وزیر خارجه اسرائیل روز پنجشنبه در رویدادی بیسابقه، همراه با وزیر خارجه بحرین و سرپرست سفارت آمریکا در این کشور، به روی عرشه یکی از کشتیهای ناوگان پنجم آمریکا در منامه حضور یافت.
روزنامه هاآرتص روز جمعه، نهم مهر، نوشت که در جریان مذاکرات یائیر لاپید با مقامات بحرین، دو کشور در زمینه «اقدام مشترک علیه تهدیدهای پهپادی ایران گفتوگو کردند».
آقای لاپید نخستین مقام ارشد رسمی اسرائیل است که بعد از برقراری مناسبات کامل سیاسی با بحرین، به منامه سفر کرد.
رسانههای اسرائیل روز جمعه نوشتند که هدف از حضور مشترک یائیر لاپید، عبداللطیف الزیانی، وزیر خارجه بحرین و مگی ناردی، سرپرست سفارت آمریکا در منامه، به روی عرشه کشتی نظامی آمریکایی، «ارسال پیام روشن به ایران» بوده است.
در همین زمینه خبرگزاری رویترز نیز نوشت که سفر یائیر لاپید به بحرین، جایی که مقر ناوگان پنجم دریایی آمریکا است، «حاوی یک پیام» برای ایران است.
شبکه کان اسرائیل دیدار سهجانبه بر روی عرشه ناو آمریکایی و گفتوگوی مشترک آنها در شامگاه پنجشنبه، هشتم مهر، با نظامیان ارشد در این ناوگان را «رویدادی غیرعادی در مقیاس بینالمللی نامیده است»
یک مقام اسرائیلی به هاآرتص گفته است که سخن از «یک رخداد راهبردی مهم است».
دولتهای اسرائیل، بحرین یا آمریکا در مورد لزوم انجام چنین بازدید مشترکی از سوی این سه مقام از ناوگان پنجم آمریکا توضیحی ارائه نکردهاند.
دریادار برد کوپر، فرمانده ناوگان پنجم آمریکا، در این دیدار حضور داشت.
سفر دو ماه پیش یائیر لاپید به امارات متحده عربی با هدف گشایش رسمی سفارت اسرائیل، بهدور از رویداد مشابهی مانند دیدار مشترک با سفیر آمریکا در ابوظبی یا حضور در کشتیهای نظامی آمریکایی در نزدیکی سواحل امارات بود.
جدا از گزارش روزنامه هاآرتص درباره «اقدام مشترک علیه تهدید پهپادی ایران»، مقامات دو کشور به طور رسمی گفتهاند در مورد همکاریهای امنیتیِ دریایی مذاکراتی میان وزیران خارجه اسرائیل و بحرین انجام شده است.
اما مسئولان ناوگان پنجم آمریکا سه هفته پیش گفته بودند که کشورشان در خلیج فارس «نیروی ضربت پهپادی» تشکیل میدهد.
بسیاری از مقامات اسرائیل، از جمله نظامیان پیشین این کشور، در یک سالی که از «عادیسازی» روابط دو کشور سپری شده، تاکید کردهاند که برای اسرائیل، داشتن همکاری امنیتی با بحرین، بهویژه در ارتباط با ایران، مهمتر از امور دیگر است.
یک سال بعد از پیوستن بحرین به «پیمان ابراهیم» که در دولت پیشین اسرائیل به نخست وزیری بنیامین نتانیاهو و دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ در آمریکا حاصل شد، وزیر خارجه اسرائیل روز پنجشنبه با سفر به منامه، سفارت اسرائیل در پایتخت بحرین را افتتاح کرد.
هرچند آقای لاپید در سطح رهبر یک کشور نیست، اما حمد بنعیسی آلخلیفه، پادشاه بحرین و همچنین سلمان بنحمد آلخلیفه، ولیعهد بحرین که نخست وزیر نیز هست، با وی دیدارهای جداگانه انجام دادند.
معمولا پادشاه بحرین با مقامات خارجی در سطح وزیر خارجه دیدار نمیکند. اما به نوشته هاآرتص، «مسائل امنیتی از جمله ایران» در مذاکرات پادشاه بحرین و وزیر خارجه اسرائیل مطرح شد.
به گزارش شبکه آی ۲۴ اسرائیل، وزیران خارجه اسرائیل و بحرین نیز رشته توافقهایی برای تقویت شراکت در زمینههای مختلف امضا کردند.
ساعاتی پیش از گشایش سفارت اسرائیل در منامه، نخستین پرواز تجاری مسافربری میان بحرین و اسرائیل از سوی شرکت «گالف ایر»، در فرودگاه تلآویو به زمین نشسته بود تا سرآغازی برای عادیسازی پروازهای مسافربری بین دو کشور باشد. «گالف ایر» گفته است که فعلا دو پرواز هفتگی در این مسیر خواهد داشت.
آغاز خط هوایی منامه- تلآویو در حالی است که شرکتهای اسرائیلی، از جمله العال، ظاهرا هنوز چندان علاقهای برای به راه انداختن ناوگان پروازی در این مسیر ندارند.
نظر به برخی گزارشها در رسانههای اسرائیل، به نظر میرسد مردم اسرائیل، برخلاف اشتیاق شدید به دیدار از امارات، بهویژه دوبی، علاقه زیادی به سفر به بحرین ندارند و برای بحرینیها نیز سفر به اسرائیل نظر به تدابیر امنیتی اسرائیلی، با موانع متعددی روبهرو باشد.
هنوز روشن نیست که اسرائیل اصولا به دارندگان گذرنامه بحرین، از جمله شیعیان بحرینی اجازه سفر به اسرائیل را بدهد.
در یک سال اخیر، با وجود فضای کرونا، صدها هزار اسرائیلی از امارات دیدار کردند و به نظر میرسد شمار معدودی از مردم امارات نیز از اسرائیل دیدار کرده باشند.
اما همزمان با حضور وزیر خارجه اسرائیل در منامه، صدها تن از شیعیان بحرین روز جمعه، نهم مهر، برای چندمین روز پیاپی در منامه دست به تظاهرات زده و از سیاست حاکمان بحرین در استقبال از گشایش روابط با اسرائیل، بهشدت انتقاد کرده و در راهپیماییهای خود شعارهای تند ضد اسرائیلی سر دادند.
غیر از شیعیان بحرین، برخی از فعالان سیاسی سنی بحرین نیز با برقراری روابط سیاسی با اسرائیل مخالفت کردهاند. اما این مخالفتها ظاهرا هیچگاه تاثیری در سیاستگذاریهای خاندان آل خلیفه نداشته است.
در زمان پیوستن بحرین به «پیمان ابراهیم» گفته شده بود که حاکمیت منامه با اتکا به حمایت عربستان، به مسیر عادیسازی مناسبات با اسرائیل گام نهاده است.
بنیامین نتانیاهو در طول سالها گفته بود که نگرانی مشترک اسرائیل و امیرنشینهای خلیج فارس از ایران، مولفه اصلی نزدیکی امیرنشینها به اسرائیل بوده که سرانجام با «پیمان ابراهیم» علنی شد.
در این میان، جمهوری اسلامی ایران، در نخستین واکنش رسمی به حضور وزیر خارجه اسرائیل در منامه، آن را با عنوان «استقبال حقیرانه و خفتبار سران بحرین از رژیم صهیونیستی» تقبیح کرد.
سعید خطیبزاده، سخنگوی وزارت خارجه ایران، روز جمعه گفت: «این گونه اقدامات، موجب مشروعیتافزایی رژیم صهیونیستی نخواهد شد.»
سخنگوی دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران اضافه کرد: «این لکه ننگ از دامان حکام بحرین پاک نخواهد شد و مردم منطقه همچنان با روند عادیسازی روابط با اسرائیل مخالفت خواهند کرد.»
در زمان تاسیس اسرائیل در ۷۳ سال پیش، بحرین و امارات هنوز به عنوان کشور موجودیت نیافته بودند و بحرین بخشی از خاک ایران بود. امارات و بحرین بعد از مصر و اردن، سومین و چهارمین کشور عربی و اسلامی هستند که با اسرائیل اقدام به «عادیسازی روابط» کردند.