روزنامه واشینگتن پست در گزارشی از وجود یک زنجیره «قاچاق سوخت» از ایران به مقصد چین، سومالی و یمن با نقش محوری سپاه پاسداران انقلاب اسلامی خبر داد.
بر اساس این گزارش، علاوه بر سپاه پاسداران، عواملی از دولت جمهوری اسلامی و تعدادی از شرکت‌های کشتیرانی خصوصی ثبت‌شده در کشورهای جنوب خلیج فارس نیز در این عملیات همکاری دارند.
به گفته تحلیلگران متخصص در صنعت انرژی و امنیت منطقه، محوریت سپاه در قاچاق سوخت جمهوری اسلامی به اندازه‌ای است که در برخی مواقع، حتی مانع فعالیت افرادی در این حوزه شده که بخشی از اقدامات خود را بدون اجازه این گروه انجام می‌دهند.
پیش از این، وزارت خزانه‌داری آمریکا سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را که کنترل سفت و سختی بر مرزهای دریایی و تاسیسات نفتی بندری ایران دارد، به کسب درآمد از قاچاق نفت و فرآورده های نفتی متهم کرده است.
مقامات ایرانی قبلا گفته بودند که با قاچاق سوخت مخالفند و وزارت خارجه ایران نیز به درخواست واشینگتن پست برای اظهار نظر در این زمینه پاسخی نداده است.
آندریاس کریگ، مدرس ارشد دانشکده مطالعات امنیتی در کینگز کالج لندن هم به این روزنامه گفته است که «سپاه یک نهاد بسیار فاسد است. اگر به میزان قاچاق سالانه از ایران نگاه کنیم، متوجه می‌شویم که درباره میلیون‌ها بشکه صحبت می‌کنیم.»
در این گزارش با شماری از دریانوردانی که پیش از این در برخی شرکت‌های درگیر در قاچاق سوخت از ایران کار می‌کرده‌اند نیز گفت‌و‌گو شده است.
به گفته دریانوردانی که شاهد این تجارت «غیرقانونی» بوده‌اند، کشتی‌های حامل سوخت ایران در خلیج فارس درست خارج از محدوده سرزمینی امارات متحده عربی لنگر می‌اندازند و اندکی بعد، به صورت جداگانه، قایق‌های کوچک حامل سوخت قاچاق ایران، بارهای خود را به کشتی‌های منتظر منتقل می‌کنند.
آن‌طور که دریانوردان روایت کرده‌اند، این انتقال مخفیانه که برای هر نفتکش، چهار تا پنج روز طول می‌کشد، معمولا در شب انجام می‌شود تا از سوی گارد ساحلی منطقه شناسایی نشود.
شاهدان عینی به واشینگتن پست گفته‌اند علاوه بر نقل و انتقالات شبانه در دریا، برای سوخت ایران به مقصد بازارهای بین‌المللی، مبدا جعلی صادر می‌شود تا به نظر برسد محموله‌ها از عراق یا امارات آمده است.
یک دریانورد ۲۸ ساله هندی که بین سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۰ برای دو شرکت درگیر در قاچاق سوخت ایران کار می‌کرده، به این روزنامه گفته است که نفتکش‌های ایرانی همیشه در آب‌های بین‌المللی که ایران و امارات را از هم جدا می‌کند، لنگر انداخته و پیش از رسیدن به محدوده شناسایی از سوی گارد ساحلی امارات، دستگاه‌های ردیابی خود را از کار می‌انداختند.
بر اساس اظهارات دریانوردان، قاچاق سوخت از ایران پس از خروج آمریکا از توافق برجام در دوران دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری پیشین آمریکا و بازگشت دوباره تحریم‌ها علیه برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی در سال ۲۰۱۸، شتاب بیشتری گرفته است.
یک کارشناس نفتی نیز به واشینگتن پست گفته است که «حمل و نقل فرآورده‌های [نفتی] ایران که مورد تحریم قرار گرفته‌اند، به صورت هفتگی انجام می‌شود. از آنجا که در بازار، تقاضا وجود دارد، ایران راهی برای دور زدن تحریم‌ها پیدا خواهد کرد و سیاست آنها هم این است که نحوه انجام این کار را فاش نمی‌کنند.»
در این گزارش، روایت‌هایی نیز از پرداخت بین ۱۰ هزار تا ۵۰ هزار دلار رشوه به ناخداها یا ملوانان برای حمل این محموله قاچاق منتشر شده است.
یک دریانورد هندی ۳۰ ساله نیز از «شکنجه» و «کتک‌زدن» ملوانان از سوی نیروهای سپاه پاسداران خبر داده و گفته: «آنها [افراد سپاه] هرگز مانند انسان رفتار نمی‌کنند. همیشه شروع به زدن می‌کنند.»
این گزارش در شرایطی منتشر شده که نیروهای سپاه پاسداران بارها تعدادی از کشتی‌های خارجی را به اتهام «قاچاق سوخت» در محدوده آب‌های سرزمینی ایران توقیف کرده‌اند.
علاوه بر سوخت، مقام‌های جمهوری اسلامی در سال‌های اخیر چند بار به دست داشتن سپاه پاسداران در قاچاق کالا اشاره کرده‌اند و محمود احمدی‌نژاد، رئیس جمهوری پیشین نیز از آنها با عنوان «برادران قاچاقچی خودمان» نام برده بود.