دادگاه کوبانی روز گذشته در زندان سینجان برگزار شد که هم در داخل و هم در خارج از سالن دادگاه با حواشی مختلفی همراه بود. در این گزارش به این دادگاه و حواشی آن پرداخته ایم.
از صبح زود پلیس مقابل زندان سینجان محل برگزاری دادگاه تجمع کرد. با آمدن اعضای حزب دموکراتیک خلق (HDP) و وکلای آنها پلیس با درست کردن سد سپر مانع دسترسی خبرنگارها به اعضای HDP و نمایندگان شد. پس از آن پلیس کم کم فاصله بین خبرنگارها با تیم HDP را بیشتر کرد و مانع خواندن بیانیه به وسیله روسای HDP شد. نمایندگان و وکلای HDP از جمله محمود طغرل سعی در گفتگو با پلیس داشتند تا آنها را اقناع کنند تا به روسای HDP برای حرف زدن با مخاطبینشان و ایراد بیانیه اجازه بدهند. با این همه پلیس با فریاد کشیدن و خشونت مانع این کار شد.
به گزارش خبرنگار “آنکا”همزمان با این اتفاق گروهی دیگر از افراد در حالی که بر علیه HDP شعار می دادند مقابل در زندان تجمع کردند. آنها بدون اینکه پلیس مانعشان بشود بیانیه ای بر علیه HDP خواندند. معترضین شعار می دادند: «دمیرتاش تروریست، PKK تروریست».
گوکچر تاهینجی اوغلو خبرنگار T24 در گزارش تصویری خود گفت که از اولین ساعت های روز در ورودی های مختلف منطقه سینجان آنکارا که زندان سینجان در آن واقع است کنترل پلیس وجود داشته است.
خبرنگار T24 مشاهدات خودش را اینگونه توصیف کرد: «از اولین ساعت های صبح بین افرادی که در اینجا منتظر بودند و پلیس تشنج به وجود آمد. اولین تشنج وقتی بود که مدحت سنجر می خواست بیانیه ارائه بدهد و پلیس ها مانع این کار شدند و او نتوانست صدایش را به خبرنگارها برساند. دومین تشنج وقتی به وجود آمد که اعضای HDP و وکلا می خواستند وارد سالن شوند. با این که با توجه به تعداد زیاد افراد حاضر در این دادگاه از روزها قبل تعداد مختلفی سالن برای این دادگاه آماده شده بود، باز هم اجازه ورود وکلا را ندادند. دادگاه گفت به دلیل همه گیری تعداد افراد محدودی را در سالن می توانیم بپذیریم. وکلا اعتراض کردند و خواستند در یک سالن دیگر نشسته و در دادگاه شرکت کنند که به این هم اجازه داده نشد. وکلا اعتراض کردند که این همه پلیس داخل سالن حضور دارد فقط برای ما جا نیست؟»
خبرنگار T24 ادامه داد: «قرار بود ساعت 9:30 صبح دادگاه آغاز شود ولی این موضوع به ساعت های ظهر کشیده شد. تعداد معدودی از وکلا که اجازه ورود به سالن را پیدا کرده بودند هم اجازه دفاع از موکلین خود را پیدا نکردند.»
محمود طغرل نماینده HDP در مصاحبه با “دریا اوک آتان” خبرنگار “آرتی تی وی” با اشاره این که این یک پرونده قضایی نیست بلکه یک پرونده سیاسی است گفت: «وکلای ما را به داخل سالن راه ندادند. همچنین با وضعیتی توهین آمیز دوستان ما را که به عنوان متهم در دادگاه حاضر شده بودند تشخیص هویت کردند. دادگاه با وجود اعتراض وکلای ما به این که در دادگاه حضور ندارند، برگزار شد.» طغرل همچنین درباره دلایل برگزاری دادگاه کوبانی و تشکیل پرونده قضایی برای اعضای HDP توضیح داد.
در این اثنا صفحه رسمی حزب کارگر با انتشار تصویری که در آن رئیس این حزب در کنار گروه HDP به دادگاه می رود نوشت ارکان باش و احمد شیک نمایندگان حزب کارگر نیز از نزدیک این دادگاه را دنبال می کنند. همچنین سزگین تانری کولو، علی حیدر حقوردی، ثروت اونسال نمایندگان حزب جمهوری خواه خلق (CHP) و اعضای کمیسیون حقوق بشر مجلس، به علاوه سمرا دینچر عضو شورای CHP نیز در این دادگاه حضور پیدا کردند.
در کنار 1200 وکیل این پرونده، کانون های وکلای 15 شهر مختلف با متهمان دادگاه کوبانی اعلام همبستگی کرده و بیانیه مشترکی در حمایت از اعضای HDP و دمیرتاش صادر کردند. آنها در این بیانیه عنوان کردند که دستگیری دوباره دمیرتاش در 20 سپتامبر 2019 نشان دهنده این است که دادگستری به ابزاری در دست قدرت برای مداخله در امور سیاسی است و خواهان آزادی دمیرتاش بر اساس تصمیم دادگاه حقوق بشر اروپا شدند.
به این ترتیب دادگاه با حضور 108 متهم آغاز شد اما بدون حضور وکلای پرونده. بر اساس گزارش ایندیپندنت ترکی، صباحات تونجل یکی از متهمان پرونده کوبانی، وقتی رئیس دادگاه از وی سوال پرسید گفت: «من بدون حضور وکلایم به پرسش های شما پاسخ نمی دهم. شما گفتید که نیتتان خیر است. ما به حسن نیت شما نیازی نداریم. ما به قانون نیاز داریم. قانون را اعمال کنید. اجازه بدهید که وکلای ما وارد سالن بشوند.»
پس از آن سری ثریا اوندر نماینده سابق HDP گفت که او هم به دلیل نبودن وکلایش به پرسش ها پاسخ نمی دهد.
فیگن یوکسک داغ نیز در فرصت کمی که به او داده شد گفت: «باید حق دفاع کاملا ادا شود. این دادگاه با رعایت نکردن حقوق نشان داد که دارد چه نقشی ایفا می کند. ما می خواهیم وکلا در سالن حضور داشته باشند. اینطوری نمی شود محاکمه کرد…» و در این زمان دادگاه میکروفون یوکسک داغ را خاموش کرد.
در میان متهمان پرونده که همه به نوعی گفتند به پرسش ها پاسخ نمی دهند نحوه پاسخ دادن گلسر ییلدیریم توجه دادگاه را به خودش جلب کرد. طبق خبر گازته دیوار، گلسر ییلدیم پاسخ پرسش قاضی را به زبان کُردی داد و گفت: «من نمی خواهم به سوالات شما پاسخ بدهم. این دادگاه با دستور از بالا تشکیل شده است بنابراین من به سوالات شما پاسخ نمی دهم.» یک مترجم حرف های او را به ترکی ترجمه کرد.
صلاح الدین دمیرتاش رئیس سابق HDP و یکی از متهمان اصلی این پرونده که با سیستم ویدیو کنفرانس از زندان ادیرنه در دادگاه شرکت می کرد نیز در هنگام تشخیص هویت در دادگاه در پاسخ به رئیس دادگاه گفت: «عدم حضور وکلا در دادگاه بر خلاف قانون آیین دادرسی کیفری است.»
صلاح الدین دمیرتاش گفت: «ما برای حرف زدن به اینجا آمده ایم. نیامده ایم که سکوت کنیم. ما آمده ایم تا محکوم نشویم. بلکه محاکمه کنیم. از پیش از دادگاه تعداد وکلای ما مشخص بود. معلوم بود که این دادگاه شلوغ خواهد بود و هر متهم 3 وکیل خواهد داشت. می توانستید پیش از این برایش فکری کنید و این مشکل را برطرف کنید. شما هنوز هم وقت دارید این مشکل را حل کنید.
شما می توانید هر پرسشی را می خواهید بپرسید ما جواب می دهیم. ما از خودمان دفاع می کنیم. شما سال های طولانی است که دارید محاکمه می کنید…
شما پیش از این هم کودتاگران را محاکمه کردید. خدا می داند که چطور این کار را کردید اما نمی توانید کاری که با آنها کردید با ما هم بکنید. اگر می خواهید دادرسی عادلانه باشد باید اجازه بدهید که وکلای ما وارد سالن بشوند. وقتی که من هیچ وکیلی همراهم نیست چطور از خودم دفاع کنم. وکلا باید وارد سالن بشوند.»
پس از این میکروفن دمیرتاش را قطع کردند و به او اجازه حرف زدن ندادند. او نیز با همان روحیه طنز همیشگی اش با خط بزرگ روی کاغذ نوشت «128 میلیارد دلار کجا رفت؟» و آن را مقابل دوربین ویدئو کنفرانس گرفت تا همه دادگاه ببیند.
پس از این دادگاه استراحتی چند دقیقه ای داد و به وکلا اجازه داد تا در سالن حضور پیدا کنند. در همین حین در ورودی در دادگاه تنش به وجود آمد و در نهایت حتی وکلایی که در دادگاه پذیرفته نشده بودند وارد شدند.
مسعود بشتاش وکیل دمیرتاش و فیگن یوکسک داغ در دفاعیاتش گفت: «ما واقعا می خواهیم که حقیقت فاش شود. امیدواریم که هیات شما بتواند حقیقت را فاش کند. اتهامات زیادی در کیفرخواست وجود دارد که به ما ابلاغ نشده است.»
پس از آن که دو نفر دیگر از وکلا دفاعیات خود را گفتند و خواستند که دادگاه دمیرتاش و یوکسک داغ و تونجل از پرونده های دیگر جدا بشود. دادستان خواستار رد درخواست آنها شد و قاضی درخواست آنها را رد کرد. پس از آن خواندن کیفرخواست آغاز شد. رئیس دادگاه دستور داد میکروفن های متهمان را خاموش کنند و پس از آن وکلا به نشانه اعتراض دست زدند. آن ها فریاد می زدند: «نمی توان جلوی دفاع از حق را گرفت.»
بنابر کیفرخواست، دادستان برای 38 تن از متهمان این پرونده حبس ابد و برای بقیه افراد نیز 19 هزار و 680 سال حبس تعزیری درخواست کرد.
به دلیل اعتراض های وارده دادگاه یک هفته دیگر در سوم ماه می ادامه خواهد یافت.
اما
بعد از دادگاه هم دنیا تمام نشد. اردوغان بعد از جلسه هیات دولت با خوشحالی تمام قصه پیروزی اش در عملیات شمال عراق را گفت و بعد کشور را به مدت سه هفته تعطیل و حالت فوق العاده اعلام کرد. اما نگفت که مردمی که در دکان هایشان را می بندند چه باید بخورند و پول کرایه خانه هایشان را از کجا بیاورند.
علی باباجان رئیس حزب دموکراسی و توسعه با لباس های گران قیمتش رفت پشت دوربین و با محکوم کردن حکومت گفت باید به مردمی که پول ندارند برای این سه هفته خرجی بدهی. داوود اوغلو رئیس حزب آینده با همان نخوت همیشگی اش در مذمت تصمیمات اردوغان سخنرانی کرد و گفت باید به مردم فقیر کمک مالی بکنی.
بلافاصله بعد از تصمیم اردوغان هم سایت های فروش بلیط از شلوغی هنگ کردند. همه به دنبال بلیط برای رفتن به سفر بودند.
لوند گلتکین روزنامه نگار منتقد ساعت 8 و نیم شب در برنامه “ایکی یوروم” خلق تی وی با مراد صابونجو 49 دقیقه تمام پیرامون واکنش اردوغان به حرف های بایدن درباره نسل کشی ارمنی ها حرف زد و حتی یک کلمه درباره دمیرتاش و دادگاه نگفت.
صدای رئیس CHP هم در نیامد.
تنها دم غروب مرد جوانی که نقاشی دادگاه را کشیده بود نوشت: دلم می خواهد به یک خواب طولانی بروم، خیلی خسته ام، دلم می خواهد بمیرم…
نویسنده: زهرا کمیجانی