در بخشی از مجموعه ۱۰۰ زن بی‌بی‌سی از چهار نفر از زنان پیشروی جهان خواستیم برای چهار زن افغان نامه بنویسند و از آنان بخواهند کار و زندگی و علاقه‌های خود را تعریف کنند.

در این مطلب حلیمه عدن، نماد مد، از عالیه کاظمی، استاد دانشگاه از افغانستان می‌شنود، که می‌نویسد چگونه تسلط طالبان نحوه لباس پوشیدن زنان را تغییر داد.

عالیه کاظمی سال ۲۰۲۰ فارغ التحصیل شد. او تا اوایل سال جاری به عنوان مدرس دانشگاه کار می‌کرد، تا زمانی که از افغانستان خارج و مقیم ایالات متحده شد.

حلیمه عزیز،

دیدن زیبایی چیدمانی از رنگ‌های مختلف همیشه من را شاد می‌کرد. من رنگ سیاه را خیلی دوست داشتم، پیش از این که بدانم محکوم به پوشیدن آن خواهم شد. فقط یک لحظه تصور کنید که حق انتخاب طول یا رنگ لباس خود را ندارید، چه احساسی خواهید داشت؟ شما احساس استقلال نخواهید کرد.

این فقط در مورد بلندی لباس ما نیست، بلکه در مورد حقوقی است که برای آن جنگیدیم، درباره زندگی‌هایی است که سال‌ها برای رسیدن به جایی که هستیم قربانی شدند.

حق انتخاب نحوه لباس پوشیدن یک حق اساسی است. من مخالف حجاب نیستم، من عاشق حجاب هستم، اما با حجاب اجباری مخالفم، همان طوری که با اجبار به برداشتن حجاب مخالفم. به نظر من غیرقابل تحمل است که کسی بتواند در چنین انتخاب شخصی دخالت کند، فقط به این دلیل که من یک زن هستم.

محروم شدن از این حق، تنها بخشی از آن چیزی است که زنان در افغانستان با آن روبرو هستند؛ آنان از حق تحصیل، کار و سایر حقوق مدنی محروم شده‌اند. وقتی این نامه را می‌نویسم، دلم برای مردمم می‌سوزد.

به یاد دارم که در کودکی آهنگ‌های صلح را می‌خواندم و رویای آینده زیبایی را داشتم. یادم می‌آید زمانی که طالبان سقوط کرد و ما برای اولین بار به مکتب (مدرسه) رفتیم: آن روز برای من و همه دختران خیابان جشن بود. یادم می‌آید که چگونه از شادی چهره مردم می‌درخشید، فکر می‌کردند جنگ تمام شده است. آن روز احساس می‌کردیم خوش‌شانس‌ترین دختران هستیم.

هیچ وقت فکر نمی‌کردم که روزهای تاریک برگردند. این را به این دلیل می‌گویم که می‌خواهم از وضعیت واقعی دختران در افغانستان مطلع شوید تا بفهمید که پس از مبارزه بی پایان، آنها اکنون زندانی هستند. ما ۲۰ سال پیشرفت کردیم و حالا به نقطه صفر برگشتیم.

اینجا در ایالات متحده، با وجود اینکه می‌دانم سالم هستم، هنوز روحم مضطرب است. با هر انفجار یا حمله انتحاری که در افغانستان اتفاق می‌افتد ناگهان ذهنم به این می‌پردازد که چند نفر کشته یا زخمی ‌شده‌اند.

من از نوجوانی رویای تحصیل در‌ دانشگاه هاروارد را داشتم و اکنون که در ایالات متحده هستم می‌دانم که می‌توانم به تک تک آرزوهایم برسم و آینده بهتری بسازم. احساس زیبایی است. اما قلب من برای افغانستان، مردم آن و خانواده‌ام می‌تپد.

آرزوی صلح دارم، جهانی بدون جنگ.

عالیه

حلیمه عدن، نماد مد، اولین سوپر مدل با حجاب بود. او حالا دیگر مانکن نیست، اما همچنان بر صنعت مد تاثیر می‌گذارد.

عالیه عزیز،

در حالی که به تو می‌نویسم، دلم برای تمام دختران و زنان افغانستان می‌سوزد. من می‌توانم از جهاتی با مسائلی که شما با آن مواجه هستید ارتباط برقرار کنم؛ زمانی که خانواده‌ام از جنگ داخلی سومالی گریختند، خودم یک کودک پناهنده بودم. من به عنوان اولین مدل با حجاب شناخته می‌شوم و کت‌واک‌ها روی صحنه و روی جلد اول نشریات مد را زیبا کرده‌ام. اما داستان من از کاکوما در کنیا، یکی از بزرگترین کمپ‌های پناهندگان جهان، شروع شد.

من از صنعت مد بیرون رفتم، چراکه کارهایی انجام می‌دادم که با اعتقاداتم همخوانی نداشت، از جمله اینکه جین را به جای حجاب روی سرم استفاده کنم. خوشحالم که در موقعیت بسیار مبارکی قرار گرفته‌ام که توانستم از آن خارج شوم.

مردم نباید بر بدن ما نظارت کنند؛ این یک نقض حقوق بشری است. خواه این کشوری باشد که به غیرقانونی کردن حجاب در مکان‌های عمومی‌ برای افراد زیر سن قانونی رأی می‌دهد، یا قوانینی که شما را از پوشیدن روسری در محل کارتان منع می‌کند یا اجبار به پوشیدن حجاب یا روسری زن دارد. فکر می‌کنم این‌ها اشتباه است.

نمی‌توانم تصور کنم زنی باشم که حجاب نداشته باشد و بعد مجبور شوم حجاب داشته باشم. من انتخاب کردم که حجاب داشته باشم و اگر زمانی در موقعیتی قرار می‌گرفتم که باید بین حرفه و حجاب یکی را انتخاب کنم، حجاب را انتخاب می‌کردم.

وقتی به این فکر می‌کنم که شما و دوستانتان مجبور هستید یک کمد کالا (لباس) رنگارنگ‌تان را پنهان کنید، می‌گویم یک تکه لباس را برای خود نگه دارید، آن را در جایی نگه دارید که فقط خودتان بدانید، آن را برای روزی نگه دارید که بتوانید دوباره آن لباس را بپوشید. به زنانی که در حال حاضر حق انتخاب ندارند – قلب من با شماست. فردای بهتر همان چیزی است که همه برایش دعا می‌کنیم.

پناهنده بودن سخت است، گاهی این احساس را می‌دهد که دنیا فراموش کرده یا چشمانش را می‌بندد. اما قلب‌های همدل زیادی وجود دارد که در حال هماهنگ شدن هستند، افرادی که با وجود اینکه از یک فرهنگ نیستند، تمام تلاش خود را می‌کنند که خود را در این مورد آگاه کنند.

پیام من به خانواده‌هایی که تصمیم سختی برای خروج (از افغانستان) گرفته‌اند این است که فکر نکنید کشورتان را پشت سر می‌گذارید، هر کجا که می‌روید آن را با خود می‌برید. امیدوارم از طریق افرادی که می‌بینید، فرهنگ خود را به دیگران معرفی کنید و این‌گونه زندگی ادامه خواهد داشت.

من می‌خواهم شاهد بازگشت افغانستان به رفاه باشم، جایی که مردم آزادی خود را تضمین کنند و زنان بتوانند به انتخاب خود لباس بپوشند. ما اینجا هستیم، جهان افغانستان را فراموش نکرده است.

با آرزوی بهترین‌ها،

حلیمه

تهیه کنندگان: جورجینا پیرس، لارا اوون، کاوون خموش، زحل احد. ویرایش شده توسط والریا پراسو. تصویرگر: ژیلا دستمالچی. تصاویر اضافی: جوی رکساس. تهیه‌کننده ویدیو: ربکا تورن، با انیمیشن‌های جیمز موبز.