خلیفه بن زاید آل نهیان، رئیس امارات متحده عربی و حاکم ابوظبی روز جمعه در سن ۷۳ سالگی درگذشت.
او از زمان تاسیس امارات متحده عربی در سال ۱۹۷۱، دومین رئیس این کشور بود.
شیخ خلیفه که بزرگترین پسر شیخ زاید بود، در سال ۲۰۰۴ میلادی و در پی مرگ پدرش به این مقام رسیده بود.
در پی درگذشت شیخ خلیفه در امارات ۴۰ روز عزای عمومی و سه روز تعطیلی رسمی اعلام شد.
او در سال ۲۰۱۴ سکته مغزی کرده بود و از آن زمان، به دلیل بیماری در اداره امور کشور نقش مهمی ایفا نکرد.
اما در عین حال شیخ خلیفه همچنان عناوین رسمی خود را حفظ کرده بود.
در این مدت محمد بن زاید، یکی دیگر از فرزندان شیخ زاید و برادر کوچکتر شیخ خلیفه که ولیعهد امارت ابوظبی بود، اداره این کشور را در دست گرفت.
امارت ابوظبی، بزرگترین امارت در میان هفت امارتی است که با هم «امارات متحده عربی» را تشکیل دادهاند.
بر اساس قانون اساسی امارات، کسی که اداره ابوظبی را برعهده دارد، رئیس کشور نیز هست و کسی که اداره دبی را بر عهده دارد، همواره رئیس دولت یا نخستوزیر کشور خواهد بود.
این مقامها در امارات مادامالعمر هستند و شهروندان در انتخاب حاکم یا رئیس دولت هیچ نقشی ندارند.
ضمن اینکه حکومت هر امارت نیز بر عهده یک خانواده است و پست حاکم، به شکل موروثی درون این خانوادهها دست به دست میشود.
انتظار میرود که به سرعت محمد بن زاید جانشین شیخ خلیفه شود و به شکل رسمی حکومت ابوظبی و امارات متحده عربی را به دست بگیرد.
محمد بن زاید در هفت سال اخیر عملا اداره کشور را در دست داشت و همواره به عنوان «حاکم دوفاکتوی» امارات توصیف میشد.
از سال ۲۰۰۶، شیخ محمد بن راشد آل مکتوم که حاکم دبی است، نخستوزیر امارات بوده و تغییر رئیس، اثری بر موقعیت او ندارد.
شیخ خلیفه که بود؟
شیخ خلیفه، بزرگترین پسر شیخ زاید از نخستین همسرش سلامه بنت بطی بود که در سال ۱۹۴۸ به دنیا آمده بود.
او که تحصیلکرده یک آکادمی نظامی در بریتانیا بود، سه سال بعد از کودتای شیخ زاید علیه برادرش شیخ شخبوط، در سال ۱۹۶۹ به مقام ولیعهدی امارت ابوظبی رسید.
بعد از اینکه امارات متحده عربی در سال ۱۹۷۱ تاسیس شد، او ابتدا پستهای مختلفی مانند وزیر دفاع و وزیر دارایی در درون کابینه ابوظبی را برعهده داشت.
بعد از اصلاحات ساختاری امارات و تبدیل شدن کابینه ابوظبی به «شورای اجرایی» او همواره نقش نفر دوم این شورا را بعد از پدرش بازی میکرد.
در سالهای پایانی حکومت شیخ زاید، بیماری و کهولت سن او موجب شد تا نقش شیخ خلیفه در اداره کشور آرام آرام پررنگتر شود.
شیخ خلیفه در عین حال به سیاستهای پدرش وفادار بود و چه در سالهای پایانی قدرت شیخ زاید و چه در ۱۰ سالی که خود در قدرت بود، تغییرات خارقالعادهای در این سیاستها ایجاد نکرد.
تا پیش از سال ۲۰۱۴ و سکته مغزی، شیخ خلیفه یکی از قدرتمندترین و ثروتمندترین رهبران در میان کشورهای عربی خلیج فارس محسوب میشد.