توقف بازرسیهای آژانس توسط ایران بحران هستهای جدیدی ایجاد میکند
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی: توقف همکاری ایران با آژانس میتواند پیامدهای گسترده بینالمللی داشته باشد
توقف بازرسیها و هشدار گروسی
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، در تازهترین اظهارات خود نسبت به وضعیت برنامه هستهای ایران و همکاریهای این کشور با آژانس بینالمللی انرژی اتمی هشدار داد. او در گفتوگو با بیبیسی جهانی تأکید کرد که تعهدات ایران نسبت به آژانس دائمی است و فراتر از مسئله مکانیسم ماشه، یعنی بازگشت خودکار تحریمها، میرود.
گروسی افزود که توقف همکاری ایران با آژانس میتواند بحران جدید و جدیتری در سطح بینالمللی ایجاد کند و بازسازی همکاریها پس از توقف، بسیار دشوار خواهد بود.
تعهدات ایران طبق NPT
مدیرکل آژانس یادآور شد که ایران طبق معاهده منع گسترش سلاحهای هستهای (NPT) الزامات مشخصی دارد که باید رعایت کند. عدم پایبندی به این تعهدات، اعتبار بینالمللی ایران را کاهش میدهد و میتواند باعث افزایش فشارهای سیاسی و اقتصادی شود.
دشواری بازگشت به همکاریهای پیشین
گروسی با تأکید بر دشواری بازسازی همکاریها گفت: «اگر روند بازرسیها به حالت تعلیق درآید، وضعیت بسیار جدی خواهد شد.» این نکته نشان میدهد که حتی توقف موقت همکاریها، پیامدهای طولانیمدت و پیچیدهای برای اعتماد بینالمللی و مسیر مذاکرات خواهد داشت.
ادامه مذاکرات و نقش آمریکا
مدیرکل آژانس همچنین تأکید کرد که تماسها و تبادلات بین مقامات ایران و آژانس همچنان ادامه دارد. او به فعالیتهای استیو ویتکاف، نماینده ویژه آمریکا اشاره کرد و گفت که آمریکا هنوز اراده دارد توافقی حاصل شود که روابط میان تهران و آژانس را به حالت عادی بازگرداند.
این امر نشان میدهد که مسیر مذاکرات و دیپلماسی بینالمللی همچنان باز است، هرچند چالشهای قابل توجهی وجود دارد.
تحلیلگران بینالمللی بر این باورند که توقف همکاری ایران با آژانس میتواند چند پیامد مهم داشته باشد:
- افزایش فشارهای بینالمللی: اعمال تحریمها و فشارهای اقتصادی و سیاسی بیشتر علیه ایران.
- تشدید تنشهای منطقهای: نگرانی همسایگان ایران از پیشرفتهای هستهای و افزایش تحرکات امنیتی.
- پیچیدگی مذاکرات آینده: بازگشت به میز مذاکره و اعتمادسازی زمانبر و دشوار خواهد بود.
- اهمیت دیپلماسی آمریکا: نقش فعال آمریکا و نماینده ویژه آن در کاهش تنشها و حفظ مسیر مذاکرات کلیدی است.
اظهارات گروسی نشان میدهد که توقف همکاری ایران با آژانس، پیامدهای گسترده بینالمللی و منطقهای خواهد داشت و مسیر بازگشت به همکاریهای پیشین را بسیار دشوار میکند. پایبندی ایران به تعهدات بینالمللی و نقش حیاتی آژانس در نظارت بر برنامه هستهای، از اهمیت ویژهای برخوردار است.
این وضعیت، نقطه حساسی در روند برنامه هستهای ایران است و پیامدهای آن برای سیاست داخلی، دیپلماسی بینالمللی و امنیت منطقهای میتواند بسیار گسترده باشد.