حزب کمونیست چین یک “قطعنامه تاریخی” را تصویب کرد که براساس آن، موقعیت شی جین‌پینگ را در تاریخ سیاسی این کشور تثبیت کرده است.
طبق این سند، شی جین پینگ، رئیس‌جمهوری چین جایگاهی برابر با مائو تسه تونگ، بنیانگذار چین کمونیست خواهد داشت.
این سند خلاصه‌ای از تاریخ یکصد ساله حزب است و به دستاوردهای کلیدی و جهت‌گیری های آینده آن می‌پردازد.
این تنها سومین سند از این نوع از زمان تأسیس حزب است – اولین سند توسط مائوتسه تونگ در سال ۱۹۴۵ و دومین مورد توسط دنگ شیائوپینگ در سال ۱۹۸۱ تصویب شد.
این سند در روز پنجشنبه در ششمین اجلاس عمومی حزب، که یکی از مهم ترین نشست های سیاسی چین محسوب می‌شود، تصویب شد.
به‌عنوان سومین رهبر جمهوری خلق چین که موضوع چنین قطعنامه‌ای است، هدف از تصویب آن معرفی آقای شی به عنوان رهبری هم تراز با مائو، بنیانگذار حزب، و دنگ، جانشین اوست.
برخی از ناظران این قطعنامه را جدیدترین اقدام آقای شی برای به قهقرا کشاندن دهه‌ها تلاش رهبری چین برای تمرکززدایی می‌دانند. روند تمرکززدایی در دوران دنگ آغاز شد و در زمان زمامداری رهبران بعدی مانند جیانگ زمین ادامه یافت. چنین اقدامی نشانه‌ای از این تلقی شده که چین ممکن است بار دیگر به دوره به اصطلاح “کیش شخصیت” بازگردد.
جلسه چهار روزه حزب در پشت درهای بسته بیش از ۳۷۰ عضو اصلی و علی البدل نوزدهمین کمیته مرکزی حزب – رهبری عالی کشور – را گرد هم آورد.
این آخرین نشست بزرگ کادر رهبری حزب پیش از برگزاری کنگره ملی حزب در سال آینده است و انتظار می‌رود در آن کنگره، شی جین‌پینگ به دنبال سومین دوره ریاست‌جمهوری باشد که به منزله گسستن از سنت رهبران قبلی در محدود کردن دوره ریاست جمهوری خود به دو دوره خواهد بود.
در سال ۲۰۱۸، چین محدودیت دو دوره‌ای برای ریاست جمهوری را لغو کرد و عملا به آقای شی اجازه داد تا مادام العمر در قدرت بماند.
چرا این مصوبه مهم است؟
کارشناسان به بی‌بی‌سی گفته‌اند که این قطعنامه اساسا قدرت آقای شی را تثبیت می‌کند.
آدام نی، سردبیر نشریه چینا نیسان China Neican، که یک خبرنامه در مورد امور جاری چین است، گفته است که “او سعی دارد خود را به عنوان قهرمان حماسه پیشرفت ملی چین معرفی کند.”
او گفت: “آقای شی با به تصویب رساندن یک قطعنامه تاریخی که او را در مرکز روایت بزرگ حزب و چین مدرن قرار می‌دهد، قدرت خود را به نمایش می‌گذارد اما این سند ابزاری برای کمک به او برای حفظ این قدرت هم محسوب می‌شود.”
دکتر چونگ جا‌یا، استاد دانشگاه ملی سنگاپور معتقد است که اقدام اخیر آقای شی او را از رهبران قبلی چین متمایز می‌کند.
دکتر چونگ گفته است ” هو جینتائو و جیانگ زمین [رهبران سابق] هرگز به اندازه آقای شی اقتدار همه‌جانبه نداشتند. با این حال، مشخص نیست که آیا آنها در صورت داشتن فرصت‌های مشابه، تمایلی به انجام این کار داشتند یا نه.”
او می‌افزاید: “مطمئناً در حال حاضر تاکید زیادی روی آقای شی به عنوان یک شخص وجود دارد و ناظران این روند را زیر نظر دارند که چه اندازه نهادینه خواهد شد.”
هم دنگ و هم مائو که عامل تصویب قطعنامه‌های قبلی بودند، از آن به عنوان وسیله‌ای برای گسستن از گذشته و گام گذاشتن در مسیری جدید استفاده کردند.
اولین مصوبه از این دست که در نشست عمومی حزب در سال ۱۹۴۵ به تصویب رسید، به مائو کمک کرد تا رهبری خود را تحکیم بخشد و زمانی که در سال ۱۹۴۹ ایجاد جمهوری خلق چین را اعلام کرد، از اختیارات کامل برخوردار بود.
هنگامی که دنگ در سال ۱۹۷۸ رهبری را به دست گرفت، مصوبه دوم را در سال ۱۹۸۱ به تصویب رساند که در آن از “اشتباهات” صورت گرفته در طول انقلاب فرهنگی مائو بین سال‌های ۱۹۶۶ تا ۱۹۷۶ انتقاد شده بود. در جریان انقلاب فرهنگی، میلیون‌ها نفر جان خود را از دست دادند. دنگ همچنین با این مصوبه، چارچوب اصلاحات اقتصادی چین را تعیین کرد.
به گفته آقای نی، برخلاف قطعنامه‌های قبلی، آقای شی با این مصوبه در پی ادامه زمامداری خود است.
به هر حال، سند مربوط به موقعیت آقای شی در زمانی منتشر می‌شود که چین به یک قدرت جهانی تبدیل شده است – وضعیتی که حتی چند دهه پیش هم قابل تصور نبود.
به گفته دکتر چونگ، “کشور چین در نقطه‌ای قرار گرفته که اکنون می‌تواند به رشد چشمگیر در اقتصاد، ارتش و به رسمیت شناختن موقعیت خود به عنوان یک قدرت بزرگ نگاه کند، در حالیکه موقعیت حزب کمونیست چین و تشکیلات رهبری ظاهرا با مخالفتی مواجه نیست.”
او می‌افزاید: “از برخی جهات می‌توان گفت که حزب کمونیست همراه با آقای شی در راس آن به اوج موفقیت برای حزب و چین دست یافته است.”
با این حال، نباید این واقعیت را نادیده گرفت که تحولات سیاسی می‌تواند “غافلگیرکننده” باشد و علیرغم همه شواهد حاکی از استحکام رهبری آقای شی در آینده قابل پیش‌بینی، هر اتفاقی ممکن است روی دهد.
آقای نی می‌افزاید: “سیاست نخبگان چین مبهم است، بنابراین چیزهای فراوانی در این زمینه وجود دارد که برای ما شناخته شده نیست.”