از مدتی پیش صادرات گاز ایران به ترکیه تقریبا متوقف شده و به گفته وزیر نفت علت آن نقص فنی بوده که در حال برطرف شدن است. برخی نیروگاه‌های ترکیه تولید برق را به دلیل کمبود گاز کاهش داده‌اند.
بنابر گزارش‌ها صادرات گاز ایران به ترکیه از بیستم دی ماه به شدت کاهش یافت و روند انتقال گاز به این کشور هنوز به حالت عادی بازنگشته است.
خبرگزاری ایسنا شنبه دوم بهمن (۲۲ ژانویه) از قول وزیر نفت گزارش داد، خطوط انتقال گاز و ایستگاه تقویت فشار بازرگان بیستم دی ماه دچار نشتی شد و صادرات گاز به ترکیه کاهش یافت.
جواد اوجی می‌گوید روز پنج‌شنبه ایستگاه تقویت فشار در ترکیه نیز دچار مشکل شد و صادرات گاز تا یکم بهمن به طور کامل متوقف شده بود.
کاهش صادرات به میزان یک سوم
به گفته وزیر نفت کارشناسان ترکیه روز گذشته کمپرسورهای تقویت فشار را راه‌اندازی کردند و صادرات گاز به میزان ۱۰ میلیون مترمکعب در روز دوباره آغاز شد.
شرکت ملی گاز ایران طبق قراردادی که با شرکت دولتی بوتاش ترکیه امضاء کرده، متعهد شده است روزی ۳۰ میلیون مترمکعب گاز به این شرکت تحویل دهد.
به گزارش خبرگزاری آناتولی شرکت بوتاش به تازگی در بیانیه‌ای با تائید کاهش دریافت گاز به میزان یک سوم قرارداد نوشت: «شرکت ملی گاز ایران دلیل این افت فشار را مشکل فنی اعلام و تاکید کرد که این مشکل از ۲۰ ژانویه ظرف ده روز رفع و شرایط قرارداد مجددا اجرایی خواهد شد.»
به عبارت دیگر صادرات گاز به ترکیه در صورت بر طرف شدن مشکل دست‌کم تا پایان ماه ژانویه با کاهش روبرو خواهد بود.
به تعویق افتادن رفع نشتی گاز
وزیر نفت جمهوری اسلامی این موضوع را تائید کرده و می‌گوید: «طبق قوانین حاکم بر قرارداد و اصول ایمنی ما باید نشتی که در این ایستگاه رخ داده را در اولین فرصت تعمیر کنیم که به دلیل سرما چند روزی عقب انداختیم، اما به‌طور قطع این مشکل باید حل شود و جزو اصول کار است.»
ترکیه در حال حاضر گاز مورد نیاز خود را به طور کامل از روسیه، جمهوری آذربایجان و ایران تامین می‌کند. سهم ایران در تامین گاز ترکیه در فصل‌های مختلف بین ده تا ۱۶ درصد برآورد می‌شود.
شرکت بوتاش روز جمعه (۲۱ ژانویه / اول بهمن) اعلام کرد به دلیل کاهش واردات از ایران فروش گاز به تاسیسات صنعتی و نیروگاه‌های برق پرمصرف را محدود خواهد کرد.
کاهش تولید برق در ترکیه
در پی این تصمیم وزارت نیروی ترکیه هشدار داد کسب و کارها در نتیجه عرضه کمتر گاز، با قطع برق روبرو خواهند شد. مقام‌های ترک گفته‌اند، قطع برق و کاهش عرضه گاز شامل مصرف‌کنندگان خانگی نمی‌شود.
قیمت حامل‌های انرژی در ترکیه پیش از کاهش صادرات گاز ایران نیز به شدت افزایش یافته بود. بالا رفتن قیمت در بازارهای جهانی و سقوط ارزش لیر ترکیه از علت‌های اصلی این وضعیت است.
خبرگزاری رویترز برآورد می‌کند در حدود یک ماه اخیر قیمت برق برای مشترکان پرمصرف ترکیه ۱۲۵ درصد و برای افراد کم‌درآمد ۵۰ درصد افزایش داشته است.
بنابر این گزارش در همین مدت بهای گاز نیز برای مصرف صنایع ۵۰ درصد و برای مصرف خانگی ۲۵ درصد افزایش پیدا کرده است.
اقتصاد ترکیه از ماه‌ها پیش با بحران روبرو است. بسیاری از کارشناسان علت اصلی این وضعیت را پافشاری رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه بر کاهش بهره سپرده‌های بانکی عنوان می‌کنند که به سقوط ارزش لیر و بالا رفتن تورم منجر شده است.