پلیس استانبول از انتقال یک پناهجوی ایرانی مسترد شده از آلمان به ایران مخالفت کرد و او را بار دیگر به این کشور بازگرداند. ترکیه علت این اقدام را ملاحظات بشردوستانه عنوان کرده که ناظران آن را غیرمنتظره ارزیابی می‌کنند.
پلیس ایالت بایرن به تازگی ابراهیم عبدی جنکانلو، شهروند کرد ایرانی که تقاضای پناهندگیش در آلمان رد شده بود را برای بازگرداندن به ایران به ترکیه بازپس فرستاد.
برخی رسانه‌های جنوب آلمان، از جمله روزنامه “آوگس‌بورگر آلگمینه” روز دوشنبه، اول فوریه گزارش دادند که پلیس استانبول از همکاری برای بازگردانن این پناهجو خودداری کرده و او را دوباره به آلمان فرستاده است.
پیشتر جامعه کردهای آلمان و شورای پناهندگان ایالت بایرن علت بازگرداندن این پناهجوی کرد را نامشخص اعلام کردند اما روزنامه یادشده نوشته اقدام پلیس استانبول ظاهرا به دلایل بشردوستانه انجام شده و آن را غیرمنتظره خوانده است.
اقدام غیرمعمول و کم‌سابقه پلیس استانبول
به نظر می‌رسد غیرمنتظره بودن اقدام پلیس استانبول به این علت باشد که ترکیه پیش از این بارها به همکاری با نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی برای ربودن و بازگرداندن شهروندان ایران به کشور متهم شده است.
ابراهیم عبدی جانخانلو که برای اخراج از آلمان در بازداشت به سر می‌برد همراه پنج مامور پلیس فدرال به استانبول منتقل شده بود تا عصر جمعه از آنجا به تهران منتقل شود.
بنابرگزارش‌ها ماموران فرودگاه آتاتورک از همکاری در این زمینه خودداری کرده‌اند و پناهجوی ۳۳ ساله کرد را همراه با پنج مامور پلیس فدرال به فرودگاه فرانکفورت بازپس فرستادند.
جانخانلو که سال ۲۰۱۰ وارد آلمان شده در شهر وایدن در شرق ایالت بایرن ساکن و مشغول به کار بوده است. تقاضای پناهندگی او سپتامبر سال گذشته برای ششمین بار رد شد.
۱۴ ژانویه امسال دادگاه منطقه وایدن حکم بازداشت و اخراج جانخانلو را صادر، و پلیس همان روز او را دستگیر و برای اجرای حکم به اردوگاه آیشتات منتقل کرد.
پناهجوی کرد یک روز پیش از انتقال به استانبول از محل بازداشت خود به هیئت تحریریه روزنامه “آوگس‌بورگر آلگمینه” تلفن می‌کند و با نگرانی از خطر بازداشت خود در ایران و احتمال صدور حکم اعدام خبر می‌دهد.
سابقه اجرای احکام اعدام شهروندان کرد
سازمان حقوق بشری هه‌نگاو می‌گوید فقط در ماه ژانویه ۱۲۰ حکم اعدام در ایران به اجرا گذاشته شده که ۳۰ مورد آن به شهروندان کرد مربوط می‌شوند.
روزنامه “آوگس‌بورگر آلگمینه” با استناد به محتویات پرونده درخواست پناهندگی جانخانلو می‌گوید او به یک خاندان کرد شناخته شده و قدیمی در شمال شرق ایران تعلق دارد که بسیاری از اعضای آن از ابتدای تاسیس جمهوری اسلامی در صف مخالفان قرار داشته‌اند.
بنابر این گزارش یکی از عموهای این پناهجو به ضرب گلوله ماموران حکومتی کشته شده و دو بردارش به زندان‌های طولانی محکوم شده‌اند که یکی از آنها بر اثر شکنجه معلول شده است.
“جمعیت حقوق بشر کوردستان” نیز در گزارشی می‌نویسد ابراهیم عبدی جانخانلو (جنکانلو) اهل شهر ماکو در شرق کردستان است و اعضای خانواده‌اش از دیرباز با حزب دموکرات کردستان همکاری داشته‌اند.
این جمعیت در گزارش خود تاکید کرده: «ایشان قبل از فرار از ایران زندانی شده و حکومت ایران در تلاش بوده با پرونده سازی او را به احکام سنگین محکوم کند. از مدت کوتاهی که با وثیقه از زندان آزاد می‌سود، استفاده کرده‌‌و از ایران فرار می‌کند.»
یونس بهرام، وکیل این پناهجوی کرد هفته گذشته در یک درخواست اضطراری با اشاره به شواهد جدید در مورد مخاطرات بازگرداندن موکلش به ایران از اداره فدرال امور مهاجران و پناهجویان (بامف) خواستار توقف اخراج او شده بود که با این تقاضا موافقت نشده است.
ابراهیم زمانی که هنوز در فرودگاه استانبول بوده در تماس تلفنی با یکی از دوستانش در شهر وایدن می‌گوید، سال ۲۰۱۰ پس از ورود به ترکیه در ازمیر با ماموری آشنا می‌شود که شرح حال او را باور کرده است. این فرد در تماس پلیس استانبول تائید می‌کند که بازگرداندن ابراهیم به ایران در شرایط کنونی بسیار خطرناک است.
همکاری در اجرای حکم اعدام
دوست ابراهیم با تعجب می‌پرسد چطور است که او توانسته پلیس ترکیه را قانع کند اما ماموران اداری آلمان در ده سال گذشته همچنان از اعتماد به اظهارات او خودداری کرده‌اند.
“جمعیت حقوق بشر کوردستان” معتقد است در صورتی که ابراهیم عبدی خانخانلو به ایران بازگردانده شود “بدون شک با مجازات سنگین و به احتمال زیاد به حکم اعدام روبرو خواهد شد” و تحویل دادن او به معنای همکاری در اجرای حکم اعدام است.
بر این اساس این جمعیت از دولت آلمان می‌خواهد که “دیپورت این فعال سیاسی به ایران را منتفی کرده و شرایط اعطای پناهندگی سیاسی به ایشان را فراهم کند”.