برآمدن دوبارۀ طالبان در افغانستان و به یادآوردن نگرش و رویکردهای آنان در نخستین دورۀ «امیری» خود بر این کشور، تشویشهای فراوانی را در بارۀ سرنوشت شهروندان و بویژه دختران و زنان برانگیخته است. «فرانس مدیا موند»، گروه رسانهای عمومی فرانسه، امروز را روز زنان افغان نام گذاشته و در برنامههای رادیوئی و تلویزیونی و نیز شبکههای اجتماعی خود به گرامیداشت آنان میپردازد و جای ویژهای را در اختیار آنان میگذارد. در اینجا پای سخن حمیرا قادری، نویسندۀ سرشناس مقیم افغانستان مینشینیم که در اندوه نشسته بر چشمان نزدیکان و خلوت حاکم بر کوچهها، وحشت حاصل از وضعیت تازه را میبیند.
حمیرا قادری داستان نویس و پژوهشگر زبان و ادبیات فارسی است که اینک در کشور خود شاهد نخستین اثرات برآمدن حکومت تازه ایست که هنوز بر امور چیره نشده است. او که از پنجرۀ اتاق خود تماشاگر «خلوت شهر» است، میگوید «به جرئت میتوان گفت که ٩۵ درصد زنان خود را در خانه حبس کردهاند و این حتی اگر خودخواسته نیز باشد، نشان وحشتی است که از طالبان دارند». او میگوید «حال و هوای شهر تعطیل است». در چنین حالتی «حتی اگر ادارات و وزارتخانهها هم باز شود، یقین دارم دل این مردم همچنان گرفته میماند».
حمیرا قادری در بارۀ برخی اظهارات مسئولان طالبان که اطمینان میدهند حقوق زنان را محترم خواهند شمرد، میگوید «آنان کارکنان مرد را به بازگشت به کار خواندهاند، اما از زنان خواستهاند فعلاً در خانه بمانند تا شرایط امنیت آنها تامین شود». او یادآوری میکند که طالبان در نخستین دورۀ پنج سالۀ حکومت خود بر افغانستان نیز همین حرف را زدند و«فراهم کردن فضای امنیتی برای زنان پنج سال طول کشید و زنان پنج سال در فرودستی کامل بسر بردند».
حمیرا قادری میگوید «من از عزای خانه به خانۀ سرزمینم آگاه هستم» و نخستین آرزویم «اینست که شرایط روحی مردان و زنان وطنم تغییر کند». او از جامعه میخواهد که «تن به خودسانسوری ندهد» و میگوید «رفتن، زندگی کردن، حق همۀ آدمهاست، اما مبارزه کردن هم یک وظیفۀ تاریخی است».
حمیرا قادری تاکید میکند که «مبارزه» از نظر او «دادخواهی است و نه تقابل» زیرا «این سرزمین تقابل بسیار دیده و از آن به جائی نرسیده است». او خواستار «تعامل» است، اما میداند که این «تعامل با خود تعارض و تعرض» میآورد، چرا که هدف نوحکومتگران «خانه نشین کردن زنان است». او پس از زنان می خواهد که «دوباره به خیابان بیایند و دوباره چراغ روشن این سرزمین باشند».
حمیرا قادری که صدای او اینک «چراغ روشنی» در تاریکی فرهنگی در راه است، از مردان سرزمین خود نیز می خواهد که «بیست سال ارتباط با دنیا، بیست سال حضور در عصر آگاهی، در کُنش آنها در خانه و شهر تاثیرگذار باشد و اگر گروهی از مردان بخواهد زنان را حذف کند، گروه دیگری با تعامل در برابر آن بیایستد». او به مردان میگوید «قرار است ما در کنار هم زندگی کنیم، قرار نیست گروهی در کنار گروه دیگر مردگی داشته باشد».