حامد برکاتی مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت ایران با بیان اینکه در وضعیت بسیار خاص جمعیتی قرار داریم، گفت: اولویت کنونی کشور در کنار مدیریت کرونا، جوان سازی جمعیت است.
برکاتی با بیان اینکه رشد جمعیت در سال‌های گذشته ۰.۶۷ درصد بوده است، اضافه کرد: شاخص باروری کل در کشور اکنون ۱.۶۷ درصد است و رسیدن این آمار به کمتر از ۱.۵ درصد موجب ایجاد چاله جمعیتی و رسیدن به شاخص ۱.۳ درصد منجر به ایجاد چاه جمعیتی می‌شود که خروج از آن بسیار دشوار خواهد بود. کشور‌هایی که در چاه جمعیتی افتاده‌اند مانند برخی کشور‌های اروپایی دیگر نتوانسته‌اند از آن خارج شوند؛ لذا کشور آلمان سالانه به مهاجرت پذیری روی آورده و سالانه ۳۰۰ هزار مهاجر می‌پذیرد، ژاپن هم پذیرای مهاجران است. شاخص TFR در این کشور‌ها به زیر ۱.۳ درصد رسیده است.
مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت گفت: در پنج سال گذشته شاخص باروری تمام استان‌های کشور ۲۰ درصد افت داشته است. فقط در سال ۹۹ دو استان رشد منفی نداشته‌اند.
برکاتی ادامه داد: در ۱۰ سال گذشته به طور متوسط سالیانه ۲ درصد از جمعیت جوان کشور کاسته شده است، به نحوی که جمعیت جوان از ۲۵ میلیون نفر در بازه زمانی اعلام شده به ۲۰ میلیون نفر رسیده است. جوانان متولد نیمه اول و دوم دهه ۶۰ و اوایل دهه ۷۰ به مرور زمان از سن جوانی که تا ۳۰ سالگی است، خارج شده‌اند. متوسط سن جمعیت کشور که ابتدای انقلاب ۲۲ سال بوده اکنون به ۳۲ سال رسیده است. با آن جمعیت جوان‌تر انقلاب کردیم و جنگ را مدیریت کردیم الان با جمعیتی که ۱۰ سال مسن‌تر شده است و سه دهه بعدی به بالای ۴۰ سال خواهد رسید، بسیار چالش خواهیم داشت.
وی با بیان اینکه در ۱۰ سال گذشته به طور متوسط ۲ درصد از جمعیت جوان کشور کم شده و رشد سالمندی در حالی که رشد جمعیت مان هم اکنون ۰/۶۷ درصد است بیش از ۳.۵ درصد بوده است، اعلام کرد: در سال ۱۴۳۰ مطابق نقشه جمعیتی سازمان ملل، کشوری خواهیم بود با ۹۵ میلیون جمعیت که نزدیک به ۳۰ میلیون سالمند خواهد داشت.
مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت افزود: در آن زمان نیاز داریم تخت‌های بیمارستانی را ۳ تا ۴ برابر افزایش دهیم، زیرا اکنون ۵۰ تا ۷۰ درصد این تخت‌ها در اشغال سالمندان هستند. ۳۰ سال دیگر که ما ۳۰ درصد سالمند داریم، کشور‌های اطراف ما بین ۱۰ تا ۳۰ درصد سالمند هستند و پاکستان و عراق به ۳۸۰ میلیون و ۱۰۰ میلیون جمعیت با کمتر از ۱۰ درصد سالمند می‌رسند.
وی با بیان اینکه هر انسانی که به دنیا می‌آید دو تا سه برابر از نبودنش بیشتر سود اقتصادی برای کشور‌ها دارد، عنوان کرد: قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت در راستای رفع چالش جمعیتی کشور مصوب شده است؛ در این قانون، انسداد‌های قانونی برداشته، تسهیل‌گری‌ها و مشوق‌ها نیز در نظر گرفته شده است تا معضل پیری جمعیت برطرف شود. همین قانون برای حرکت جمعیت به سمت رشد کفایت می‌کند.
این در حالی است که اجرای این قانون با اعتراضاتی مواجه شده است و معاون توانبخشی سازمان بهزیستی گفت قانون موسوم به «حمایت از خانواده و جوانی جمعیت» باعث افزایش تعداد معلولان در کشور می‌شود.
این طرح از همان ابتدا مورد انتقاد طیف وسیعی از کارشناسان و پزشکان بود. به جز مسئله معلولیت که معاون توانبخشی سازمان بهزیستی آن را مطرح کرد، نگرانی از افزایش اچ‌آی‌وی نیز مورد توجه منتقدان قرار دارد.