در پی تحرکات اخیر ایران جهت توقیف کشتی‌ها در تنگه هرمز و همچنین تنش‌های هوایی میان آمریکا و روسیه بر فراز سوریه چندین فروند جنگنده آمریکایی افـ۳۵ در منطقه تحت پوشش “سنتکام” در خاورمیانه مستقر شدند.
ستاد فرماندهی مرکزی ایالات متحده آمریکا (سنتکام) از استقرار جنگنده‌های فوق پیشرفته افـ۳۵ در خاورمیانه خبر داده است.
هدف از استقرار این جنگنده‌ها تقویت نیروی هوایی فرماندهی مرکزی ایالات متحده در منطقه و حفاظت از ناوبری در پی توقیف نفتکش‌ها در نزدیکی تنگه هرمز توسط ایران اعلام شده است.
نیروهای هوایی ایالات متحده در بیانیه‌ای اعلام کرده این جنگنده‌ها همچنین درعملیات آمریکا در سوریه به خدمت گرفته می‌شوند. در هفته‌های اخیر میان آمریکا و روسیه در آسمان سوریه تنش‌هایی رخ داده است. سنتکام پیش‌تر جنگنده‌های روسی را به ایجاد مزاحمت برای پهپادهای آمریکایی و “رفتار ناامن و غیرحرفه‌ای” در آسمان سوریه متهم کرده بود.
مایک اندروز، سخنگوی نیروی هوایی مرکزی (AFCENT) آمریکا می‌گوید: «ظرفیت و قابلیت افزون‌شده افـ۳۵ این امکان را به ایالات متحده می‌دهد که در صورت لزوم در حریم هوایی مورد نظر در منطقه مأموریت پرواز کند.»
خبر استقرار این جنگنده‌ها نخستین بار هفته گذشته توسط وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) به عنوان بخشی از مأموریت نیروهای این کشور در منطقه بعد از تلاش ایران برای توقیف یک کشتی تجاری در اوایل ماه جاری مطرح شد.
لوید آستین، وزیر دفاع آمریکا پیش از این اعلام کرده بود که در واکنش به تلاش‌های جمهوری اسلامی برای توقیف کشتی‌های تجاری در خلیج فارس و تنگه هرمز دستور اعزام جنگنده‌های افـ۳۵ و افـ۱۶، ناوشکن‌مجهز به موشک‌های هدایت‌شونده و تفنگداران دریایی به منطقه را صادر کرده است.
مایکل کوریلا، فرمانده سنتکام نیز با تأکید بر تعهد کشورش بر تضمین آزادی ناوبری در آبراه‌های مهم جهان گفته بود، هدف از اعزام این نیروها حفاظت از جریان آزاد تجارت بین‌المللی با همکاری با شرکای منطقه‌ای و برقراری نظم بین‌المللی مبتنی بر قانون است.
در حال حاضر چهار اسکادران جنگنده در سنتکام وجود دارد که شامل دو اسکادران افـ۱۶، یک اسکادران ای ـ۱۰ و یک اسکادران افـ۳۵ می‌شود.
با افزایش توقیف کشتی‌ها در تنگه هرمز توسط ایران پنتاگون نیز چندین حنگنده افـ۱۶را به جنگنده‌های ای ـ۱۰ خود که به نیروی دریایی ایالات متحده در گشت‌زنی در آسمان خلیج فارس کمک می‌کنند افزود.
سخنگوی نیروی هوایی مرکزی گفت: «در هماهنگی با متحدان و شرکای منطقه‌ای و نیروی دریایی ایالات متحده جنگنده‌های افـ۳۵ به ای ـ۱۰ها و افـ۱۶ها خواهند پیوست که در حال حاضر به نظارت بر تنگه هرمز کمک می‌کنند.»
از سال ۲۰۱۹ و با افزایش تنش میان ایالات متحده و ایران، جمهوری اسلامی مجموعه‌ای از حملات به کشتی‌ها در آب‌های استراتژیک خلیج فارس را ترتیب داده و چندین نفتکش و کشتی تجاری را در آب‌های تنگه هرمز و حوالی آن توقیف کرده است.
بنا بر داده‌های نیروی دریایی ایالات متحده، جمهوری اسلامی در دو سال اخیر حدود ۲۰ کشتی تجاری با پرچم‌های بین‌المللی را مورد آزار و تهاجم قرار داده یا توقیف کرده است.
آمریکا چنین اقداماتی را “تهدیدی آشکار برای امنیت دریایی منطقه و اقتصاد جهانی” می‌داند.
اما جمهوری اسلامی توقیف این کشتی‌ها را با اتهاماتی مانند “آلوده کردن محیط زیست”، “برخورد با تأسیسات دریایی یا شناورها” یا “نقض اصول و قواعد دریانوردی” توجیه می‌کند.
تهران بارها تهدید کرده که تنگه هرمز را می‌بندد. این تنگه نقشی کلیدی در تجارت منطقه دارد و حدود ۲۰ درصد تولیدات نفتی دنیا از این آبراه عبور می‌کند.