رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه با اسحاق هرتسوگ همتای اسرائیلی خود پیرامون مناسبات دو کشور و مسائل منطقهای رایزنی و تبادل نظر کرد. این گفتوگوی تلفنی پس از آزادی دو شهروند اسرائیلی از زندانهای ترکیه انجام گرفت.
دفتر ارتباطات ریاست جمهوری ترکیه روز پنجشنبه ۲۷ آبان (۱۸ نوامبر) از گفتوگوی رئیس جمهوری ترکیه با همتای اسرائیلی او خبر داد.
اردوغان در این مکالمه تلفنی گفت: «برقراری مجدد فرهنگ صلح و همزیستی در منطقه ضروری است و از این لحاظ گسترش روابط اسرائیل و فلسطین و آغاز روند صلح اولویت دارد.»
اسحاق هرتسوگ ریاست جمهوری اسرائیل نیز با صدور اطلاعیهای فضای گفتوگوی روسای جمهوری دو کشور را مثبت ارزیابی کرده و برای ادامه مذاکرات فراگیر در مورد مسائل مرتبط با صلح در منطقه و روابط دوجانبه و منطقهای ابراز خرسندی کرده است.
گفتوگوی تلفنی اردغان و هرتسوگ پس از آزادی یک زوج اسرائیلی از زندانهای ترکیه انجام گرفت. این زوج اسرائیلی که برای گذاراندن تعطیلات خود به ترکیه آمده بود به اتهام جاسوسی برای اسرائیل در استانبول دستگیر شدند. اسرائیل از اردوغان برای آزادی این زوج تشکر کرد.
ماجرای “جاسوسی” زوج اسرائیلی در استانبول
“اشپیگل آنلاین” آلمان درباره این زوج اسرائیلی نوشته است برای موردی و ناتالی اوکنین، تعطیلات ترکیه به یک کابوس تبدیل شده است. بر اساس گزارش رسانههای اسرائیل هر دو آنها راننده اتوبوس هستند و به خاطر برگزاری جشن تولد به ترکیه سفر کرده بودند.
این زوج اسرائیلی به مدت چند روز به طور جداگانه در بازداشت بودند. آنها متهم به جاسوسی برای اسرائیل شده بودند.
نفتالی بنت، نخست وزیر و ژایر لاپید، وزیر امور خارجه اسرائیل پنجشنبه شب در بیانیهای مشترک این موضوع را تائید کردند.
در این بیانیه آمده است: «پس از تلاشهای مشترک ترکیه، موردی و ناتالی اوکنین از زندان آزاد شدهاند و در راه بازگشت به اسرائیل هستند. آنها از رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه و دولت او برای همکاری و همچنین از اسحاق هرتسوگ، رئیس جمهوری اسرائیل تشکر کردند.»
موردی و ناتالی اوکنین زوج اسرائیلی که در ترکیه به اتهام جاسوسی دستگیر شده بودند
اسرائیلیها به اتهام عکاسی از خانه شخصی اردوغان در استانبول دستگیر شده بودند. آنها به همراه یک شهروند ترک متهم به جاسوسی شدند.
بر اساس گزارش رسانههای اسرائیلی ناتالی عکسی از ساختمانی که برای خانوادهاش فرستاده بود نوشته است “خانهای زیبا”.
به گفته رسانههای ترکیه، این عکس از برج تلویزیونی که چندی پیش در استانبول افتتاح شده گرفته شده است. این زوج با تمرکز بر اقامتگاه اردوغان در منطقه اسکندر، واقع در بخش آسیایی استانبول این بنا را به یکدیگر نشان دادند.
در بیانیه دولت اسرائیل گفته شده است که هیچ یک از این افراد جاسوس نیستند. اشپیگل در ادامه گزارش خود یادآور شده است که اسرائیل این گونه اظهارات را هرگز در موارد دیگر مطرح نکرده است.
در ترکیه به طور کلی عکس گرفتن از مناطق نظامی و سایر مناطق امنیتی بدون مجوز ممنوع است. در ماه اکتبر رسانههای ترکیه گزارش دادند که چندین مامور اسرائیلی دستگیر شدهاند.
روابط دو کشور از مدتها قبل پرتنش و پیچیده بوده است. در سال ۲۰۱۰ با حمله نظامیان اسرائیلی به کشتی “ماوی مرمره” ۱۰ شهروند ترک کشته شدند. اسرائیل در سال ۲۰۱۶ حدود ۲۰ میلیون دلار به قربانیان این حادثه پرداخت.
ترکیه نخستین کشور مسلمان است که در سال ۱۹۴۸ اسرائیل را به رسمیت شناخت. در دهههای اخیر نیز مجموعهای از قراردادهای اقتصادی میان دو کشور منعقد شده و مراودات تجاری آنها به طور مداوم در حال رشد بوده است.
در سال ۲۰۱۹ دو کشور در مجموع مبادلات بازرگانی بالغ بر هفت میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار داشتهاند. حجم تبادلات تجاری دو کشور بعد از آن هم بالای شش میلیارد دلار در سال بوده است.
رابطه ویژه اردوغان با هرتسوگ
رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه در اواسط ماه ژوئیه ۲۰۲۱ نیز در یک گفتوگوی تلفنی کمسابقه ۴۰ دقیقهای با همتای جدید اسرائیلی خود رایزنی کرد. او چهار ماه پیش هم بر “اهمیت زیاد مناسبات دو کشور برای ثبات و امنیت منطقه خاورمیانه” تاکید کرده بود.
اردوغان در گفتوگو با هرتسوگ بر “انتظار جامعه جهانی در زمینه ضرورت شکلگیری دو کشور مستقل در کنار یکدیگر” انگشت گذاشته بود.
اسحاق هرتسوگ رهبر سابق حزب کارگر اسرائیل از جمله حامیان ایجاد دو کشور اسرائیل و فلسطین در کنار یکدیگر به شمار میرود.