دولت اوکراین گام اول را در راستای وضع تحریمهای گسترده و طولانیمدت علیه ایران برداشته است تا به گفته معاون اول نخستوزیر این کشور، جمهوری اسلامی به علت حمایت تسلیحاتی از روسیه «تنبیه» شود.
همزمان با استفاده مجدد پهپادهای انتحاری ساخت ایران توسط روسیه برای حمله به جنوب اوکراین، یولیا سویریدنکو روز سهشنبه پنجم اردیبهشت اعلام کرد دولت در مصوبهای از شورای امنیت ملی اوکراین خواسته است تا تحریمهای گستردهای را به مدت ۵۰ سال علیه ایران وضع کند.
اوکراین پیش از این چند شخصیت حقیقی و حقوقی جمهوری اسلامی را تحریم کرده بود. در آخرین مورد روز دوم اردیبهشت نهاد ریاستجمهوری اوکراین اعلام کرد که دو تن از شهروندان ایرانی هدف این تحریمها قرار گرفتهاند.
مقامات اوکراینی معتقدند که ایران تنها حامی تسلیحاتی روسیه است.
استان زاپوریژیا سهشنبه شب هدف حملات گسترده ارتش روسیه قرار گرفت. گفته شده که در این حملات از دستکم هفت پهپاد «شاهد-۱۳۶» استفاده شده است. گرچه حملات یاد شده تلفات جانی درپی نداشته اما با تخریب بیش از ۴۰ ساختمان مسکونی و زیرساختهای غیرنظامی همراه بوده است.
«شاهد-۱۳۶» یک پهپاد کوچک با قابلیت انفجار و هدایت خودکار است که ایران در اختیار روسیه قرار داده است.
روسیه ماههاست که با پهپادهای ساخت ایران بهصورت گستردهای زیرساختهای غیرنظامی و مناطق مسکونی اوکراین را هدف قرار میدهد و نیروی هوایی این کشور نیز تاکنون بیش از ۵۰۰ پهپاد ایرانی را ساقط کرده است؛ موضوعی که کشورهای غربی نیز آن را تایید و چندین بسته تحریمی علیه ایران اعمال کردهاند.
معاون اول نخستوزیر اوکراین در بیانیهای در این زمینه تصریح کرد تهران تحریمهایی که اوکراین علیه شخصیتهای حقوقی و حقیقی ایرانی اعمال کرده است را جدی نگرفته و همچنان به تحویل تسلیحات مورد نیاز ارتش روسیه برای استفاده در اوکراین ادامه میدهد.
او تاکید کرد اوکراین در گام جدید پیامی جدیتر میفرستد و خواهد کوشید حمایت کشورهای بیشتر از این تحریمها را تضمین کند تا تهاجم روسیه علیه اوکراین بدون مجازات نماند.
این تحریمها مواردی از قبیل ممنوعیت انتقال فنآوری و سرمایهگذاری در ایران و یا شرکتهای مرتبط با این کشور، ارائه خدمات به سیستمهای پرداختی و نقلوانتقال پول توسط شهروندان ایرانی، حملونقل هوایی نهادهای مرتبط با جمهوری اسلامی، کالاهای نظامی و یا کالاهای با کاربرد دوگانه، را در بر خواهد گرفت.
مقامات ارتش اوکراین معتقدند که روسیه محموله جدیدی از تسلیحات نظامی ایران را دریافت کرده و همزمان تاکتیک حملات خود با پهپادهای «شاهد-۱۳۶» را تغییر داده است.
یوری ایگنات، سخنگوی نیروی هوایی اوکراین، به خبرنگاران گفته است که برخلاف هفتههای پیش که دهها «شاهد -۱۳۶» شبانه به اوکراین حملهور میشدند، اکنون چند پهپاد عمدتاً برای شناسایی پدافند هوایی پرتاب میشوند و متعاقباً نیروهای روس با پهپاد یا موشک، سامانههای دفاع هوایی را هدف قرار میدهند.
در همین زمینه نگرانیهای زیادی در زمینه حمایت چین از روسیه وجود دارد. با وجود این، ولودیمیر زلنسکی روز چهارشنبه برای نخستین بار پس از آغاز حملات روسیه به اوکراین، با همتای چینی خود تلفنی گفتوگو کرد.
رئیسجمهور اوکراین حاصل این گفتوگو را مثبت ارزیابی کرد.
مقامات جمهوری اسلامی همواره اتهام حمایت تسلیحاتی از روسیه را رد کردهاند. حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران، روز سهشنبه در دیدار با معاون دبیرکل سازمان ملل، با اشاره به جنگ روسیه علیه اوکراین، مجدداً ادعا کرد که ایران به هیچ طرفی کمک نظامی نمیکند.
در سال میلادی ۲۰۲۱ و پیش از جنگ، تجارت اوکراین با ایران بالغ بر ۷۲۰ میلیون دلار بود که ۹۷ درصد آن به صادرات غلات و محصولات کشاورزی اوکراین به ایران اختصاص داشت.
تحریمهای جدید اوکراین پس از آنکه دبیر شورای امنیت ملی اوکراین و همچنین رئیسجمهور و پارلمان اوکراین آن را تأیید کنند اجرایی خواهد شد.