صدها نفر در ولایت فارياب در شمال افغانستان در اعتراض به بازداشت یک فرمانده مشهور محلی طالبان که متعلق به قومیت ازبک/ازبیک است، دست به اعتراض زده و در برابر دفتر والی این ولایت در میمنه، مرکز آن خیمه تحصن برپا کردهاند.
بنا به گزارش‌ها پس از انتشار “خبر دستگيری” مخدوم عالم به دستور مقام‌های طالبان، شماری از طالبان طرفدار آقای عالم اعتراض کرده و علیه نیروهای دیگر طالبان شورش کردند.
گفته می‌شود این فرمانده محلی، قبل از تصرف فاریاب از سوی طالبان مسئول نظامی طالبان در این ولایت بود و نقش اساسی در عملیات تصرف این ولایت داشت.
بلال کریمی، معاون سخنگوی طالبان در توییتی نوشته است که “شماری از مردم پس از دستگیری فردی توسط استخبارات تظاهرات کردند، اما اوضاع تحت کنترل است.
او افزوده است که “مردم متقاعد شده اند و مشکلی در حال حاضر وجود ندارد.”
عکس‌ها و ویدیوهایی از این اعتراضات امروز در فاریاب به بی‌بی‌سی رسیده است که نشان می‌دهد معترضان مسلح هستند.
گفته می‌شود مخدوم عالم شب گذشته به دستور ملا فاضل، معاون وزارت دفاع طالبان بازداشت شده است.
در همین حال، عنایت‌الله خوارزمی، سخنگوی وزارت دفاع طالبان در پاسخ به پرسش بی‌بی‌سی این خبر را رد کرده بود.
طالبان حضور شماری از افراد متعلق به اقوام غیرپشتون در صفوف نیروهای خود را دلیلی بر “فراگیر” بودن دولت طالبان خوانده‌اند.
عبدالسلام حنفی، معاون رئیس‌الوزرای طالبان نیز متعلق به قومیت ازبک است.
در ویدیویی که به دست رسانه‌ها رسیده، نورالله، روحانی حامی طالبان در تجمعی در میمنه خواهان رهایی مخدوم عالم می‌شود و می‌گوید: “پس از این همه خدمات که او انجام داده، آیا این جزای اوست؟”
او هشدار می‌دهد که اگر این فرمانده طالبان آزاد نشود، اوضاع فاریاب خراب خواهد شد.
گزارش‌هایی نیز شبکه‌های اجتماعی دست به دست شده مبنی بر این که طالبان اوزبیک/ازبک، در نقاط مختلف شهر میمنه دیگر اعضای طالبان را که عمدتا پشتون هستند، خلع سلاح کردهاند.
داوود قاریزاده، بی‌بی‌سی
بازداشت مخدوم عالم از فرماندهان شناخته شده ازبک/ازبیک‌تبار طالبان در شمال افغانستان، بی‌اعتمادی بین طالبان پشتون و ازبک/ازبیک را بیش از پیش افزایش خواهد داد. نشانه‌هایی از شکننده بودن رابطه بین این دو قوم در صفوف طالبان همیشه وجود داشته است.
به گفته منابع موثق، نارضایتی طالبان ازبک‌تبار در ماه‌های اخیر بیشتر شده است. مخدوم عالم از جمله فرماندهان مهم طالبان است که نقش اصلی در پیشروی‌های برق‌آسای پنج ماه پیش طالبان در ولایت‌های شمالی افغانستان داشت. حتی والی پیشین فاریاب گفته است که سقوط ولایت‌های فاریاب، جوزجان و سرپل توسط همین فرمانده طالبان صورت گرفته است.
بسیاری از ساکنان ولایت‌های شمالی افغانستان ازبک هستند و طالبان به خوبی از نفوذ فرماندهان مثل مخدوم عالم در این مناطق آگاه است. اعتراض‌های فاریاب بدون شک زنگ خطر را برای طالبان به صدا در آورد. طالبان ممکن است اعتراض‌ها را کنترل کند اما نارضایتی‌ها و بی‌اعتمادی روزافزون طالبان ازبک‌تبار، این گروه را با چالش‌های بسیار جدی روبرو خواهد کرد.
فاریاب، ولایتی عمدتا ازبک و ترکمن‌نشین است و در دولت پیشین نیز اعتراضات مردم محلی در مورد والی تعیین شده از کابل “بدون مشورت با بزرگان و نمایندگان” این ولایت در نهایت به تبدیل والی از فاریاب انجامید.
مارشال عبدالرشید دوستم که پس از تسلط طالبان از افغانستان فرار کرد نیز نفوذی قابل توجه در این ولایت دارد.