کمک به فرزند خود راهی ایران شده بود در سال ۱۳۹۵ بازداشت و در دادگاه انقلاب تهران به ریاست ابوالقاسم صلواتی به اتهام همکاری با دولت آمریکا به ۱۰ سال محکوم شد.
آقای باقر نمازی هم‌اکنون در بیرون از زندان و در مرخصی پزشکی است و اجازه خروج از ایران را ندارد، شبیه وضعیتی که نازنین زاغری رتکلیف، شهروند دوتابعیتی ایرانی – بریتانیایی با آن دست به گریبان است. مهران رئوف و انوشه آشوری نیز دو شهرون دیگر ایرانی – بریتانیایی هستند که در ایران زندانی شده‌اند.