رابرت مالی، نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران، گفته است که آینده توافق هستهای با ایران موسوم به برجام با «علامت سوال بزرگی» روبهرو است.
نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران در گفتوگویی که روز پنجشنبه در پولیتیکو منتشر شده، تصریح کرده است٬ به دلیل عدم تعامل ایران٬ مساله بازگشت به توافق چند جانبه بینالمللی برجام «چیزی نیست که ما بتوانیم آن را کاملاً کنترل کنیم.»
رابرت مالی گفت، اگر در ماههای آینده ایران و آمریکا نتوانند به توافقی دست یابند٬ تیم ما در حال آماده کردن برخی برنامهها (و طرحهای) جهت وضعیتهای احتمالی است.
او اضافه کرد، یکی از (طرحها) این است که تهران و واشینگتن یک توافق کاملا جداگانهای را امضا کنند که دارای مفاد متفاوتی با توافق کنونی(برجام) باشد. (طرح ) دیگر این است که پاسخهای تنبیهی با همکاری متحدان اروپایی (علیه ایران) اعمال شود.
نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران توضیح بیشتری در خصوص این اقدامات تنبیهی ارائه نکرده است.
تاکنون شش دور مذاکره احیای برجام با مشارکت ایران و کشورهای عضو برجام شامل بریتانیا، آلمان، فرانسه، روسیه و چین با حضور و مذاکره غیرمستقیم نمایندگان آمریکا در وین، پایتخت اتریش برگزار شده است. این مذاکرات در راستای فراهم کردن اجرای کامل برجام توسط ایران و آمریکا برگزار میشد، که تاکنون به نتیجه نرسیده است.
این مذاکرات از ۳۱ خرداد امسال و به دنبال پیروزی ابراهیم رئیسی در انتخابات ریاست جمهوری و به درخواست ایران متوقف مانده و هنوز تاریخی برای دور هفتم این مذاکرات اعلام نشده است.
بازگشت به برجام
رابرت مالی در این مصاحبه حاضر نشده است به پرسش درباره اینکه چند درصد احتمال دارد آمریکا به برجام برگردد، پاسخ دهد.
نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران تاکید کرد، اگر به شما یک درصدی بدهم، این موضوع کمک چندانی به شما نخواهد کرد.
او با این حال تصریح کرد٬ متغیرهای نامعلوم این است که ایرانیها چه کارهایی را انجام خواهند داد و چه کارهایی را انجام نخواهند داد.
رابرت مالی گفته است، ما آماده ایم که مذاکرات را از سر بگیریم٬ یعنی اگر فکر میکردیم که (دستیابی به توافق) ممکن نیست، این کار را نمیکردیم.
نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران در ادامه اظهار داشت که تاخیر به وجود آمده در مذاکرات احیای برجام به دلیل عدم اعتمادی است که در جریان کارزار «فشار حداکثری» دولت دونالد ترامپ به وجود آمده و همچنین دوره انتقالی دولت در ایران است.
بر اساس توافق هستهای بین ایران و شش قدرت جهانی موسوم به برجام در سال ۱۳۹۴، ایران پذیرفت بسیاری از فعالیتهای اتمی خود را متوقف کند و در مقابل، تحریمهای بینالمللی علیه آن لغو یا تعلیق شود.
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری سابق آمریکا، در اردیبهشت ۱۳۹۷ با خروج از برجام، خواستار توافق گستردهتری با ایران بود که بتواند علاوه بر اصلاح این توافق، فعالیتهای منطقهای و برنامه موشکی ایران را نیز در بر بگیرد.
در همین راستا، دولت دونالد ترامپ برای آوردن ایران به پای میز مذاکره از سال ۲۰۱۷ با سیاست«فشار حداکثری» تحریمهای گستردهای را علیه تهران اعمال کرده است.
جمهوری اسلامی ایران نیز در مقابل از تعهدات خود در چارچوب برجام عدول کرده است.
علامت سوال درباره برجام
رابرت مالی در ادامه این مصاحبه خود گفته است، اما داشتن علامت سوال (درباره سرنوشت برجام) کاملاً توجیه دارد، چرا که اگر تاکنون به (توافق) نرسیدهاید، گفتوگوها به درازا کشیده میشود. اگر برنامه هستهای ایران پیشرفت داشته باشد و ایران همچنان به برداشتن گامهای تحریکآمیز هستهای ادامه دهد، تازه اگر به فعالیتهای تحریکآمیز منطقهای این کشور اشارهای نکنیم، این، ما را به سمت دیگری هدایت میکند٬ یعنی از (دستیابی به ) توافق دور میشویم.
نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران همچنین اظهار داشت٬ این حداقل ما را نسبت به این واقعیت آگاه میکند که این یک توافق قطعی نیست، این پرسش مشروعی است که آیا قادر هستیم (به توافق) بازگردیم و این که آیا باید برای دنیایی آماده شویم که در آن ایران قصد ندارد حداقل نه به صورت واقع بینانه وارد (توافق برجام شود).
در همین زمینه، آلمان، فرانسه و بریتانیا در روز پنجشنبه با صدور بیانیه مشترکی درباره گزارش اخیر آژانس بینالمللی انرژی اتمی مبنیبر تسریع غنیسازی اورانیوم در ایران، نگرانی شدید خود را از اهداف هستهای جمهوری اسلامی ابراز کردند.