بر پایه آمار رسمی طی یک روز بیش از یک میلیون و ۱۲۰ هزار دوز واکسن در ایران تزریق شده که در هفت ماه گذشته بی‌سابقه است. در همین حال موارد جدید ابتلا به ویروس کرونا هم با نوسان‌های اندکی روند کاهشی محسوسی دارد.

مرکز اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت یک‌شنبه، ۲۱ شهریور اعلام کرد در شبانه‌روز گذشته یک میلیون و ۱۲۰ هزار و ۶۷ دوز واکسن برای پیشگیری از ابتلا به بیماری کووید۱۹ در سراسر ایران تزریق شده است.

از هفت ماه پیش (۲۱ بهمن ۹۹) که واکسیناسیون در ایران آغاز شد این بالاترین میزان تزریق واکسن طی یک روز به‌شمار می‌رود.

رکورد قبلی واکسیناسیون مربوط به شبانه‌روز منتهی به ۱۷ شهریور بود که طی آن یک میلیون و ۱۱۲ هزار و ۴۴۰ دوز واکسن در ایران تزریق شد.

از ۵۰ هزار به بیش از یک میلیون دوز در روز

افزایش جهش‌وار واکسیناسیون در روزهای اخیر از این نظر چشمگیر است که میانگین واکسیناسیون روزانه در ایران در شش ماه نخست از آغاز واکسینه کردن شهروندان به ۵۰ هزار دوز نمی‌رسید.

مطابق آمار وزارت بهداشت تا کنون اندکی بیش از ۳۵ میلیون و ۴۷ هزار دوز واکسن در ایران تزریق شده که حدود نیمی از آن فقط مربوط به یک ماه اخیر است.

ساده‌ترین توضیح شتاب گرفتن روند واکسیناسیون عمومی در ایران افزایش شدید واردات واکسن به کشور است. تا میانه مرداد واکسن‌های وارداتی حدود ۱۰ میلیون دوز بیشتر نبود که اکنون به نزدیک ۵۰ میلیون دوز می‌رسد.

از شدت شیوع کرونا در موج پنجم پاندمی در ایران تا حدودی کاسته شده و این روند در تغییر رنگ‌بندی کرونایی شهرها هم آشکار است؛ یک ماه پیش ۳۵۶ شهر ایران در وضعیت قرمز کرونایی قرار داشت و تعداد این شهرها از روز گذشته به ۱۶۸ شهر کاهش یافته است.

عقب‌نشینی خامنه‌ای از یک فرمان فاجعه‌بار

یکی از مهم‌ترین علت‌های کندی واردات واکسن کرونا به ایران فرمان نوزدهم دی ماه رهبر جمهوری اسلامی، علی خامنه‌ای است که ضمن انکار اثربخشی واکسن‌های آمریکایی و انگلیسی کرونا ورود آنها به ایران را ممنوع کرد.

در پی افزایش انتقادها و نارضایتی‌ها از تعلل مسئولان در تامین واردات واکسن و اوج گرفتن موج پنجم پاندمی، علی خامنه‌ای که ظاهرا متوجه پیامد فاجعه‌بار فرمان خود شده بود،  بیستم مرداد در پیامی که از تلویزیون پخش شد کرونا را “مسئله اول” کشور خواند و تاکید کرد واکسن مورد نیاز مردم باید “به هر شکل ممکن” تهیه شود.

این احتمال منتفی نیست که عوامل دیگر از جمله سودجویی کسانی که مافیای واردات دارو نامیده می‌شوند نیز در کندی واردات واکسن نقش داشته باشد، اما آنچه مشهود است افزایش واردات همزمان با عقب‌نشینی خامنه‌ای از دستور دی ماه خود است.

افزایش واردات با وجود ادامه تحریم‌ها

نکته سوال‌برانگیز دیگر در زمینه تعلل در تامین واکسن مورد نیاز شهروندان، تاکید تمام کارگزاران اصلی حکومت بر نقش تحریم‌ها و قرار داشتن جمهوری اسلامی در فهرست سیاه گروه ویژه اقدام مالی FATF  در ناکامی از خرید و واردات واکسن است.

در همین حال در شرایطی که تحریم‌های آمریکا و حضور ایران در فهرست سیاه FATF همچنان تغییر نکرده، میزان واکسن‌های وارداتی طی یک ماه چند برابر شش ماه قبل شده است.

خبرگزاری ایسنا روز یک‌شنبه از قول مهرداد ارونقی، معاون فنی گمرک نوشت تا کنون نزدیک به ۵۰ میلیون دوز واکسن طی ۵۰ مرحله وارد ایران شده، که به جز واکسن‌های اهدایی، بهای آنها که خریداری شده‌اند در مجموع حدود ۴۲۱ میلیون دلار بوده است.

موسسه روبرت کخ حدود یک ماه پیش نتیجه پژوهشی را منتشر کرد که مطابق آن در موج سوم پاندمی در آلمان، به خاطر پیشرفت واکسیناسیون عمومی جلوی مرگ ۳۸ هزار و ۳۰۰ نفر گرفته شده است.

بر این پایه بسیاری معتقدند جلوگیری از واردات واکسن توسط خامنه‌ای باعث مرگ هزاران نفر در ایران شده که می‌شد با واکسیناسیون جلوی آن را تا حدود زیادی گرفت.

مقام‌های دانشگاهی در برخی مناطق ایران، مانند استان ایلام نیز به تازگی گفته‌اند حدود ۹۸ درصد قربانیان بیماری کووید۱۹ افراد واکسینه نشده بوده‌اند.

ادامه کاهش موارد ابتلا

به گزارش مرکز روابط عمومی وزارت بهداشت در  ۲۴ ساعت منتهی به یکشنبه، ۲۱ شهریور ۲۰ هزار و ۲۱۹ مورد جدید ابتلا به کرونا در ایران شناسایی شده است. تعداد مبتلایان جدید دوم شهریور ماه تقریبا دو برابر بود.

روند کاهشی موارد ابتلا و بستری در چند هفته اخیر با اندکی نوسان به طور محسوسی ادامه داشته، اما شمار قربانیان روزانه همچنان بالاست و در شبانه‌روز گذشته ۴۸۷ نفر اعلام شده است.

مطابق تجربه‌ها و پژوهش‌های بین‌المللی افزایش واکسیناسیون به میزان زیادی جلوی ابتلای شدید به بیماری کووید۱۹ و مرگ بر اثر ابتلا به آن را می‌گیرد. اما برای این کار باید درصد بالایی از جمعیت به طور کامل واکسینه شده باشند.

از جمعیت حدود ۸۴ میلیون نفری ایران تعداد کسانی که به طور کامل واکسینه شده‌اند در روز ۲۱ شهریور ۱۲ میلیون و ۱۰۴ هزار نفر اعلام شد. انتظار می‌رود در صورت ادامه واردات واکسن و واکسیناسیون به شکل روزهای اخیر پیش از پایان امسال همه جمعیت واجد شرایط ایران به طور کامل واکسینه شده باشند.