کمیته پیگیری بازداشتشدگان در گزارشی که روز سهشنبه، ۲۷ دیماه، منتشر کرد با اشاره به این که بسیاری از افراد در استان سیستان و بلوچستان شناسنامه ندارند، نوشت که حکومت جمهوری اسلامی از این امر به عنوان «ابزاری برای شکنجه» سوء استفاده میکند.
این کمیته که از آغاز دور جدید اعتراضات در ایران در چهار ماه پیش تشکیل شده و آمار بازداشتیها در جریان سرکوب اعتراضات را جمعآوری میکند در گزارش خود تاکید میکند که سیستان و بلوچستان علاوه بر بیشترین کشتهها، یکی از استانهایی است که بیشترین بازداشتها را نیز داشته است.
در این گزارش آمده است: «به دلیل تعداد بالای افراد بیشناسنامه در استان سیستان بلوچستان و با توجه به اخبار منتشره توسط مقامات رسمی و منابع محلی، میتوان گفت تعداد بیشناسنامهها در میان بازداشتیها بالاست. همین مسئله (نداشتن سند هویتی)، پیگیری وضعیت این بازداشتیها را بسیار دشوار کرده است.»
به نوشته این کمیته، در برابر افراد بدون شناسنامه، «نهادهای قضایی و امنیتی دست بازتری برای اجرای روندهای قضایی غیرعادلانه و تبعیضآمیز که به رویهای معمول در کشور بدل شده است، دارند».
یکی از اشکال این نوع شکنجه، به نوشته کمیته پیگیری، این است که «افراد بدون شناسنامه در زمان بازداشت به بهانه «غیرایرانی بودن» تهدید به «اخراج از کشور میشوند».
کمیته پیگیری بازداشتشدگان همچنین به نقل از یک منبع آگاه در استان سیستان و بلوچستان نوشت: «طی چند ماه اخیر، افراد با شناسنامهای که در حاشیه شهرها بازداشت شدند، هم تهدید به منع خدمات شدهاند. به این معنا که این افراد تهدید میشوند که شناسنامهشان ضبط شده و بدین ترتیب امکان بهرهمندی از خدمات ارائهشده به یک شهروند ایرانی را نخواهند داشت.»
در همین زمینه در نیمه دیماه روابط عمومی اداره کل اطلاعات سیستان و بلوچستان اعلام کرد که صد نفر در زاهدان که این اداره آنها را «اراذل و اوباش»، «سارقان مسلح» و «اتباع بیگانه غیرمجاز» میخواند با همکاری سپاه و نیروی انتظامی بازداشت شدهاند.
این اداره در ادامه گزارش خود بیشتر این بازداشتشدگان را «اتباع بیگانه غیر مجاز» خوانده و با استفاده از ادبیات رایج مقامات جمهوری اسلامی مدعی شده بود که آنها «نقش موثری در ناامنی، ایجاد رعب و وحشت و سرقتهای به عنف در زاهدان داشتهاند».
این افراد نزدیک به سه ماه پس از «جمعه خونین زاهدان» و پس از برگزاری ۱۳ جمعه اعتراضی بازداشت شدند.
در مرگبارترین حمله نیروهای حکومتی جمهوری اسلامی به معترضان که در سیستان و بلوچستان رخ داد و به «جمعه خونین زاهدان» مشهور شد، به گفته عفو بینالملل، «حداقل ۸۲ معترض بلوچ و افراد عادی در اعتراضات خیابانی زاهدان» کشته شدند.
منابع محلی آمار قربانیان تیراندازی این روز را بالاتر از ۹۲ نفر اعلام کردند.
کمیته پیگیری بازداشتشدگان نیز تصریح میکند که بالاترین آمار کشتهشدهها مربوط به استان سیستان و بلوچستان است و این استان، «بعد از تهران، کردستان و آذربایجان غربی» بیشترین تعداد بازداشتی را از ابتدای اعتراضات تاکنون داشته است.