شبکه‌های اجتماعی باید با طالبان چگونه برخورد کنند؟ فیسبوک فعالیت آنها را ممنوع کرده، اما توئیتر با طالبان مماشات می‌کند. طبقه‌بندی اسلامگرایان افراطی طالبان به عنوان یک گروه تروریستی تعامل با آن را چالش‌برانگیز کرده است.
امرسون بروکینگ از اندیشکده آتلانتیک واشنگتن به شبکه خبری بلومبرگ می‌گوید، سال ۲۰۰۱ که آمریکا به افغانستان لشکرکشی کرد اینترنت در این کشور وجود نداشت و شهروندان انگشت‌شماری تلفن همراه داشتند.
او می‌افزاید اکنون چهل درصد شهروندان افغانستان به اینترنت دسترسی دارند، ۹۰ درصد از تلفن همراه استفاده می‌کنند و طالبان مدت‌هاست ظرفیت شبکه‌های اجتماعی را درک کرده و در مهم‌ترین آنها حضوری فعال دارد.
سرویس خبری شبکه اول تلویزیون آلمان “تاگس‌شاو” چهارشنبه ۱۸ اوت (۲۷ مرداد) در گزارشی به این موضوع پرداخته و از قول امرسون بروکینگ نوشته است، طالبان از سال ۲۰۱۵ در شبکه‌های واتساپ و تلگرام فعال شدند و از سال ۲۰۱۷ با استفاده از الگوی گروه تروریستی “دولت اسلامی” (داعش) به انتشار وسیع ویدئوهای تبلیغاتی می‌پردازند.
به گفته او گروه طالبان از سه سال پیش به شکل گسترده‌ای به انتشار خبرهای جعلی (Fake News) اقدام می‌کنند و این کاری است که کشورهایی مانند جمهوری اسلامی و روسیه نیز در پیش گرفته‌اند.
بنابر این گزارش غول‌های ارتباط‌های دیجیتالی به این پرسش که آیا و چگونه با حساب‌های کاربری وابسته به طالبان برخورد می‌کنند، پاسخ‌های کاملا متفاوتی می‌دهند.
پاسخ یوتیوب، زیر مجموعه شرکت گوگل به این پرسش سربسته است؛ این پلتفرم ویدئویی با اشاره به این که دولت ایالات متحده طالبان را یک گروه تروریستی طبقه‌بندی کرده می‌گوید ویدئوهای آنها را حذف می‌کند و توضیح بیشتری نمی‌دهد.
مماشات توئیتر، سخت‌گیری فیسبوک
رفتار توئیتر با طالبان کاملا متفاوت است؛ حساب کاربری سهیل شاهین، سخنگوی طالبان در توئیتر ۳۵۰ هزار دنبال‌کننده دارد و مسئولان این پلتفرم در سان فرانسیسکو می‌گویند تا زمانی که او دعوت به اعمال خشونت نکرده، می‌تواند به انتشار پیام‌های کوتاه خود ادامه دهد.
شرکت فیسبوک در مقابل اسلامگرایان افراطی طالبان سیاست سخت‌گیرانه‌ای دارد؛ حساب‌های کاربری اعضای طالبان هم در فیسبوک ممنوع هستند و هم در شبکه‌های زیر مجموعه آن مانند واتساب و اینستاگرام.
نیروهای طالبان پس از تسلط بر کابل، عکس از آرشیو
به گزارش تاگس‌شاو، آدام موسری، رئیس شبکه اینستاگرام می‌گوید به هیچ وجه به طالبان اجازه حضور در این شبکه داده نمی‌شود و تمام پست‌های مرتبط با طالبان حتی آنها که به طور کلی با این گروه ارتباط داشته باشند حذف می‌شوند.
فیسبوک به تازگی یک گروه در واتساب را حذف کرد که اسلامگرایان برای شهر کابل راه‌اندازی کرده بودند. ظاهرا قرار بوده شهروندان موارد غارتگری و اعمال خشونت را از طریق این گروه اطلاع‌رسانی کنند.
در همین حال این واقعیت نیز وجود دارد که شناسایی حساب‌های کاربری مرتبط با طالبان برای این شبکه پیام‌رسان کار ساده‌ای نیست.
استفاده طالبان از شبکه‌های اجتماعی
پیام‌ها در واتساب به شکل سراسری رمزگذاری شده‌اند و این شبکه برای شناسایی کاربران فقط می‌تواند به عکس‌ها، پروفایل و اطلاعاتی که آنها درباره خود ارائه می‌کنند رجوع کند.
امرسون بروکینگ معتقد است اگر به گذشته نظر کنیم شبکه‌های اجتماعی مانند واتساب، توئیتر و یوتیوب حتی در برآمدن اسلامگرایان افراطی به آنها یاری رسانده و مشروعیت داده‌اند.
او می‌گوید شبکه‌های اجتماعی به طالبان امکان دادند پیروزی‌ها و پیشروی‌های خود را جشن بگیرند و افزون بر این از مدت‌ها پیش اجازه دادند که اسلامگرایان افراطی خود را نه تنها به عنوان دولت در سایه بلکه به عنوان دولت قانونی و مشروع افغانستان معرفی کنند.
خطر وجود اطلاعات شخصی شهروندان در فضای مجازی
این کارشناس علوم سیاسی تاکید می‌کند، اکنون برای بسیاری از شهروندان افغان این موضوع اهمیت دارد که بتوانند هر چه سریع‌تر اطلاعات شخصی خود را از فضای مجازی حذف کنند زیرا این یکی از اولین جاهایی است که نیروهای طالبان برای کنترل افراد سراغ آن می‌روند.
بر این اساس و با توجه به تجربه اعمال خشونت‌آمیز طالبان در دوره حکومت بر افغانستان، مسائل ساده‌ای مانند سابقه اقامت در کشورهای غربی یا ارتباط و دوستی با افرادی در آمریکا یا اروپا می‌تواند برای شهروندان افغان مخاطره‌آمیز باشد.
در این میان این پرسش مهم نیز وجود دارد که اطلاعات شخصی مربوط به افراد در ماشین‌های جستجو مانند گوگل تا چه حد می‌تواند در زمانی کوتاه کاملا حذف شوند؛ در این باره تردیدهای جدی وجود دارد.