در نخستین سالگرد کشته شدن ١٧٨ سرنشین هواپیمای بوئینگ مسافربری اوکراین توسط سپاه پاسداران، نشریۀ فرانسوی لوموند مطلبی منتشر کرده دربارۀ خودداری مقامات تهران از انتشار گزارش تحقیق دربارۀ چگونگی وقوع این فاجعه.
لوموند یادآوری میکند که در هشتم ژانویه ٢٠٢٠ سپاه پاسداران همزمان با موشک باران پایگاه نیروهای آمریکایی در عراق، یک هواپیمای مسافربری اوکراین را با دو موشک زمین به هوا در اطراف تهران ساقط کرد که در نتیجۀ آن کلیۀ سرنشینان هواپیما کشته شدند. لوموند تصریح میکند : در حالی که سپاه پاسداران طی سه روز نقش خود را در این واقعه انکار میکرد، عاقبت به دلیل فاش گوییهای منابع اطلاعاتی غرب ناگزیر از پذیرش نقش خود در فاجعه شد.
با این حال، لوموند تصریح کرده که یک سال بعد از این فاجعه جمهوری اسلامی ایران همچنان از انتشار گزارشی روشن و رسمی دربارۀ این واقعه خودداری میورزد، هر چند در این فاصله قوۀ قضائیه ایران، کسانی را که در اعتراض به این فاجعه تظاهرات کردند بعضاً به پنج سال حبس محکوم کرده است.
پیام جمشیدی که خواهر سی و دو سالهاش، شادی، را در این فاجعه از دست داده به خبرنگار لوموند گفته است : “بر اساس قوانین بینالمللی کشوری که در آن سقوط هواپیما روی می دهد موظف به تهیه و انتشار تحقیقات است. اما، در این مورد مشخص طلب چنین گزارشی از جمهوری اسلامی به این میماند که از قاتل بخواهیم در مورد قتل خود تحقیق کند.” پیام جمشیدی با اشاره به اظهارات متناقض رهبران جمهوری اسلامی دربارۀ ساقط شدن هواپیمای اوکراینی افزوده است که هر آنچه در این باره از سوی مقامات جمهوری اسلامی اعلام شده دروغین است.
لوموند سپس از قول خانواده های قربانیان افزوده است که بلافاصله پس از ساقط شدن هواپیمای اوکراینی، مقامات جمهوری اسلامی با بولدوزر محل فاجعه را مسطح و باصطلاح پاک کردند، در حالی که انجام تحقیق نیازمند این بود که محل حادثه دستنخورده باقی بماند. به همین خاطر پیام جمشیدی تأکید کرده که خانوادههای قربانیان واقعه امیدی ندارند که تحقیق در مورد سقوط هواپیمای اوکراینی در ایران پیشرفت کرده و به جایی برسد. پیام جمشیدی اضافه کرده است که خاکسپاری برخی قربانیان واقعه تحت فشار مأموران اطلاعاتی ایران با سرعت صورت گرفت تا مبادا به این مناسبات عزاداری خانوادههای قربانیان به اعتراض سیاسی تبدیل شود و به همین خاطر در نخستین سالگرد سقوط هواپیمای اوکراینی دستگاه ها و مأموران اطلاعاتی ایران به تهدید خانواده های قربانیان روی آوردند تا از وقوع هرگونه اعتراض سیاسی از جانب آنان جلوگیری به عمل آورند.
یک سال بعد از این فاجعه جمهوری اسلامی ایران ساقط شدن هواپیمای مسافربری اوکراین را نتیجۀ خطای انسانی در سامانۀ رهیابی یک واحد پدافند هوایی سپاه پاسداران اعلام کرده است. در هفته های گذشته مقامات ایران اعلام آمادگی کردند که مبلغ ١٥٠ هزار دلار غرامت به هر یک از خانواده های قربانیان هواپیمای ساقط شدۀ اوکراینی بپردازند. خانوادههای قربانیان تلاش تهران را اقدامی در جهت بستن پرونده بدون برملا کردن مسببان این حادثه می دانند و میگویند که آنان چنین خونبهایی را نمیپذیرند و در عوض خواستار فشار جامعۀ بینالمللی بر رژیم ایران هستند تا مسببان و مجریان این جنایت معرفی و محاکمه شوند. یک عکاس-خبرنگار ایرانی در پایان به لوموند گفته است که ساقط شدن هواپیمای اوکراینی توسط سپاه پاسداران نگاه او را برای همیشه به همه چیز تغییر داد. او گفته است : “از این پس و بعد از کشتن بی گناهان در آسمان، دیگر هیچ اقدامی از جانب حکومت اسلامی به نظر او ناممکن نمی رسد.”
در نخستین سالگرد ساقط شدن هواپیمای اوکراینی سپاه پاسداران با انتشار بیانیهای آمریکا را مسئول این فاجعه خواند و گفت که اگر ارتش آمریکا قاسم سلیمانی را در چند روز جلوتر در سوم ژانویه به قتل نمیرساند فاجعۀ هواپیمای اوکراینی نیز هرگز رُخ نمیداد.