پنجاهمین جلسه دادگاه حمید نوری، متهم به مشارکت در اعدام زندانیان سیاسی در سال ۱۳۶۷ امروز پنجشنبه هجدهم آذرماه، با شهادت رضا شمیرانی در استکهلم برگزار شد و شاهد در این دادگاه گفت سه بار آقای نوری را در زندان اوین دیده: یک بار از زیر چشمبند، یک بار در راهروهای زندان و یک بار در مقابل حسینه زندان اوین.
رضا شمیرانی از اعضای سازمان مجاهدین خلق بوده که در تابستان ۱۳۶۰ دستگیر میشود و دادگاه او را به ده سال زندان محکوم میکند. آقای شمیرانی حدود پنج سال اول را در زندان قزلحصار و پنج سال دوم را که مصادف با اعدامهای ۶۷ بوده در زندان اوین گذارنده است.
در ابتدای دادگاه رضا شمیرانی سوگند خورد که به جز حقیقت چیزی نگوید و مطالب را بی کم و کاست بیان کند.
او در پاسخ به سوالات دادستان گفت: حدود سه تا چهار هزار نفر در آن زمان اعدام شدند و از مجموع کل زندانیان حدود ۱۲۰ نفر باقی ماندند و در میان زندانیان حدود ۲۰ تا ۳۰ نفر نیز زن بودند.
رضا شمیرانی گفت بعد از پایان اعدامها، پرسنل زندان و نگهبانان اعلام میکردند که آنها دخالتی در اعدامها نداشتند و در مرخصی یا در ماموریتهای دیگری بودند.
در ادامه، دادستان رو به آقای شمیرانی و با اشاره به دو کتاب ایرج مصداقی به نامهای رقص ققنوسها و آواز خاکستر گفت: آقای مصداقی اشارهای به گفتههای شما در همین رابطه دارد، نظر شما چیست؟
رضا شمیرانی با بیان اینکه این کتابها را کامل نخوانده گفت: “متاسفانه در این کتاب یک روایتهایی از من شده که بخشی از آنها تغییر کرده یا از اعتبار افتاده است و احتمالا بخشی از آن ممکن است درست باشد”.
او درباره روایت دیدار با یکی از پاسداران در کتاب آقای مصداقی گفت: “با حمید برهان از همبندیها پاسداری به نام زینعلی را دیدیم و این پاسدار گفت من در آن مقطع در مرخصی بودم اما حمید به او گفت چرا دروغ میگویی من خودم تو را دیدم.”
“دیدار با نوری در راهرو“
دادستان در بخش دیگری از دادگاه از او پرسید: چه کسانی در اعدامها دخالت داشتند؟
آقای شمیرانی از مجتبی حلواییعسگر مسئول بخش امنیتی و انتظامی زندان اوین، آقای حداد ،دادیار زندان، مجید ضیایی دادیار زندان، مجید قدوسی کمک دادیار و مسئول اجرای احکام و حسین موتضوی رئیس زندان نام برد.
او گفت “این افراد حکمهایی که هیات مرگ صادر میکرد، اجرا میکردند”.
آقای شمیرانی به هیات چهارنفره شامل حسینعلی نیری (حاکم شرع وقت)، مرتضی اشراقی (دادستان وقت)، ابراهیم رئیسی (معاون وقت دادستان) و مصطفی پورمحمدی (نماینده وقت وزارت اطلاعات در زندان اوین) اشاره کرد که به هیات مرگ معروف شد. شاهد در بخشی از جلسه امروز به دیدارهایش با اعضای این هیات نیز اشاره کرد.
دادستان از آقای شمیرانی درباره حمید نوری پرسید او گفت: “پس از اعدامهای ۶۷ آقای ناصریان و حمید نوری به همراه شماری از زندان گوهردشت به اوین منتقل شدند. اواخر بهمن ماه در راهرو بند با اکبر صمدی قدم میزدیم که دو نفر وارد شدند و تا آخر بند رفتند و برگشتند وقتی از کنار ما عبور کردند در آن لحظه چشم حمید نوری به اکبر صمدی افتاد و پرسید اینجا چه میکنی، هنوز زندهای؟ خوب از دست ما قسر در رفتی، ولی دفعه بعد چنین خبری نیست.”
آقای شمیرانی گفت: “او را نمیشناختم و اکبر صمدی معرفی کرد و گفته شد اسم او حمید عباسی است و بعدها فهمیدم اسم اصلی او حمید نوری است.”
دادستان از او پرسید: شما از کجا فهمیدید اسم واقعی او چیست؟ حمید نوری در پاسخ گفت یکی از دوستانش در زندان از نزدیکان مقامهای قضایی ایران بوده و این اطلاعات را از او گرفته و دادستان از او پرسید این فرد کیست اما آقای شمیرانی گفت این شخص در ایران زندگی میکند و نمیتواند اسم او را بگوید.
رضا شمیرانی در پاسخ به این سوال که چندبار آقای نوری را دیده گفت: یک بار در دیماه سال ۶۶ در یک اتاق بازجویی از زیر چشمبند کسی را دیده که در حال عبور بوده و یک بار در راهرو زندان و یک بار نیز در مقابل حسینیه زندان اوین حمید نوری را دیده است.
دادستان از او پرسید آیا او صد در صد مطمئن است کسی که از زیر چشمبند دیده همان حمید نوری است؟ آقای شمیرانی گفت صددرصد مطمئن نیست اما نود درصد مطمئن است که خودش است.
در ادامه جلسه، دادستان و قاضی از شاهد دادگاه خواستند که جزییاتی از اعدامها و نحوه بازجویی در زندان اوین جلسات “هیات مرگ” با زندانیان بیان کند و تجربههای خودش را بگوید.
حمید نوری در یکی از جلسات پیشین دادگاه خود در روز هشتم آذرگفت: “خانوادهها و سازمان مجاهدین خلق برای اینکه ‘توپ را در زمین جمهوری اسلامی بیندازند ‘ گفتهاند کشتهشدگان در زندانها اعدام شدهاند اما نیروهای سازمان مجاهدین خلق در درگیری نظامی “قتل عام ‘ شدند.”
نخستین جلسه رسیدگی به اتهامات حمید نوری در ارتباط با کشتار زندانیان سیاسی در تابستان سال ۱۳۶۷ روز ۱۹ مرداد سال جاری (دهم اوت) در استکهلم در سوئد برگزار شد و دادستان دو اتهام اصلی “قتل عمد و نقض فاحش قوانین بینالمللی” را علیه او مطرح کرد. چند جلسه از این دادگاه هم در کشور آلبانی برگزار شده است.