بررسی وضعیت تجارت ایران با کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای نشان می‌دهد که سهم ایران از این بازار با ارزش بیش از سه هزار میلیارد دلار، حتی به نیم درصد هم نمی‌رسد.

سایت «۹۰ اقتصادی» روز سه‌شنبه با بررسی حجم تجارت خارجی کشورهای عضو این سازمان گزارش داد که مجموع واردات ۸ کشور چين، هند، پاکستان، روسيه، قزاقستان، ازبکستان، قرقيزستان و تاجيکستان در سال ۲۰۲۰ حدود ۳ هزار و ۱۱۸ میلیارد دلار بوده است.

اما میزان صادرات ایران به این هشت کشور طی سال گذشته تنها ۱۲ میلیارد و ۲۶۰ میلیون دلار بوده است که کمتر از نیم‌ درصد است.

بر اساس همین گزارش، بالاترین سهم ایران از بازار این کشورها مربوط به پاکستان با ۲/۲ درصد و قرقیزستان ۱/۳ درصد بوده و سهم ایران در بازار مابقی کشورها کمتر از یک درصد و حتی نیم درصد است.

حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران، روز ۲۶ شهریورماه از پذیرفته شدن «سند عضویت دائم» ایران در سازمان همکاری شانگهای خبر داده بود، سازمانی که در سال ۲۰۰۱، توسط رهبران چین، روسیه، قزاقستان، تاجیکستان، ازبکستان و قرقیزستان پایه‌گذاری شد و کشورهای هند و پاکستان نیز در سال ۱۳۹۵ به عنوان عضو اصلی آن انتخاب شدند.

ایران از سال ۱۳۸۴ به عنوان عضو ناظر در سازمان همکاری شانگهای حضور داشت و این سازمان سال ۱۳۹۵ درخواست عضویت دائم ایران را رد کرده بود.

حکومت ایران در سال‌های اخیر با تبلیغ درباره سیاست «نگاه به شرق» برای گسترش روابط خود با چین و روسیه تلاش کرده است که سند همکاری‌های ۲۵ ساله با چین را به امضا برساند که برخی منتقدان آن را «فروش ایران به چین» توصیف کردند و سند همکاری‌ راهبردی با روسیه از جمله پروژ‌ه‌های مرتبط با این دیدگاه را که توسط علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، ترویج شده است تمدید کند.

افغانستان، مغولستان و بلاروس نیز از اعضای ناظر این سازمان هستند. از سال ۲۰۱۵ کشورهای ارمنستان، آذربایجان، نپال، کامبوج، ترکیه و سریلانکا نیز به صف متقاضیان عضویت در این سازمان پیوسته‌اند.