وزیر خارجه جمهوری اسلامی در دیدار با همتای بریتانیایی خود و در پاسخ به تقاضای آزادی نازنین زاغری بار دیگر بر لزوم بازپرداخت بدهی ۴۰۰ میلیون پوندی این کشور به ایران تاکید کرده است.
روزنامه بریتانیایی گاردین روز پنج‌شنبه، اول مهرماه، گزارش داد که در دیدار لیز تراس، وزیر خارجه بریتانیا، با حسین امیرعبداللهیان که روز چهارشنبه در نیویورک انجام شد، مقام ایرانی خواستار آن شده است که بریتانیا بدهی میلیونی خود به ایران را بپردازد و «در رفع تحریم‌ها قدم‌های جدی بردارد».
این نکته‌ای است که سخنگوی وزارت خارجه ایران نیز پنج‌شنبه شب در توییتی به آن اشاره کرد. حسین خطیب‌زاده نوشت: «همان طور که وزیر خارجه امیرعبداللهیان روشن ساخت، بریتانیا باید در رویکرد خود تغییری ایجاد کند که باید مدت‌ها پیش می‌داد.»
لیز تراس، وزیر خارجه جدید بریتانیا، وعده داده بود که در دیدار خود با همتای ایرانی‌اش در روز چهارشنبه، ۳۱ شهریور، «فعالانه» و «سرسختانه» پیگیر مسئله آزادی اتباع زندانی بریتانیایی در ایران، از جمله نازنین زاغری، شود.
دولت بریتانیا به دلیل تحویل ندادن تانک‌های مدل چیفتن که قرارداد آن بیش از چهار دهه پیش میان حکومت پهلوی و دولت وقت بریتانیا امضا شده بود، حدود چهارصد میلیون پوند به ایران بدهکار است.
نازنین زاغری، زندانی دوتابعیتی، در فروردین ۹۵ در پایان سفرش به ایران که برای دیدار با خانواده رفته بود، در فرودگاه تهران به اتهام «جاسوسی» بازداشت و به پنج سال زندان محکوم شد. حال از چند ماه پیش، با وجود پایان یافتن دوران محکومیت خانم زاغری، حکومت ایران پرونده تازه‌ای علیه او گشوده است.
ریچارد رتکلیف، همسر نازنین زاغری، همواره تأکید داشته است که جمهوری اسلامی تلاش کرده است از همسرش به عنوان گروگان برای دریافت ۴۰۰ میلیون پوند استفاده کند.
موضوع آزادی یا تبادل زندانیان دوتابعیتی در ایران در ماه‌های گذشته بارها مطرح شده است. اما در مردادماه سال جاری وب‌سایت نور نیوز، نزدیک به شورای عالی امنیت ملی ایران، خبر داد که مذاکراتی درباره تبادل نازنین زاغری «در قبال پرداخت بدهی‌های ایران در پرونده خریدهای تسلیحاتی» در جریان بوده، ولی تبادل زندانی با بریتانیا متوقف شده است.
اما روز پنج‌شنبه، اول مهرماه، همزمان بود با دو هزارمین روز از بازداشت و حبس خانم زاغری در ایران، و به همین مناسبت در کنار کارزار همسر و فرزند او، ریچارد و گابریلا رتکلیف، چند مقام بریتانیایی و آمریکایی هم خواستار آزادی او و دیگر زندانیان دوتابعیتی شدند.
از جمله آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، در توییتی نوشت که حکومت «ایران اکنون دو هزار روز است که نازنین زاغری -راتکلیف را بازداشت کرده است – یکی دیگر از موارد تکان‌دهنده علاوه بر (بازداشت افرادی مانند) نمازی‌ها، مراد طاهباز و عماد شرقی و دیگران. انسان‌ها ابزار چانه‌زنی نیستند.»
علاوه بر آقای بلینکن و رابرت مالی، نماینده ویژه او در امور ایران، راجر کارستنز، نماینده ویژه رئیس جمهور آمریکا در امور گروگان‌گیری، نیز در توییتی خواستار آزادی فوری نازنین زاغری، باقر و سیامک نمازی، عماد شرقی و مراد طاهباز شد.
سیامک نمازی بازرگان ۴۹ سالۀ ایرانی- آمریکایی روز ۲۲ مهر ۱۳۹۵ به اتهام «همکاری با حکومت آمریکا» بازداشت و زندانی شد و پدر ۸۴ ساله‌اش، باقر نمازی، نیز که برای کمک به آزادی او به ایران رفته بود، یک سال بعد دستگیر شد.
به این افراد باید نام انوشه آشوری را نیز اضافه کرد، مهندس بازنشسته ۶۷ سالهای که تابعیت مضاعف بریتانیا را دارد و سال ۱۳۹۶ که برای دیدار با مادرش به ایران سفر کرد بازداشت و به اتهام جاسوسی به ۱۰ سال حبس محکوم شد.
حکومت ایران در سالهای اخیر تعداد زیادی از اتباع خارجی و ایرانی‌های دو تابعیتی را به اتهام‌های گوناگون از جمله جاسوسی، همکاری با نهادهای امنیتی خارجی و یا اقدام علیه نظام بازداشت کرده و برخی از این افراد با زندانیان ایرانی در کشورهای دیگر مبادله شده‌اند.